] ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಂಗ್ರಹ
[ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದ
ಚೇತ್, ಸರ್ವೇ ಹಿ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮಂತಃ ಪದಾರ್ಥಾಃ ಸ್ವಪರಿಣಾಮೈರೇವ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಗತಿಸ್ಥಿತೀ ಕುರ್ವಂತೀತಿ.. ೮೯..
–ಇತಿ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಸಮಾಪ್ತಮ್.
ಅಥ ಆಕಾಶದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್.
ಸವ್ವೇಸಿಂ ಜೀವಾಣಂ ಸೇಸಾಸಂ ತಹ ಯ ಪುಗ್ಗಲಾಣಂ ಚ.
ಜಂ ದೇದಿ ವಿವರಮಖಿಲಂ ತಂ ಲೋಗೇ ಹವದಿ ಆಗಾಸಂ.. ೯೦..
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಜೀವಾನಾಂ ಶೇಷಾಣಾಂ ತಥೈವ ಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಚ.
ಯದ್ರದಾತಿ ವಿವರಮಖಿಲಂ ತಲ್ಲೋಕೇ ಭವತ್ಯಾಕಾಶಮ್.. ೯೦..
ಯದ್ರದಾತಿ ವಿವರಮಖಿಲಂ ತಲ್ಲೋಕೇ ಭವತ್ಯಾಕಾಶಮ್.. ೯೦..
-----------------------------------------------------------------------------
ಪ್ರಶ್ನಃ– ಐಸಾ ಹೋ ತೋ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮಾನ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ಗತಿಸ್ಥಿತಿ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೋತೀ ಹೈ?
ಉತ್ತರಃ– ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಮಸ್ತ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮಾನ ಪದಾರ್ಥ ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮೋಂಸೇ ಹೀ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಗತಿಸ್ಥಿತಿ ಕರತೇ ಹೈಂ.. ೮೯..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯ ಔರ ಅಧರ್ಮದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ.
ಅಬ ಆಕಾಶದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ.
ಗಾಥಾ ೯೦
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಲೋಕೇ] ಲೋಕಮೇಂ [ಜೀವಾನಾಮ್] ಜೀವೋಂಕೋ [ಚ] ಔರ [ಪುದ್ಗಲಾನಾಮ್] ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ [ತಥಾ ಏವ] ವೈಸೇ ಹೀ [ಸರ್ವೇಷಾಮ್ ಶೇಷಾಣಾಮ್] ಶೇಷ ಸಮಸ್ತ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ [ಯದ್] ಜೋ [ಅಖಿಲಂ ವಿವರಂ] ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಅವಕಾಶ [ದದಾತಿ] ದೇತಾ ಹೈ, [ತದ್] ವಹ [ಆಕಾಶಮ್ ಭವತಿ] ಆಕಾಶ ಹೈ. --------------------------------------------------------------------------
ಜೇ ಲೋಕಮಾಂ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋನೇ, ಶೇಷ ದ್ರವ್ಯ ಸಮಸ್ತನೇ
ಅವಕಾಶ ದೇ ಛೇ ಪೂರ್ಣ, ತೇ ಆಕಾಶನಾಮಕ ದ್ರವ್ಯ ಛೇ. ೯೦.
ಅವಕಾಶ ದೇ ಛೇ ಪೂರ್ಣ, ತೇ ಆಕಾಶನಾಮಕ ದ್ರವ್ಯ ಛೇ. ೯೦.
೧೪೨