Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 9.

< Previous Page   Next Page >


Page 24 of 264
PDF/HTML Page 53 of 293

 

background image
24
] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda
daviyadi gachChadi tAi.n tAi.n sabbhAvapa~njayAi.n ja.n.
daviya.n
ta.n bhaNNa.nte aNaNNabhUda.n tu sattAdo.. 9..
dravati gachChati tA.nstAn sadbhAvaparyAyAn yat.
dravya tat bhaNanti ananyabhUta.n tu sattAtaH.. 9..
-----------------------------------------------------------------------------

[4] sarva padArtha sat hai isaliye mahAsattA ‘sarva padArtho.nme.n sthit’ hai. vyaktigat padArtho.nme.n sthit
bhinna–bhinna vyaktigat sattAo.n dvArA hI padArtho.nkA bhinna–bhinna nishchit vyaktitva rah sakatA hai, isaliye
us–us padArthakI avAntarasattA us–us ‘ek padArthame.n hI sthit’ hai. [5] mahAsattA samasta
vastusamUhake rUpo.n [svabhAvo.n] sahit hai isaliye vah ‘savishvarUp’ [sarvarUpavAlI] hai. vastukI
sattAkA [katha.nchit] ek rUp ho tabhI us vastukA nishchit ek rUp [–nishchit ek svabhAv] rah
sakatA hai, isaliye pratyek vastukI avAntarasattA nishchit ‘ek rUpavAlI’ hI hai. [6] mahAsattA
sarva paryAyo.nme.n sthit hai isaliye vah ‘anantaparyAyamay’ hai. bhinna–bhinna paryAyo.nme.n [katha.nchit] bhinna–bhinna
sattAe.N ho.n tabhI pratyek paryAy bhinna–bhinna rahakar ananta paryAye.n siddha ho.ngI, nahI.n to paryAyo.nkA
anantapanA hI nahI.n rahegA–ekapanA ho jAyagA; isaliye pratyek paryAyakI avAntarasattA us–us
‘ek paryAyamay’ hI hai.
is prakAr sAmAnyavisheShAtmak sattA, mahAsattArUp tathA avAntarasattArUp honese, [1] sattA
bhI hai aur asattA bhI hai, [2] trilakShaNA bhI hai aur atrilakShaNA bhI hai, [3] ek bhI hai aur anek
bhI hai, [4] sarvapadArthasthit bhI hai aur ekapadArthasthit bhI hai. [5] savishvarUp bhI hai aur ekarUp
bhI hai, [6] ana.ntaparyAyamay bhI hai aur ekaparyAyamay bhI hai.. 8..
--------------------------------------------------------------------------
te te vividh sadbhAvaparyayane drave–vyApe–lahe
tene kahe Che dravya, je sattA thakI nahi anya Che. 9.