kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
atra sattAdravyayorarthAntaratva.n pratyAkhyAtam. dravati gachChati sAmAnyarUpeN svarUpeN vyApnoti tA.nstAn kramabhuvaH sahabhuvashvasadbhAvaparyAyAn svabhAvavisheShAnityanugatArthayA niruktayA dravya.n vyAkhyAtam. dravya.n cha lakShya–lakShaNabhAvAdibhyaH katha~nchidbhede.api vastutaH sattAyA apR^ithagbhUtameveti mantavyam. tato yatpUrva.n sattvamasattva.n trilakShaNatvamatrilakShaNatvamekatvamanekatva.n sarvapadArthasthitatvamekapadArthasthitatva.n vishva– -----------------------------------------------------------------------------
anvayArthaH– [tAn tAn sadbhAvaparyAyAn] un–un sadbhAvaparyAyoko [yat] jo [dravati] dravit hotA hai – [gachChati] prApta hotA hai, [tat] use [dravya.n bhaNanti] [sarvaj~na] dravya kahate hai.n – [sattAtaH ananyabhUta.n tu] jo ki sattAse ananyabhUt hai.
TIkAH– yahA.N sattAne aur dravyako arthAntarapanA [bhinnapadArthapanA, anyapadArthapanA] honekA khaNDan kiyA hai.
‘ un–un kramabhAvI aur sahabhAvI sadbhAvaparyAyo.nko arthAt svabhAvavisheSho.nko jo 1dravit hotA hai – prApta hotA hai – sAmAnyarUp svarUpasee vyApta hotA hai vah dravya hai’ – is prakAr sattAse katha.nchit bhed hai tathApi vastutaH [paramArthetaH] dravya sattAse apR^ithak hI hai aisA mAnanA. isaliye pahale [8vI.n gAthAme.n] sattAko jo satpanA, asatpanA, trilakShaNapanA, atrilakShaNapanA, ekapanA,
--------------------------------------------------------------------------
2anugat arthavAlI niruktise dravyakI vyAkhyA kI gaI. aur yadyapi 3lakShyalakShaNabhAvAdik dvArA dravyako
1. shrI jayasenAchAryadevakI TIkAme.n bhI yahA.NkI bhA.Nti hI ‘dravati gachChati’ kA ek artha to ‘dravit hotA hai arthAt
prApta hotA hai ’ aisA kiyA gayA hai; taduparAnta ‘dravati’ arthAt svabhAvaparyAyo.nko dravit hotA hai aur gachChati
arthAt vibhAvaparyAyo.nko prApta hotA hai ’ aisA dUsarA artha bhI yahA.N kiyA gayA hai.
2. yahA.N dravyakI jo nirukti kI gaI hai vah ‘dru’ dhAtukA anusaraN karate hue [–milate hue] arthavAlI hai.n.
3. sattA lakShaN hai aur dravya lakShya hai.