Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 37.

< Previous Page   Next Page >


Page 70 of 264
PDF/HTML Page 99 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda
sassadamadh uchCheda.n bhavvamabhavva.n cha suNNamidara.n cha.
viNNANamaviNNANa.n Na vi jujjadi asadi sabbhAve.. 37..

shAshvatamathochChedo bhavyamabhavya.n cha shUnyamitarachcha.
vij~nAnamavij~nAna.n nApi yujyate asati sadbhAve.. 37..

atra jIvAbhAvo muktiriti nirastam.

dravya.n dravyatayA shAshvatamiti, nitye dravye paryAyANA.n pratisamayamuchChed iti, dravyasya sarvadA abhUtaparyAyaiH bhAvyamiti, dravyasya sarvadA bhUtaparyAyairabhAvyamiti, dravyamanyadravyaiH sadA shUnyamiti, dravya.n svadravyeN sadA.ashUnyamiti, kvachijjIvadravye.ana.nta.n j~nAna.n kvachitsA.nta.n j~nAnamiti, kvachijjIvadravye.ana.nta.n kvachitsA.ntamaj~nAnamiti–etadanyathA–

-----------------------------------------------------------------------------

gAthA 37

anvayArthaH– [sadbhAve asati] yadi [mokShame.n jIvakA] sadbhAv na ho to [shAshvatam] shAshvat, [ath uchChedaH] nAshava.nt, [bhavyam] bhavya [–honeyogya], [abhavyam cha] abhavya [–na honeyogya], [shUnyam] shUnya, [itarat cha] ashUnya, [vij~nAnam] vij~nAn aur [avij~nAnam] avij~nAn [na api yujyate] [jIvadravyame.n] ghaTit nahI.n ho sakate. [isaliye mokShame.n jIvakA sadbhAv hai hI.]

TIkAH– yahA.N, ‘jIvakA abhAv so mukti hai’ is bAtakA khaNDan kiyA hai.

[1] dravya dravyarUpase shAshvat hai, [2] nitya dravyame.n paryAyo.nkA prati samay nAsh hotA hai, [3] dravya sarvadA abhUt paryAyarUsape bhAvya [–honeyogya, pariNamit honeyogya] hai, [4] dravya sarvadA bhUt paryAyarUpase abhAvya [–na honeyogya] hai, [5] dravya anya dravyo.n se sadA shUnya hai, [6] dravya svadravyase sadA ashUnya hai, [7] 1ikasI jIvadravyame.n ananta j~nAn aur kisIme.n sAnta j~nAn hai, [8] 2 ikasI --------------------------------------------------------------------------

sadbhAv jo nahi hoy to dhruv, nAsh, bhavya, abhavya ne
vij~nAn, aNavij~nAn, shUnya, ashUnya–e ka.nI nav ghaTe. 37.

70

1. jise samyaktvase chyut nahI.n honA hai aise samyaktvI jIvako ananta j~nAn hai aur jise samyaktvase chyut honA hai aise samyaktvI jIvake sAnta j~nAn hai.

2. abhavya jIvako ananta aj~nAn hai aur jise kisI kAl bhI j~nAn hotA hai aise aj~nAnI bhavya jIvako sAnta aj~nAn hai.