ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ಅಣ್ಣಾಣೀತಿ ಚ ವಯಣಂ ಏಗತ್ತಪ್ಪಸಾಧಗಂ ಹೋದಿ.. ೪೯..
ಅಜ್ಞಾನೀತಿ ಚ ವಚನಮೇಕತ್ವಪ್ರಸಾಧಕಂ ಭವತಿ.. ೪೯..
ಜ್ಞಾನಜ್ಞಾನಿನೋಃ ಸಮವಾಯಸಂಬಂಧನಿರಾಸೋಽಯಮ್.
ನ ಖಲುಜ್ಞಾನಾದರ್ಥಾನ್ತರಭೂತಃ ಪುರುಷೋ ಜ್ಞಾನಸಮವಾಯಾತ್ ಜ್ಞಾನೀ ಭವತೀತ್ಯುಪಪನ್ನಮ್. ಸ ಖಲು ಜ್ಞಾನಸಮವಾಯಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಕಿಂ ಜ್ಞಾನೀ ಕಿಮಜ್ಞಾನೀ? ಯದಿ ಜ್ಞಾನೀ ತದಾ ಜ್ಞಾನಸಮವಾಯೋ ನಿಷ್ಫಲಃ. ಅಥಾಜ್ಞಾನೀ ತದಾ ಕಿಮಜ್ಞಾನಸಮವಾಯಾತ್, ಕಿಮಜ್ಞಾನೇನ ಸಹೈಕತ್ವಾತ್? ನ ತಾವದಜ್ಞಾನಸಮವಾಯಾತ್; ಅಜ್ಞಾನಿನೋ ಹ್ಯಜ್ಞಾನಸಮವಾಯೋ ನಿಷ್ಫಲಃ, ಜ್ಞಾನಿತ್ವಂ ತು ಜ್ಞಾನಸಮವಾಯಾಭಾವಾನ್ನಾಸ್ತ್ಯೇವ. ತತೋಽಜ್ಞಾನೀತಿ ವಚನಮಜ್ಞಾನೇನ ಸಹೈಕತ್ವಮವಶ್ಯಂ -----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಜ್ಞಾನತಃ ಅರ್ಥಾಂತರಿತಃ ತು] ಜ್ಞಾನಸೇ ಅರ್ಥಾನ್ತರಭೂತ [ಸಃ] ಐಸಾ ವಹ [–ಆತ್ಮಾ] [ಸಮವಾಯಾತ್] ಸಮವಾಯಸೇ [ಜ್ಞಾನೀ] ಜ್ಞಾನೀ ಹೋತಾ ಹೈ [ನ ಹಿ] ಐಸಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈ. [ಅಜ್ಞಾನೀ] ‘ಅಜ್ಞಾನೀ’ [ಇತಿ ಚ ವಚನಮ್] ಐಸಾ ವಚನ [ಏಕತ್ವಪ್ರಸಾಧಕಂ ಭವತಿ] [ಗುಣ–ಗುಣೀಕೇ] ಏಕತ್ವಕೋ ಸಿದ್ಧ ಕರತಾ ಹೈ.
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಜ್ಞಾನ ಔರ ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಸಮವಾಯಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೋನೇಕಾ ನಿರಾಕರಣ [ಖಣ್ಡನ] ಹೈ. ಜ್ಞಾನಸೇ ಅರ್ಥಾನ್ತರಭೂತ ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮವಾಯಸೇ ಜ್ಞಾನೀ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸಾ ಮಾನನಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ. [ಆತ್ಮಾಕೋ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮವಾಯಸೇ ಜ್ಞಾನೀ ಹೋನಾ ಮಾನಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಹಮ ಪೂಛತೇ ಹೈಂ ಕಿ] ವಹ [–ಆತ್ಮಾ] ಜ್ಞಾನಕಾ ಸಮವಾಯ ಹೋನೇಸೇ ಪಹಲೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜ್ಞಾನೀ ಹೈ ಕಿ ಅಜ್ಞಾನೀ? ಯದಿ ಜ್ಞಾನೀ ಹೈ [ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾಯೇ] ತೋ ಜ್ಞಾನಕಾ ಸಮವಾಯ ನಿಷ್ಫಲ ಹೈ. ಅಬ ಯದಿ ಅಜ್ಞಾನೀ ಹೈ [ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾಯೇ] ತೋ [ಪೂಛತೇ ಹೈಂ ಕಿ] ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮವಾಯಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀ ಹೈ ಕಿ ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಥ ಏಕತ್ವಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀ ಹೈ? ಪ್ರಥಮ, ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮವಾಯಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀ ಹೋ ನಹೀಂ ಸಕತಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅಜ್ಞಾನೀಕೋ ಅಜ್ಞಾನಕಾ ಸಮವಾಯ ನಿಷ್ಫಲ ಹೈ ಔರ ಜ್ಞಾನೀಪನಾ ತೋ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಮವಾಯಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಹೈ ಹೀ ನಹೀಂಂ. ಇಸಲಿಯೇ ‘ಅಜ್ಞಾನೀ’ ಐಸಾ ವಚನ ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಥ ಏಕತ್ವಕೋ ಅವಶ್ಯ ಸಿದ್ಧ ಕರತಾ ಹೀ ಹೈ. ಔರ ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಥ ಏಕತ್ವ ಸಿದ್ಧ ಹೋನೇಸೇ ಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಥ ಭೀ ಏಕತ್ವ ಅವಶ್ಯ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ. --------------------------------------------------------------------------
‘ಅಜ್ಞಾನೀ’ ಏವುಂ ವಚನ ತೇ ಏಕತ್ವನೀ ಸಿದ್ಧಿ ಕರೇ. ೪೯.