ಊರ್ಧ್ವ ಗಚ್ಛತಿ ಶೇಷಾ ವಿದಿಗ್ವರ್ಜಾಂ ಗತಿಂ ಯಾಂತಿ.. ೭೩..
ಅಥ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್.
ಇದಿ ತೇ ಚದುವ್ವಿಯಪ್ಪಾ ಪುಗ್ಗಲಕಾಯಾ ಮುಣೇಯವ್ವಾ.. ೭೪..
ಇತಿ ತೇ ಚತುರ್ವಿಕಲ್ಪಾಃ ಪುದ್ಗಲಕಾಯಾ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾಃ.. ೭೪..
-----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಿತ್ಯನುಭಾಗಪ್ರದೇಶಬಂಧೈಃ] ಪ್ರಕೃತಿಬನ್ಧ, ಸ್ಥಿತಿಬನ್ಧ, ಅನುಭಾಗಬನ್ಧ ಔರ ಪ್ರದೇಶಬನ್ಧಸೇ [ಸರ್ವತಃ ಮುಕ್ತಃ] ಸರ್ವತಃ ಮುಕ್ತ ಜೀವ [ಊಧ್ವಂ ಗಚ್ಛತಿ] ಊರ್ಧ್ವಗಮನ ಕರತಾ ಹೈ; [ಶೇಷಾಃ] ಶೇಷ ಜೀವ [ಭವಾನ್ತರಮೇಂ ಜಾತೇ ಹುಏ] [ವಿದಿಗ್ವರ್ಜಾ ಗತಿಂ ಯಾಂತಿ] ವಿದಿಶಾಏಂ ಛೋಡ ಕರ ಗಮನ ಕರತೇ ಹೈಂ.
ಟೀಕಾಃ– ಬದ್ಧ ಜೀವಕೋ ಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತಕ ಷಡ್ವಿಧ ಗಮನ [ಅರ್ಥಾತ್ ಕರ್ಮ ಜಿಸಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೈಂ ಐಸಾ ಛಹ ದಿಶಾಓಂಂಮೇಂ ಗಮನ] ಹೋತಾ ಹೈ; ಮುಕ್ತ ಜೀವಕೋ ಭೀ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಐಸಾ ಏಕ ಊರ್ಧ್ವಗಮನ ಹೋತಾ ಹೈ. – ಐಸಾ ಯಹಾಂ ಕಹಾ ಹೈ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಸಮಸ್ತ ರಾಗಾದಿವಿಭಾವ ರಹಿತ ಐಸಾ ಜೋ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣ ಧ್ಯಾನ ಉಸಕೇ ಬಲ ದ್ವಾರಾ ಚತುರ್ವಿಧ ಬನ್ಧಸೇ ಸರ್ವಥಾ ಮುಕ್ತ ಹುಆ ಜೀವ ಭೀ, ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಅನನ್ತ ಜ್ಞಾನಾದಿ ಗುಣೋಂಸೇ ಯುಕ್ತ ವರ್ತತಾ ಹುಆ, ಏಕಸಮಯವರ್ತೀ ಅವಿಗ್ರಹಗತಿ ದ್ವಾರಾ [ಲೋಕಾಗ್ರಪರ್ಯಂತ] ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಊರ್ಧ್ವಗಮನ ಕರತಾ ಹೈ. ಶೇಷ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವ ಮರಣಾನ್ತಮೇಂ ವಿದಿಶಾಏಂ ಛೋಡಕರ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಷಟ್–ಅಪಕ್ರಮಸ್ವರೂಪ [ಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತಕ] ಅನುಶ್ರೇಣೀಗಮನ ಕರತೇ ಹೈಂ.. ೭೩..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ.
ಅಬ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ. --------------------------------------------------------------------------
ತೇ ಸ್ಕಂಧ ತೇನೋ ದೇಶ, ಸ್ಂಕಧಪ್ರದೇಶ, ಪರಮಾಣು ಕಹ್ಯಾ. ೭೪.
೧೧೮