ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ೋರ್ಂವ್ಯಕರ್ಮೋದಯಾಪಾದಿತೇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟವಿಷಯಾಣಾಂ ಭೋಕ್ತೃತ್ವಾತ್ತಥಾವಿಧಂ ಫಲಂ ಭುಞ್ಜನ್ತೇ ಇತಿ. ಏತೇನ ಜೀವಸ್ಯ ಭೋಕ್ತೃತ್ವಗುಣೋಽಪಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಃ.. ೬೭..
ಭೇತ್ತಾ ಹು ಹವದಿ ಜೀವೋ ಚೇದಗಭಾವೇಣ ಕಮ್ಮಫಲಂ.. ೬೮..
ಭೇಕ್ತಾ ತು ಭವತಿ ಜೀವಶ್ಚೇತಕಭಾವೇನ ಕರ್ಮಫಲಮ್.. ೬೮..
ಕರ್ತೃತ್ವಭೋಕ್ತೃತ್ವವ್ಯಾಖ್ಯೋಪಸಂಹಾರೋಽಯಮ್.
ತ್ತ ಏತತ್ ಸ್ಥಿತ್ತ ನಿಶ್ಚಯೇನಾತ್ಮನಃ ಕರ್ಮ ಕರ್ತೃ, ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಜೀವಭಾವಸ್ಯ; ಜೀವೋಽಪಿ ನಿಶ್ಚಯೇನಾತ್ಮಭಾವಸ್ಯ ಕರ್ತಾ, ವ್ಯವಹಾರಣೇ ಕರ್ಮಣ ಇತಿ. ಯಥಾತ್ರೋಭಯನಯಾಭ್ಯಾಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತೃ, ತಥೈಕೇನಾಪಿ ನಯೇನ ನ -----------------------------------------------------------------------------
ಇಸಸೇ [ಇಸ ಕಥನಸೇ] ಜೀವಕೇ ಭೋಕ್ತೃತ್ವಗುಣಕಾ ಭೀ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹುಆ.. ೬೭..
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ತಸ್ಮಾತ್] ಇಸಲಿಯೇ [ಅಥ ಜೀವಸ್ಯ ಭಾವೇನ ಹಿ ಸಂಯುಕ್ತಮ್] ಜೀವಕೇ ಭಾವಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಐಸಾ [ಕರ್ಮ] ಕರ್ಮ [ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ] [ಕರ್ತೃ] ಕರ್ತಾ ಹೈ. [–ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಅಪನಾ ಕರ್ತಾ ಔರ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಜೀವಭಾವಕಾ ಕರ್ತಾ; ಪರನ್ತು ವಹ ಭೋಕ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ]. [ಭೋಕ್ತಾ ತು] ಭೋಕ್ತಾ ತೋ [ಜೀವಃ ಭವತಿ] [ಮಾತ್ರ] ಜೀವ ಹೈ [ಚೇತಕಭಾವೇನ] ಚೇತಕಭಾವಕೇ ಕಾರಣ [ಕರ್ಮಫಲಮ್] ಕರ್ಮಫಲಕಾ.
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಕರ್ತೃತ್ವ ಔರ್ರ ಭೋಕ್ತೃತ್ವಕೀ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಕಾ ಉಪಸಂಹಾರ ಹೈ.
ಇಸಲಿಯೇ [ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಕಥನಸೇ] ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ ಕಿ–ಕರ್ಮ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಅಪನಾ ಕರ್ತಾ ಹೈ, ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಜೀವಭಾವಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೈ; ಜೀವ ಭೀ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಅಪನೇ ಭಾವಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೈ, ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕರ್ಮಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೈ.
ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಯಹ ನಯೋಂಸೇ ಕರ್ಮ ಕರ್ತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಏಕ ಭೀ ನಯಸೇ ವಹ ಭೋಕ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ. ಕಿಸಲಿಯೇ? ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸೇೇ ಚೈತನ್ಯಪೂರ್ವಕ ಅನುಭೂತಿಕಾ ಸದ್ಭಾವ ನಹೀಂ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ ಚೇತನಾಪನೇ ಕೇ ಕಾರಣ
-------------------------------------------------------------------------- ಜೋ ಅನುಭೂತಿ ಚೈತನ್ಯಪೂರ್ವಕ ಹೋ ಉಸೀಕೋ ಯಹಾಂ ಭೋಕ್ತೃತ್ವ ಕಹಾ ಹೈ, ಉಸಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಅನುಭೂತಿಕೋ ನಹೀಂ.
ತೇಥೀ ಕರಮ, ಜೀವಭಾವಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಕರ್ತಾ ಜಾಣವುಂ;
ಭೋಕ್ತಾಪಣುಂ ತೋ ಜೀವನೇ ಚೇತಕಪಣೇ ತತ್ಫಲ ತಣುಂ ೬೮.