Panchastikay Sangrah-Hindi (Kannada transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 112 of 264
PDF/HTML Page 141 of 293

 

] ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಂಗ್ರಹ
[ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದ

ನಿಶ್ಚಯೇನ ಸುಖದುಃಖರೂಪಾತ್ಮಪರಿಣಾಮಾನಾಂ ವ್ಯವಹಾರೇಣೇಷ್ಟಾ–ನಿಷ್ಟವಿಷಯಾಣಾಂ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರತ್ವಾತ್ಪುದ್ಗಲಕಾಯಾಃ ಸುಖದುಃಖರೂಪಂ ಫಲಂ ಪ್ರಯಚ್ಛನ್ತಿ. ಜೀವಾಶ್ಚ ನಿಶ್ಚಯೇನ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಭುತದ್ರವ್ಯಕರ್ಮನಿರ್ವರ್ತಿತಸುಖದುಃಖರೂಪಾತ್ಮಪರಿಣಾಮಾನಾಂ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ----------------------------------------------------------------------------- ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೋನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ನಿಶ್ಚಯಸೇ, ಔರ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯೋಂಕೇ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೋನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಸುಖದುಃಖರೂಪ ಫಲ ದೇತೇ ಹೈಂ; ತಥಾ ಜೀವ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಭೂತ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸುಖದುಃಖರೂಪ ಆತ್ಮಪರಿಣಾಮೋಂಕೋ ಭೋಕ್ತಾ ಹೋನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ನಿಶ್ಚಯಸೇ, ಔರ [ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಭೂತ] ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕೇ ಉದಯಸೇ ಸಮ್ಪಾದಿತ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯೋಂಕೇ ಭೋಕ್ತಾ ಹೋನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ, ಉಸಪ್ರಕಾರಕಾ [ಸುಖದುಃಖರೂಪ] ಫಲ ಭೋಗತೇ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮರೂಪ ಔರ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಾ ವಿಷಯರೂಪ ಫಲ ಭೋಗತೇ ಹೈಂ]. -------------------------------------------------------------------------- [೧] ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮೋಂಮೇಂ ತಥಾ [೨] ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯೋಂಕೇ ಸಂಯೋಗಮೇಂ ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಉನ

ಕರ್ಮೋಂಕೋ ಉನಕೇ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಪನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಹೀ ‘‘[೧] ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮರೂಪ [ಫಲ] ತಥಾ [೨] ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ
ವಿಷಯರೂಪ ಫಲ ‘ದೇನೇವಾಲಾ’ ’’ [ಉಪಚಾರಸೇ] ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ. ಅಬ, [೧] ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮ ತೋ ಜೀವಕೀ
ಅಪನೀ ಹೀ ಪರ್ಯಾಯರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವ ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮಕೋ ತೋ ‘ನಿಶ್ಚಯಸೇ’ ಭೋಗತಾ ಹೈಂ, ಔರ ಇಸಲಿಯೇ
ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮೋಂಮೇಂ ಭೀ [–ಜಿನ್ಹೇಂಂ ‘‘ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮರೂಪ ಫಲ
ದೇನೇವಾಲಾ’’ ಕಹಾ ಥಾ ಉನಮೇಂ ಭೀ] ಉಸ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈೇ ಕಿ ‘‘ವೇ ಜೀವಕೋ ‘ನಿಶ್ಚಯಸೇ’
ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮರೂಪ ಫಲ ದೇತೇ ಹೈಂ;’’ ತಥಾ [೨] ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯ ತೋ ಜೀವಸೇ ಬಿಲಕುಲ ಭಿನ್ನ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ
ವಿಷಯೋಂಕೋ ತೋ ‘ವ್ಯವಹಾರಸೇ’ ಭೋಗತಾ ಹೈಂ, ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯೋಂಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮೋಂಮೇಂ
ಭೀ [–ಜಿನ್ಹೇಂಂ ‘‘ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯರೂಪ ಫಲ ದೇನೇವಾಲಾ ’’ ಕಹಾ ಥಾ ಉನಮೇಂ ಭೀ ] ಉಸ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಐಸಾ ಕಹಾ ಜಾ
ಸಕತಾ ಹೈೇ ಕಿ ‘‘ವೇ ಜೀವಕೋ ‘ವ್ಯವಹಾರಸೇ’ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯರೂಪ ಫಲ ದೇತೇ ಹೈಂ.’’

ಯಹಾಂ [ಟೀಕಾಕೇ ದೂಸರೇ ಪೈರೇಮೇಂ] ಜೋ ‘ನಿಶ್ಚಯ’ ಔರ ‘ವ್ಯವಹಾರ’ ಐಸೇ ದೋ ಭಂಗ ಕಿಯೇ ಹೈಂ ವೇೇ ಮಾತ್ರ ಇತನಾ ಭೇದ ಸೂಚಿತ
ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಹೀ ಕಿಯೇ ಹೈಂ ಕಿ ‘ಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತಕ ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮ ಜೀವಮೇಂ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತಕ ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯ
ಜೀವಸೇ ಬಿಲ್ಕುಲ ಭಿನ್ನ ಹೈಂ.’ ಪರನ್ತು ಯಹಾಂ ಕಹೇ ಹುಏ ನಿಶ್ಚಯರೂಪಸೇ ಭಂಗಸೇ ಐಸಾ ನಹೀಂ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ ‘ಪೌದ್ಗಲಿಕ
ಕರ್ಮ ಜೀವಕೋ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಫಲ ದೇತಾ ಹೈ ಔರ ಜೀವ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕರ್ಮಕೇ ದಿಯೇ ಹುಏ ಫಲಕೋ ಭೋಗತಾ ಹೈ.’

ಪರಮಾರ್ಥತಃ ಕೋಈ ದ್ರವ್ಯ ಕಿಸೀ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಫಲ ನಹೀಂ ದೇ ಸಕತಾ ಔರ ಕೋಈ ದ್ರವ್ಯ ಕಿಸೀ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪಾಸಸೇ
ಫಲ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಭೋಗ ನಹೀಂ ಸಕತಾ. ಯದಿ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ಕೋಈ ದ್ರವ್ಯ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೋ ಫಲ ದೇ ಔರ ವಹ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯ ಉಸೇ
ಭೋಗೇ ತೋ ದೋನೋಂ ದ್ರವ್ಯ ಏಕ ಹೋ ಜಾಯೇಂ. ಯಹಾಂ ಯಹ ಧ್ಯಾನ ರಖನಾ ಖಾಸ ಆವಶ್ಯಕ ಹೈ ಕಿ ಟೀಕಾಕೇ ಪಹಲೇ ಪೈರೇಮೇಂ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ
ಗಾಥಾಕೇ ಕಥನಕಾ ಸಾರ ಕಹತೇ ಹುಏ ಶ್ರೀ ಟೀಕಾಕಾರ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಜೀವಕೋ ಕರ್ಮ ದ್ವಾರಾ ದಿಯೇ ಗಯೇ ಫಲಕಾ
ಉಪಭೋಗ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಹೀ ಕಹಾ ಹೈ, ನಿಶ್ಚಯಸೇ ನಹೀಂ.

ಸುಖದುಃಖಕೇ ದೋ ಅರ್ಥ ಹೋತೇ ಹೈಃ [೧] ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮ, ಔರ [೨] ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ವಿಷಯ. ಜಹಾಂ ‘ನಿಶ್ಚಯಸೇ’ ಕಹಾ ಹೈ ವಹಾಂ

‘ಸುಖದುಃಖಪರಿಣಾಮ’ ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಔರ ಜಹಾಂ ‘ವ್ಯವಹಾರಸೇॐ ಕಹಾ ಹೈ ವಹಾಂ ‘ಈಷ್ಟಾನಿಷ್ಟ ‘ವಿಷಯॐ
ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಸಮಝನಾ ಚಹಿಯೇ.

೧೧೨