ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ನವಪದಾರ್ಥಪೂರ್ವಕ–ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರಪಂಚವರ್ಣನ
[
೧೬೩
ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಸ್ಯೈವ ತಾವತ್ಸೂಚನೇಯಮ್.
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಮೇವ ನಾಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಂ, ಚಾರಿತ್ರಮೇವ ನಾಚಾರಿತ್ರಂ, ರಾಗದ್ವೇಷಪರಿಹೀಣಮೇವ ನ
ರಾಗದ್ವೇಷಾಪರಿಹೀಣಮ್, ಮೋಕ್ಷಸ್ಯೈವ ನ ಭಾವತೋ ಬಂಧಸ್ಯ, ಮಾರ್ಗ ಏವ ನಾಮಾರ್ಗಃ, ಭವ್ಯಾನಾಮೇವ ನಾಭವ್ಯಾನಾಂ,
ಲಬ್ಧಬುದ್ಧೀನಾಮೇವ ನಾಲಬ್ಧಬುದ್ಧೀನಾಂ, ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯತ್ವೇ ಭವತ್ಯೇವ ನ ಕಷಾಯಸಹಿತತ್ವೇಭವತೀತ್ಯಷ್ಟಧಾ ನಿಯಮೋಽತ್ರ
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಃ.. ೧೦೬..
-----------------------------------------------------------------------------
ಗಾಥಾ ೧೦೬
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಂ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಔರ ಜ್ಞಾನಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಐಸಾ [ಚಾರಿತ್ರಂ] ಚಾರಿತ್ರ–
[ರಾಗದ್ವೇಷಪರಿಹೀಣಮ್] ಕಿ ಜೋ ರಾಗದ್ವೇಷಸೇ ರಹಿತ ಹೋ ವಹ, [ಲಬ್ಧಬುದ್ಧೀನಾಮ್] ಲಬ್ಧಬುದ್ಧಿ [ಭವ್ಯಾನಾಂ]
ಭವ್ಯಜೀವೋಂಕೋ [ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಃ] ಮೋಕ್ಷಕಾ ಮಾರ್ಗ [ಭವತಿ] ಹೋತಾ ಹೈ.
ಟೀಕಾಃ– ಪ್ರಥಮ, ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕೀ ಹೀ ಯಹ ಸೂಚನಾ ಹೈ.
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಔರ ಜ್ಞಾನಸೇ ಯುಕ್ತ ಹೀ –ನ ಕಿ ಅಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಔರ ಅಜ್ಞಾನಸೇ ಯುಕ್ತ, ಚಾರಿತ್ರ ಹೀ – ನ ಕಿ
ಅಚಾರಿತ್ರ, ರಾಗದ್ವೇಷ ರಹಿತ ಹೋ ಐಸಾ ಹೀ [ಚಾರಿತ್ರ] – ನ ಕಿ ರಾಗದ್ವೇಷ ಸಹಿತ ಹೋಯ ಐಸಾ, ಮೋಕ್ಷಕಾ ಹೀ –
೧ಭಾವತಃ ನ ಕಿ ಬನ್ಧಕಾ, ಮಾರ್ಗ ಹೀ – ನ ಕಿ ಅಮಾರ್ಗ, ಭವ್ಯೋಂಕೋ ಹೀ – ನ ಕಿ ಅಭವ್ಯೋಂಕೋ , ೨ಲಬ್ಧಬುದ್ಧಿಯೋಂ
ಕೋ ಹೀ – ನ ಕಿ ಅಲಬ್ಧಬುದ್ಧಿಯೋಂಕೋ, ೩ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯಪನೇಮೇಂ ಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ– ನ ಕಿ ಕಷಾಯಸಹಿತಪನೇಮೇಂ ಹೋತಾ ಹೈ.
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಆಠ ಪ್ರಕಾರಸೇ ನಿಯಮ ಯಹಾಂ ದೇಖನಾ [ಅರ್ಥಾತ್ ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ ಉಪರೋಕ್ತ ಆಠ ಪ್ರಕಾರಸೇ ನಿಯಮ ಕಹಾ
ಹೈ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ].. ೧೦೬..
--------------------------------------------------------------------------
೧. ಭಾವತಃ = ಭಾವ ಅನುಸಾರ; ಆಶಯ ಅನುಸಾರ. [‘ಮೋಕ್ಷಕಾ’ ಕಹತೇ ಹೀ ‘ಬನ್ಧಕಾ ನಹೀಂ’ ಐಸಾ ಭಾವ ಅರ್ಥಾತ್ ಆಶಯ ಸ್ಪಷ್ಟ
ಸಮಝಮೇಂ ಆತಾ ಹೈ.]
೨. ಲಬ್ಧಬುದ್ಧಿ = ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಬುದ್ಧಿ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕೀ ಹೋ ಐಸೇ.
೩. ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯಪನೇಮೇಂ ಹೀ = ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯಪನಾ ಹೋತೇ ಹೀ ; ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯಪನಾ ಹೋ ತಭೀ. [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಯುಕ್ತ ಚಾರಿತ್ರ – ಜೋ
ಕಿ ರಾಗದ್ವೇಷರಹಿತ ಹೋ ವಹ, ಲಬ್ಧಬುದ್ಧಿ ಭವ್ಯಜೀವೋಂಕೋ, ಕ್ಷೀಣಕಷಾಯಪನಾ ಹೋತೇ ಹೀ, ಮೋಕ್ಷಕಾ ಮಾರ್ಗ ಹೋತಾ ಹೈ.]