ಸಕಲಪುದ್ಗಲವಿಕಲ್ಪೋಪಸಂಹಾರೋಽಯಮ್.
ಇನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯಾಃ ಸ್ಪರ್ಶರಸಗಂಧವರ್ಣಶಬ್ದಾಶ್ಚ, ದ್ರವ್ಯೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ಸ್ಪರ್ಶನರಸನಘ್ರಾಣಚಕ್ಷುಃ–ಶ್ರೋತ್ರಾಣಿ, ಕಾಯಾಃ ಔದಾರಿಕವೈಕ್ರಿಯಕಾಹಾರಕತೈಜಸಕಾರ್ಮಣಾನಿ, ದ್ರವ್ಯಮನಃ, ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಾಣಿ, ನೋಕರ್ಮಾಣಿ, ವಿಚಿತ್ರ– ಪರ್ಯಾಯೋತ್ಪತ್ತಿಹೇತವೋಽನಂತಾ ಅನಂತಾಣುವರ್ಗಣಾಃ, ಅನಂತಾ ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾಣುವರ್ಗಣಾಃ, ಅನಂತಾ ಸಂಖ್ಯೇಯಾಣುವರ್ಗಣಾಃ ದ್ವಯ ಣುಕಸ್ಕಂಧಪರ್ಯಂತಾಃ, ಪರಮಾಣವಶ್ಚ, ಯದನ್ಯದಪಿ ಮೂರ್ತಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪುದ್ಗಲವಿಕಲ್ಪತ್ವೇನೋಪಸಂಹರ್ತವ್ಯ–ಮಿತಿ..೮೨..
-----------------------------------------------------------------------------
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಸರ್ವ ಪುದ್ಗಲಭೇದೋಂಕಾ ಉಪಸಂಹಾರ ಹೈ.
ಸ್ಪರ್ಶ, ರಸ, ಗಂಧ, ವರ್ಣ ಔರ ಶಬ್ದರೂಪ [ಪಾಂಚ] ಇನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯ, ಸ್ಪರ್ಶನ, ರಸನ, ಧ್ರಾಣ, ಚಕ್ಷು ಔರ ಶ್ರೋತ್ರರೂಪ [ಪಾಂಚ] ದ್ರವ್ಯೇನ್ದ್ರಿಯಾಂ, ಔದಾರಿಕ, ವೈಕ್ರಿಯಿಕ, ಆಹಾರಕ, ತೈಜಸ ಔರ ಕಾರ್ಮಣರೂಪ [ಪಾಂಚ] ಕಾಯಾ, ದ್ರವ್ಯಮನ, ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ, ನೋಕರ್ಮ, ವಿಚಿತ್ರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ [ಅರ್ಥಾತ್ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣಭೂತ] ಅನನ್ತ ಅನನ್ತಾಣುಕ ವರ್ಗಣಾಏಂ, ಅನನ್ತ ಅಸಂಖ್ಯಾತಾಣುಕ ವರ್ಗಣಾಏಂ ಔರ ದ್ವಿ–ಅಣುಕ ಸ್ಕನ್ಧ ತಕಕೀ ಅನನ್ತ ಸಂಖ್ಯಾತಾಣುಕ ವರ್ಗಣಾಏಂ ತಥಾ ಪರಮಾಣು, ತಥಾ ಅನ್ಯ ಭೀ ಜೋ ಕುಛ ಮೂರ್ತ ಹೋ ವಹ ಸಬ ಪುದ್ಗಲಕೇ ಭೇದ ರೂಪಸೇ ಸಮೇಟನಾ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ವೀತರಾಗ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಸುಖಕೇ ಸ್ವಾದಸೇ ರಹಿತ ಜೀವೋಂಕೋ ಉಪಭೋಗ್ಯ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪಸೇ ವಿಪರೀತ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ, ಅಶರೀರ ಆತ್ಮಪದಾರ್ಥಸೇ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತ ಪಾಂಚ ಶರೀರ, ಮನೋಗತ– ವಿಕಲ್ಪಜಾಲರಹಿತ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಸೇ ವಿಪರೀತ ಮನ, ಕರ್ಮರಹಿತ ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಸೇ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಆಠ ಕರ್ಮ ಔರ ಅಮೂರ್ತ ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಸೇ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತ ಅನ್ಯ ಭೀ ಜೋ ಕುಛ ಮೂರ್ತ ಹೋ ವಹ ಸಬ ಪುದ್ಗಲ ಜಾನೋ.. ೮೨..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ.
-------------------------------------------------------------------------- ಲೋಕಮೇಂ ಅನನ್ತ ಪರಮಾಣುಓಂಕೀ ಬನೀ ಹುಈ ವರ್ಗಣಾಏಂ ಅನನ್ತ ಹೈಂ, ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪರಮಾಣುಓಂಕೀ ಬನೀ ಹುಈ ವರ್ಗಣಾಏಂ ಭೀ ಅನನ್ತ
[ಅವಿಭಾಗೀ ಪರಮಾಣು ಭೀ ಅನನ್ತ ಹೈಂ.]
೧೩೨