೭೪
] ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಂಗ್ರಹ
[ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದ
ಅತ್ರ ಕಃ ಕಿಂ ಚೇತಯತ ಇತ್ಯುಕ್ತಮ್.
ಚೇತಯಂತೇ ಅನುಭವನ್ತಿ ಉಪಲಭಂತೇ ವಿಂದಂತೀತ್ಯೇಕಾರ್ಥಾಶ್ಚೇತನಾನುಭೂತ್ಯುಪಲಬ್ಧಿವೇದನಾನಾಮೇಕಾರ್ಥತ್ವಾತ್. ತತ್ರ ಸ್ಥಾವರಾಃ
ಕರ್ಮಫಲಂ ಚೇತಯಂತೇ, ತ್ರಸಾಃ ಕಾರ್ಯಂ ಚೇತಯಂತೇ, ಕೇವಲಜ್ಞಾನಿನೋಜ್ಞಾನಂ ಚೇತಯಂತ ಇತಿ.. ೩೯..
ಅಥೋಪಯೋಗಗುಣವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್.
ಉವಓಗೋ ಖಲು ದುವಿಹೋ ಣಾಣೇಣ ಯ ದಂಸಣೇಣ ಸಂಜುತ್ತೋ.
ಜೀವಸ್ಸ ಸವ್ವಕಾಲಂ ಅಣಣ್ಣಭೂದಂ ವಿಯಾಣೀಹಿ.. ೪೦..
ಉಪಯೋಗಃ ಖಲು ದ್ವಿವಿಧೋ ಜ್ಞಾನೇನ ಚ ದರ್ಶನೇನ ಸಂಯುಕ್ತಃ.
ಜೀವಸ್ಯ ಸರ್ವಕಾಲಮನನ್ಯಭೂತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ.. ೪೦..
-----------------------------------------------------------------------------
ಕರ್ಮಫಲಕೋ ಚೇತತೇ ಹೈಂ, ತ್ರಸ ಕಾರ್ಯಕೋ ಚೇತತೇ ಹೈಂ, ಕೇವಲಜ್ಞಾನೀ ಜ್ಞಾನಕೋ ಚೇತತೇ ಹೈಂ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಸ್ಥಾವರ ಜೀವ ಅವ್ಯಕ್ತ ಸುಖದುಃಖಾನುಭವರೂಪ ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಫಲಕೋ ಚೇತತೇ ಹೈಂ.
ದ್ವೀಇನ್ದ್ರಿಯ ಆದಿ ತ್ರಸ ಜೀವ ಉಸೀ ಕರ್ಮಫಲಕೋ ಇಚ್ಛಾಪೂರ್ವಕ ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಕಲ್ಪರೂಪ ಕಾರ್ಯ ಸಹಿತ ಚೇತತೇ ಹೈಂ.
೧ಪರಿಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನವನ್ತ ಭಗವನ್ತ [ಅನನ್ತ ಸೌಖ್ಯ ಸಹಿತ] ಜ್ಞಾನಕೋ ಹೀ ಚೇತತೇ ಹೈಂ.. ೩೯..
ಅಬ ಉಪಯೋಗಗುಣಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ.
--------------------------------------------------------------------------
೧. ಯಹಾ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಕೀ ವಿವಕ್ಷಾ ಹೋನೇಸೇ, ಕೇವಲೀಭಗವನ್ತೋಂ ಔರ ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತೋಂಕೋ ಹೀ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಕಹೀ ಗಈ
ಹೈ. ಆಂಶಿಕ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಕೀ ವಿವಕ್ಷಾಸೇ ತೋ ಮುನಿ, ಶ್ರಾವಕ ತಥಾ ಅವಿರತ ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟಿಕೋ ಭೀ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಕಹೀ ಜಾ
ಸಕತೀ ಹೈೇ; ಉನಕಾ ಯಹಾಂ ನಿಷೇಧ ನಹೀಂ ಸಮಝನಾ, ಮಾತ್ರ ವಿವಕ್ಷಾಭೇದ ಹೈ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ.
ಛೇ ಜ್ಞಾನ ನೇ ದರ್ಶನ ಸಹಿತ ಉಪಯೋಗ ಯುಗಲ ಪ್ರಕಾರನೋ;
ಜೀವದ್ರವ್ಯನೇ ತೇ ಸರ್ವ ಕಾಳ ಅನನ್ಯರೂಪೇ ಜಾಣವೋ. ೪೦.