kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
atrAsatprAdurbhAvatvamutpAdasya saduchChedatva.n vigamasya niShiddham.
bhAvasya sato hi dravyasya na dravyatven vinAshaH, abhAvasyAsato.anyadravyasya na dravyatvenotpAdaH. kintu bhAvAH santi dravyANi saduchChedamasadutpAda.n chAntareNaiv guNaparyAyeShu vinAshamutpAda.n chArabhante. yathA hi ghR^itotpatau gorasasya sato na vinAshaH na chApi gorasavyatiriktasyArthAntarasyAsataH utpAdaH kintu gorasasyaiv saduchChedamasadutpAda.n chAnupalabh–mAnasya sparsharasagandhavarNAdiShu pariNAmiShu guNeShu pUrvAvasthayA vinashyatsUttarAvasthayA prAdarbhavatsu nashyati cha navanItaparyAyo ghatR^iparyAy utpadyate, tathA sarvabhAvAnAmapIti.. 15..
-----------------------------------------------------------------------------
TIkAH– yahA.N utpAdame.n asatke prAdurbhAvakA aur vyayame.n satke vinAshakA niShedh kiyA hai [arthAt utpAd honese kahI.n asatkI utpatti nahI.n hotI aur vyay honese kahI.n satkA vinAsh nahI.n hotA ––aisA is gAthAme.n kahA hai].
bhAvakA–sat dravyakA–dravyarUpase vinAsh nahI.n hai, abhAvakA –asat anyadravyakA –dravyarUpase utpAd nahI.n hai; parantu bhAv–sat dravyo.n, satke vinAsh aur asatke utpAd binA hI, guNaparyAyo.nme.n vinAsh aur utpAd karate hai.n. jisaprakAr ghIkI utpattime.n gorasakA–satkA–vinAsh nahI.n hai tathA gorasase bhinna padArthAntarakA–asatkA–utpAd nahI.n hai, kintu gorasako hI, satkA vinAsh aur asatkA utpAd kiye binA hI, pUrva avasthAse vinAsh prApta hone vAle aur uttar avasthAse utpanna hone vAle sparsha–ras–ga.ndh–varNAdik pariNAmI guNo.nme.n makkhanaparyAy vinAshako prApta hotI hai tathA ghIparyAy utpanna hotI hai; usIprakAr sarva bhAvo.nkA bhI vaisA hI hai [arthAt samasta dravyo.nko navIn paryAyakI utpattime.n satkA vinAsh nahI.n hai tathA asatkA utpAd nahI.n hai, kintu satkA vinAsh aur asatkA utpAd kiye binA hI, pahalekI [purAnI] avasthAse vinAshako prApta honevAle aur bAdakI [navIn] avasthAse utpanna honevAle pariNAmI guNo.nme.n pahalekI paryAy vinAsh aur bAdakI paryAyakI utpatti hotI hai].. 15.. -------------------------------------------------------------------------- pariNAmI=pariNamit honevAle; pariNAmavAle. [paryAyArthik nayase guN pariNAmI hai.n arthAt pariNamit hote hai.n.]