೮೪
ಅವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಲಕ್ಷಣಂ ದ್ರವ್ಯಗುಣಾನಾಮನನ್ಯತ್ವಮಭ್ಯುಪಗಮ್ಯತೇ. ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಲಕ್ಷಣಂ ತ್ವನ್ಯತ್ವ– ಮನನ್ಯತ್ವಂ ಚ ನಾಭ್ಯುಪಗಮ್ಯತೇ. ತಥಾ ಹಿ–ಯಥೈಕಸ್ಯ ಪರಮಾಣೋರೇಕೇನಾತ್ಮಪ್ರದೇಶೇನ ಸಹಾವಿಭಕ್ತತ್ವಾದನನ್ಯ–ತ್ವಂ, ತಥೈಕಸ್ಯ ಪರಮಾಣೋಸ್ತದ್ವರ್ತಿನಾಂ ಸ್ಪರ್ಶರಸಗಂಧವರ್ಣಾದಿಗುಣಾನಾಂ ಚಾವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಾದನನ್ಯತ್ವಮ್. ಯಥಾ ತ್ವತ್ಯಂತವಿಪ್ರಕೃಷ್ಟಯೋಃ ಸಹ್ಯವಿಂಧ್ಯಯೋರತ್ಯಂತಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಯೋಶ್ಚ ಮಿಶ್ರಿತಯೋಸ್ತೋಯಪಯಸೋರ್ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಲಕ್ಷಣ– ಮನ್ಯತ್ವಮನನ್ಯತ್ವಂ ಚ, ನ ತಥಾ ದ್ರವ್ಯಗುಣಾನಾಂ ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಾಭಾವಾದನ್ಯತ್ವಮನನ್ಯತ್ವಂ ಚೇತಿ.. ೪೫.. -----------------------------------------------------------------------------
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೇ ಸ್ವೋಚಿತ ಅನನ್ಯಪನೇಕಾ ಕಥನ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೋ ಕೈಸಾ ಅನನ್ಯಪನಾ ಘಟಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ಯಹಾಂ ಕಹಾ ಹೈ].
ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೋ ೧ಅವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ ಅನನ್ಯಪನಾ ಸ್ವೀಕಾರ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಪರನ್ತು ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ ಅನ್ಯಪನಾ ತಥಾ [ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ] ಅನನ್ಯಪನಾ ಸ್ವೀಕಾರ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ. ವಹ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಮಝಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈಃ– ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಏಕ ಪರಮಾಣುಕೋ ಏಕ ಸ್ವಪ್ರದೇಶಕೇ ಸಾಥ ಅವಿಭಕ್ತಪನಾ ಹೋನೇಸೇ ಅನನ್ಯಪನಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಏಕ ಪರಮಾಣುಕೋ ತಥಾ ಉಸಮೇಂ ರಹನೇವಾಲೇ ಸ್ಪರ್ಶ–ರಸ–ಗಂಧ–ವರ್ಣ ಆದಿ ಗುಣೋಂಕೋ ಅವಿಭಕ್ತ ಪ್ರದೇಶ ಹೋನೇಸೇ [ಅವಿಭಕ್ತ–ಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ] ಅನನ್ಯಪನಾ ಹೈ; ಪರನ್ತು ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಅತ್ಯನ್ತ ದೂರ ಐಸೇ ೨ಸಹ್ಯ ಔರ ವಿಂಧ್ಯಕೋ ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ ಅನ್ಯಪನಾ ಹೈ ತಥಾ ಅತ್ಯನ್ತ ನಿಕಟ ಐಸೇ ಮಿಶ್ರಿತ ೩ಕ್ಷೀರ–ನೀರಕೋ ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ ಅನನ್ಯಪನಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೋ ವಿಭಕ್ತ ಪ್ರದೇಶ ನ ಹೋನೇಸೇ [ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ] ಅನ್ಯಪನಾ ತಥಾ [ವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ] ಅನನ್ಯಪನಾ ನಹೀಂ ಹೈ.. ೪೫.. -------------------------------------------------------------------------- ೧. ಅವಿಭಕ್ತ = ಅಭಿನ್ನ. [ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೇ ಪ್ರದೇಶ ಅಭಿನ್ನ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೋ ಅಭಿನ್ನಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ
೨. ಅತ್ಯನ್ತ ದೂರ ಸ್ಥಿತ ಸಹ್ಯ ಔರ ವಿಂಧ್ಯ ನಾಮಕೇ ಪರ್ವತೋಂಕೋ ಭಿನ್ನಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ ಅನ್ಯಪನಾ ಹೈ. ೩. ಅತ್ಯನ್ತ ನಿಕಟ ಸ್ಥಿತ ಮಿಶ್ರಿತ ದೂಧ–ಜಲಕೋ ಭಿನ್ನಪ್ರದೇಶತ್ವಸ್ವರೂಪ ಅನನ್ಯಪನಾ ಹೈ. ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಗುಣೋಂಕೋ ಐಸಾ