ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ಅನ್ಯಾಕೃತಕರ್ಮಸಂಭೂತಿಪ್ರಕಾರೋಕ್ತಿರಿಯಮ್. ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಚೈತನ್ಯಸ್ವಭಾವಮಪರಿತ್ಯಜನ್ನೇವಾನಾದಿಬಂಧನಬದ್ಧತ್ವಾದ– ನಾದಿಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಸ್ನಿಗ್ಧೈರವಿಶುದ್ಧೈರೇವ ಭಾವೈರ್ವಿವರ್ತತೇ. ಸ ಖಲು ಯತ್ರ ಯದಾ ಮೋಹರೂಪಂ ರಾಗರೂಪಂ ದ್ವೇಷರೂಪಂ ವಾ ಸ್ವಸ್ಯ ಭಾವಮಾರಭತೇ, ತತ್ರ ತದಾ ತಮೇವ ನಿಮಿತ್ತೀಕೃತ್ಯ ಜೀವಪ್ರದೇಶೇಷು ಪರಸ್ಪರಾವಗಾಹೇನಾನುಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಸ್ವಭಾವೈರೇವ ಪುದ್ಗಲಾಃ ಕರ್ಮಭಾವಮಾಪದ್ಯಂತ ಇತಿ.. ೬೫..
ಅಕದಾ ಪರೇಹಿಂ ದಿಟ್ಠಾ ತಹ ಕಮ್ಮಾಣಂ ವಿಯಾಣಾಹಿ.. ೬೬..
ಅಕೃತಾ ಪರೈರ್ದ್ರಷ್ಟಾ ತಥಾ ಕರ್ಮಣಾಂ ವಿಜಾನೀಹಿ.. ೬೬..
-----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಆತ್ಮಾ] ಆತ್ಮಾ [ಸ್ವಭಾವಂ] [ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷರೂಪ] ಅಪನೇ ಭಾವಕೋ [ಕರೋತಿ] ಕರತಾ ಹೈ; [ತತ್ರ ಗತಾಃ ಪುದ್ಗಲಾಃ] [ತಬ] ವಹಾಂ ರಹನೇವಾಲೇ ಪುದ್ಗಲ [ಸ್ವಭಾವೈಃ] ಅಪನೇ ಭಾವೋಂಸೇ [ಅನ್ಯೋನ್ಯಾವಗಾಹಾವಗಾಢಾಃ] ಜೀವಮೇಂ [ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಕಾರಸೇ] ಅನ್ಯೋನ್ಯ–ಅವಗಾಹರೂಪಸೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹುಏ [ಕರ್ಮಭಾವಮ್ ಗಚ್ಛನ್ತಿ] ಕರ್ಮಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ.
ಟೀಕಾಃ– ಅನ್ಯ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಬಿನಾ ಕರ್ಮಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೋತೀ ಹೈ ಉಸಕಾ ಯಹ ಕಥನ ಹೈ.
ಆತ್ಮಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಂಸಾರ–ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಚೈತನ್ಯಸ್ವಭಾವಕೋ ಛೋಡೇ ಬಿನಾ ಹೀ ಅನಾದಿ ಬನ್ಧನ ದ್ವಾರಾ ಬದ್ಧ ಹೋನೇಸೇ ಅನಾದಿ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷ ದ್ವಾರಾ ಸ್ನಿಗ್ಧ ಐಸೇ ಅವಿಶುದ್ಧ ಭಾವೋಂಂರೂಪಸೇ ಹೀ ವಿವರ್ತನಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ [– ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ]. ವಹ [ಸಂಸಾರಸ್ಥ ಆತ್ಮಾ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜಹಾಂ ಔರ ಜಬ ಮೋಹರೂಪ, ರಾಗರೂಪ ಯಾ ದ್ವೇಷರೂಪ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಭಾವಕೋ ಕರತಾ ಹೈ. ವಹಾಂ ಔರ ಉಸ ಸಮಯ ಉಸೀ ಭಾವಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಬನಾಕರ ಪುದ್ಗಲ ಅಪನೇ ಭಾವೋಂಸೇ ಹೀ ಜೀವಕೇ ಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ [ವಿಶಿಷ್ಟತಾಪೂರ್ವಕ] ಪರಸ್ಪರ ಅವಗಾಹರೂಪಸೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹುಏ ಕರ್ಮಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಆತ್ಮಾ ಜಿಸ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ಔರ ಜಿಸ ಕಾಲಮೇಂ ಅಶುದ್ಧ ಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ಕಾರ್ಮಾಣವರ್ಗಣಾರೂಪ ಪುದ್ಗಲಸ್ಕಂಧ ಉಸೀ ಕಾಲಮೇಂ ಸ್ವಯಂ ಅಪನೇ ಭಾವೋಂಸೇ ಹೀ ಜೀವಕೇ ಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಪರಸ್ಪರ– ಅವಗಾಹರೂಪಸೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹುಏ ಕರ್ಮಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ. -------------------------------------------------------------------------- ಸ್ನಿಗ್ಧ=ಚೀಕನೇ; ಚೀಕನಾಈವಾಲೇ. [ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷ ಕರ್ಮಬಂಧಮೇಂ ನಿಮಿತಭೂತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಉನ್ಹೇಂ ಸ್ನಿಗ್ಧತಾಕೀ ಉಪಮಾ ದೀ
ಪರಥೀ ಅಕೃತ, ತೇ ರೀತ ಜಾಣೋ ವಿವಿಧತಾ ಕರ್ಮೋ ತಣೀ. ೬೬.