Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 35 of 264
PDF/HTML Page 64 of 293

 

background image
kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
[
35
atrAsatprAdurbhAvatvamutpAdasya saduchChedatva.n vigamasya niShiddham.
bhAvasya sato hi dravyasya na dravyatven vinAshaH, abhAvasyAsato.anyadravyasya na dravyatvenotpAdaH.
kintu bhAvAH santi dravyANi saduchChedamasadutpAda.n chAntareNaiv guNaparyAyeShu vinAshamutpAda.n chArabhante. yathA
hi ghR^itotpatau gorasasya sato na vinAshaH na chApi gorasavyatiriktasyArthAntarasyAsataH utpAdaH kintu
gorasasyaiv saduchChedamasadutpAda.n chAnupalabh–mAnasya sparsharasagandhavarNAdiShu pariNAmiShu guNeShu
pUrvAvasthayA vinashyatsUttarAvasthayA prAdarbhavatsu nashyati cha navanItaparyAyo ghatR^iparyAy utpadyate, tathA
sarvabhAvAnAmapIti.. 15..
-----------------------------------------------------------------------------

TIkAH–
yahA.N utpAdame.n asatke prAdurbhAvakA aur vyayame.n satke vinAshakA niShedh kiyA hai
[arthAt utpAd honese kahI.n asatkI utpatti nahI.n hotI aur vyay honese kahI.n satkA vinAsh nahI.n
hotA ––aisA is gAthAme.n kahA hai].
bhAvakA–sat dravyakA–dravyarUpase vinAsh nahI.n hai, abhAvakA –asat anyadravyakA –dravyarUpase
utpAd nahI.n hai; parantu bhAv–sat dravyo.n, satke vinAsh aur asatke utpAd binA hI, guNaparyAyo.nme.n
vinAsh aur utpAd karate hai.n. jisaprakAr ghIkI utpattime.n gorasakA–satkA–vinAsh nahI.n hai tathA
gorasase bhinna padArthAntarakA–asatkA–utpAd nahI.n hai, kintu gorasako hI, satkA vinAsh aur
asatkA utpAd kiye binA hI, pUrva avasthAse vinAsh prApta hone vAle aur uttar avasthAse utpanna
hone vAle sparsha–ras–ga.ndh–varNAdik pariNAmI guNo.nme.n makkhanaparyAy vinAshako prApta hotI hai tathA
ghIparyAy utpanna hotI hai; usIprakAr sarva bhAvo.nkA bhI vaisA hI hai [arthAt samasta dravyo.nko navIn
paryAyakI utpattime.n satkA vinAsh nahI.n hai tathA asatkA utpAd nahI.n hai, kintu satkA vinAsh aur
asatkA utpAd kiye binA hI, pahalekI [purAnI] avasthAse vinAshako prApta honevAle aur bAdakI
[navIn] avasthAse utpanna honevAle
pariNAmI guNo.nme.n pahalekI paryAy vinAsh aur bAdakI paryAyakI
utpatti hotI hai].. 15..
--------------------------------------------------------------------------

pariNAmI=pariNamit honevAle; pariNAmavAle. [paryAyArthik nayase guN pariNAmI hai.n arthAt pariNamit hote hai.n.]