kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
dadhAno dvedhopayogashcha. paryAyAstvagurulaghuguNahAnivR^iddhinirvR^ittAH shuddhAH, sUtropAttAstu suranArak– tirya~N.hmanuShlakShaNAH paradravyasambandhanirvR^ittatvAdashuddhAshcheti.. 16..
ubhayattha jIvabhAvo Na Nassadi Na jAyade aNNo.. 17..
ubhayatra jIvabhAvo na nashyati na jAyate.anyaH.. 17..
ida.n bhAvanAshAbhAvotpAdaniShedhodAharaNam. ----------------------------------------------------------------------------- ashuddhatAke kAraN sakalatA–vikalatA dhAraN karanevAlA, do prakArakA upayog hai [arthAt jIvake guNo.n shuddha–ashuddha chetanA tathA do prakArake upayog hai.n].
jIvakI paryAye.n isaprakAr hai.nH–– agurulaghuguNakI hAnivR^iddhise utpanna paryAye.n shuddha paryAye.n hai.n aur sutrame.n [–is gAthAme.n] kahI huI, dev–nArak–tirya.nch–manuShyasvarUp paryAye.n paradravyake sambandhase utpanna hotI hai isaliye ashuddha paryAye.n hai.n.. 16..
anvayArthaH– [manuShyatven] manuShyapatvase [naShTaH] naShTa huA [dehI] dehI [jIv] [devaH vA itaraH] dev athavA anya [bhavati] hotA hai; [ubhayatra] un dono.nme.n [jIvabhAvaH] jIvabhAv [na nashyati] naShTa nahI.n hotA aur [anyaH] dUsarA jIvabhAv [na jAyate] utpanna nahI.n hotA.
TIkAH– ‘bhAvakA nAsh nahI.n hotA aur abhAvakA utpAd nahI.n hotA’ usakA yah udAharaN hai. -------------------------------------------------------------------------- paryAyArthikanayase guN bhI pariNAmI hai.n. [dakhiye, 15 vI.n gAthAkI TIkA.]
manujatvathI vyay pAmIne devAdi dehI thAy Che;
tyA.n jIvabhAv na nAsh pAme, anya nahi udbhav lahe. 17.