Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 40 of 264
PDF/HTML Page 69 of 293

 

background image
40
] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda
atra sadasatoravinAshAnutpAdau sthitipakShatvenopanyastau.
yadi hi jIvo ya ev mriyate sa ev jAyate, ya ev jAyate sa ev mriyate, tadaiva.n sato
vinAsho.asat utpAdashcha nAstIti vyavatiShThate. yattu devo jAyate manuShyo mriyate iti vyapadishyate
tadavadhR^itakAladevamanuShyatvaparyAyanirvartakasya devamanuShyagatinAmnastanmAtratvAdaviruddham. yathA hi mahato
veNudaNDasyaikasya kramavR^ittInyane kAni parvANyAtmIyAtmIyapramANAvachChinnatvAt parvAntaramagachChanti
svasthAneShu bhAvabhAjji parasthAneShvabhAvabhAjji bhavanti, veNudaNDastu sarveShvapi parvasthAneShu bhAvabhAgapi
parvAntarasa.nbandhen parvAntarasa.nbandhAbhAvAdabhAvabhAgbhavati; tathA niravadhitri–kAlAvasthAyino
jIvadravyasyaikasya kramavR^ittayo.anekeH manuShyatvAdiparyAyA AtmIyAtmIyapramANA–vachChinnatvAt
paryAyAntaramagachChantaH svasthAneShu bhAvabhAjaH parasthAneShvabhAvabhAjo bhavanti, jIvadravya.n tu
sarvaparyAyasthAneShu bhAvabhAgapi paryAyAntarasa.nbandhen paryAyAntarasa.nbandhAbhAvAdabhAvabhAgbhavati..19..
-----------------------------------------------------------------------------
TIkAH– yahA.N satkA avinAsh aur asatkA anutpAd dhruvatAke pakShase kahA hai [arthAt
dhruvatAkI apekShAse satkA vinAsh yA asatkA utpAd nahI.n hotA–– aisA is gAthAme.n kahA hai].

yadi vAstavame.n jo jIv maratA hai vahI janmatA hai, jo jIv janmatA hai vahI maratA hai, to
isaprakAr satkA vinAsh aur asatkA utpAd nahI.n hai aisA nishchit hotA hai. aur ‘dev janmatA haie
aur manuShya maratA hai’ aisA jo kahA jAtA hai vah [bhI] aviruddha hai kyo.nki maryAdit kAlakI
devatvaparyAy aur manuShyatvaparyAyako rachane vAle devagatinAmakarma aur manuShyagatinAmakarma mAtra utane
kAl jitane hI hote hai.n. jisaprakAr ek baDe bA.Nsake krramavartI anek
1parva apane–apane mApame.n
maryAdit honese anya parvame.n na jAte hue apane–apane sthAno.nme.n bhAvavAle [–vidyamAn] hai.n aur par
sthAno.nme.n abhAvavAle [–avidyamAn] hai.n tathA bA.Ns to samasta parvasthAno.nme.n bhAvavAlA honepar bhI anya
parvake sambandha dvArA anya parvake sambandhakA abhAv honese abhAvavAlA [bhI] hai; usIprakAr niravadhi
trikAl sthit rahanevAle ek jIvadravyakI kramavartI anek manuShyatvAdiparyAy apane–apane mApame.n
maryAdit honese anya paryAyame.n na jAtI huI apane–apane sthAno.nme.n bhAvavAlI hai.n aur par sthAno.nme.n
abhAvavAlI hai.n tathA jIvadravya to sarvaparyAyasthAnome.n bhAvavAlA hone par bhI anya paryAyake sambandha dvArA
anya paryAyake sambandhakA abhAv honese abhAvavAlA [bhI] hai.
--------------------------------------------------------------------------
1. parva=ek gA.nThase dUsarI gA.nTh takakA bhAg; pora.