೭೬
ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗವಿಶೇಷಾಣಾಂ ನಾಮಸ್ವರೂಪಾಭಿಧಾನಮೇತತ್.
ತತ್ರಾಭಿನಿಬೋಧಿಕಜ್ಞಾನಂ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಮವಧಿಜ್ಞಾನಂ ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನಂ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಂ ಕುಮತಿಜ್ಞಾನಂ ಕುಶ್ರುತ–ಜ್ಞಾನಂ ವಿಭಙ್ಗಜ್ಞಾನಮಿತಿ ನಾಮಾಭಿಧಾನಮ್. ಆತ್ಮಾ ಹ್ಯನಂತಸರ್ವಾತ್ಮಪ್ರದೇಶವ್ಯಾಪಿವಿಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಸಾಮಾನ್ಯಾತ್ಮಾ. ಸ ಖಲ್ವನಾದಿಜ್ಞಾನಾವರಣಕರ್ಮಾವಚ್ಛನ್ನಪ್ರದೇಶಃ ಸನ್, ಯತ್ತದಾವರಣಕ್ಷಯೋಪಶಮಾದಿನ್ದ್ರಿ–ಯಾನಿನ್ದ್ರಿಯಾವಲಮ್ಬಾಚ್ಚ ಮೂರ್ತಾಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಂ ವಿಕಲಂ ವಿಶೇಷೇಣಾವಬುಧ್ಯತೇ ತದಾಭಿನಿಬೋಧಿಕಜ್ಞಾನಮ್, ಯತ್ತದಾ– ವರಣಕ್ಷಯೋಪಶಮಾದನಿನ್ದ್ರಿಯಾವಲಂಬಾಚ್ಚ ಮೂರ್ತಾಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಂ ವಿಕಲಂ ವಿಶೇಷೇಣಾವಬುಧ್ಯತೇ ತತ್ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಮ್, ಯತ್ತದಾವರಣಕ್ಷಯೋಪಶಮಾದೇವ ಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಂ ವಿಕಲಂ ವಿಶೇಷೇಣಾವಬುಧ್ಯತೇ ತದವಧಿಜ್ಞಾನಮ್, ಯತ್ತದಾ–ವರಣಕ್ಷಯೋಪಶಮಾದೇವ
-----------------------------------------------------------------------------
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ಭೇದೋಂಕೇ ನಾಮ ಔರ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ.
ವಹಾಂ, [೧] ಆಭಿನಿಬೋಧಿಕಜ್ಞಾನ, [೨] ಶ್ರುತಜ್ಞಾನ, [೩] ಅವಧಿಜ್ಞಾನ, [೪] ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನ, [೫] ಕೇವಲಜ್ಞಾನ, [೬] ಕುಮತಿಜ್ಞಾನ, [೭] ಕುಶ್ರುತಜ್ಞಾನ ಔರ [೮] ವಿಭಂಗಜ್ಞಾನ–ಇಸ ಪ್ರಕಾರ [ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ಭೇದೋಂಕೇ] ನಾಮಕಾ ಕಥನ ಹೈ.
[ಅಬ ಉನಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈಃ–] ಆತ್ಮಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನನ್ತ, ಸರ್ವ ಆತ್ಮಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ ವ್ಯಾಪಕ, ವಿಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಸಾಮಾನ್ಯಸ್ವರೂಪ ಹೈ. ವಹ [ಆತ್ಮಾ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನಾದಿ ಜ್ಞಾನಾವರಣಕರ್ಮಸೇ ಆಚ್ಛಾದಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಲಾ ವರ್ತತಾ ಹುಆ, [೧] ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ಮತಿಜ್ಞಾನಕೇ] ಆವರಣಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ ಔರ ಇನ್ದ್ರಿಯ–ಮನಕೇ ಅವಲಮ್ಬನಸೇ ಮೂರ್ತ–ಅಮೂರ್ತ ದ್ರವ್ಯಕಾ ೧ವಿಕಲರೂಪಸೇ ೨ವಿಶೇಷತಃ ಅವಬೋಧನ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಆಭಿನಿಬೋಧಿಕಜ್ಞಾನ ಹೈ, [೨] ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಕೇ] ಆವರಣಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ ಔರ ಮನಕೇ ಅವಲಮ್ಬನಸೇ ಮೂರ್ತ–ಅಮೂರ್ತ ದ್ರವ್ಯಕಾ ವಿಕಲರೂಪಸೇ ವಿಶೇಷತಃ ಅವಬೋಧನ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನ ಹೈ, [೩] ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಆವರಣಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ ಹೀ ಮೂರ್ತ ದ್ರವ್ಯಕಾ ವಿಕಲರೂಪಸೇ ವಿಶೇಷತಃ ಅವಬೋಧನ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಅವಧಿಜ್ಞಾನ ಹೈ, [೪] ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಆವರಣಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ ಹೀ ಪರಮನೋಗತ [–ದೂಸರೋಂಕೇ ಮನಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲೇ] ಮೂರ್ತ ದ್ರವ್ಯಕಾ ವಿಕಲರೂಪಸೇ ವಿಶೇಷತಃ ಅವಬೋಧನ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನ ಹೈ, [೫] ಸಮಸ್ತ ಆವರಣಕೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಕ್ಷಯಸೇ, ಕೇವಲ ಹೀ [–ಆತ್ಮಾ ಅಕೇಲಾ ಹೀ], ಮೂರ್ತ–ಅಮೂರ್ತ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಸಕಲರೂಪಸೇ -------------------------------------------------------------------------- ೧. ವಿಕಲರೂಪಸೇ = ಅಪೂರ್ಣರೂಪಸೇ; ಅಂಶತಃ. ೨. ವಿಶೇಷತಃ ಅವಬೋಧನ ಕರನಾ = ಜಾನನಾ. [ವಿಶೇಷ ಅವಬೋಧ ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿಭಾಸ ಸೋ ಜ್ಞಾನ ಹೈ.]