ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ನವಪದಾರ್ಥಪೂರ್ವಕ–ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರಪಂಚವರ್ಣನ
ತತ್ತ್ವವಿನಿಶ್ಚಯಬೀಜಮ್. ತೇಷಾಮೇವ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನೋದಯಾನ್ನೌಯಾನಸಂಸ್ಕಾರಾದಿ ಸ್ವರೂಪವಿಪರ್ಯಯೇಣಾಧ್ಯವಸೀಯ–ಮಾನಾನಾಂ ತನ್ನಿವೃತ್ತೌ ಸಮಞ್ಜಸಾಧ್ಯವಸಾಯಃ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಂ, ಮನಾಗ್ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಪ್ರಧಾನಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಂಭಬೀಜಮ್. ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಸನ್ನಿಧಾನಾದಮಾರ್ಗೇಭ್ಯಃ ಸಮಗ್ರೇಭ್ಯಃ ಪರಿಚ್ಯುತ್ಯ ಸ್ವತತ್ತ್ವೇ ವಿಶೇಷೇಣ ರೂಢಮಾರ್ಗಾಣಾಂ ಸತಾ– ಮಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯಭೂತೇಷ್ವರ್ಥೇಷು ರಾಗದ್ವೇಷಪೂರ್ವಕವಿಕಾರಾಭಾವಾನ್ನಿರ್ವಿಕಾರಾವಬೋಧಸ್ವಭಾವಃ ಸಮಭಾವಶ್ಚಾರಿತ್ರಂ, ತದಾತ್ವಾಯತಿರಮಣೀಯಮನಣೀಯಸೋಽಪುನರ್ಭವಸೌಖ್ಯಸ್ಯೈಕಬೀಜಮ್. ಇತ್ಯೇಷ ತ್ರಿಲಕ್ಷಣೋ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಃ ಪುರಸ್ತಾ– ನ್ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಾಭ್ಯಾಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯತೇ. ಇಹ ತು ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಯೋರ್ವಿಷಯಭೂತಾನಾಂ ನವಪದಾರ್ಥಾನಾಮು– ಪೋದ್ಧಾತಹೇತುತ್ವೇನ ಸೂಚಿತ ಇತಿ.. ೧೦೭.. ----------------------------------------------------------------------------- ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ೧ವಿನಿಶ್ಚಯಕಾ ಬೀಜ ಹೈ. ೨ನೌಕಾಗಮನಕೇ ಸಂಸ್ಕಾರಕೀ ಭಾಂತಿ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಕೇ ಉದಯಕೇ ಕಾರಣ ಜೋ ಸ್ವರೂಪವಿಪರ್ಯಯಪೂರ್ವಕ ಅಧ್ಯವಸಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಪರೀತ ಸ್ವರೂಪಸೇ ಸಮಝಮೇಂ ಆತೇ ಹೈಂ – ಭಾಸಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ] ಐಸೇ ಉನ ‘ಭಾವೋಂ’ ಕಾ ಹೀ [–ನವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕಾ ಹೀ], ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಕೇ ಉದಯಕೀ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೋನೇ ಪರ, ಜೋ ಸಮ್ಯಕ್ ಅಧ್ಯವಸಾಯ [ಸತ್ಯ ಸಮಝ, ಯಥಾರ್ಥ ಅವಭಾಸ, ಸಚ್ಚಾ ಅವಬೋಧ] ಹೋನಾ, ವಹ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ – ಜೋ ಕಿ [ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ] ಕುಛ ಅಂಶಮೇಂ ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಪ್ರಧಾನ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿಕಾ [ಅನುಭೂತಿಕಾ] ಬೀಜ ಹೈ. ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಸಮಸ್ತ ಅಮಾರ್ಗೋಂಸೇ ಛೂಟಕರ ಜೋ ಸ್ವತತ್ತ್ವಮೇಂ ವಿಶೇಷರೂಪಸೇ ೩ರೂಢ ಮಾರ್ಗವಾಲೇ ಹುಏ ಹೈಂ ಉನ್ಹೇಂ ಇನ್ದ್ರಿಯ ಔರ ಮನಕೇ ವಿಷಯಭೂತ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ರಾಗದ್ವೇಷಪೂರ್ವಕ ವಿಕಾರಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜೋ ನಿರ್ವಿಕಾರಜ್ಞಾನಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಸಮಭಾವ ಹೋತಾ ಹೈ, ವಹ ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ – ಜೋ ಕಿ [ಚಾರಿತ್ರ] ಉಸ ಕಾಲಮೇಂ ಔರ ಆಗಾಮೀ ಕಾಲಮೇಂ ರಮಣೀಯ ಹೈ ಔರ ಅಪುನರ್ಭವಕೇ [ಮೋಕ್ಷಕೇ] ಮಹಾ ಸೌಖ್ಯಕಾ ಏಕ ಬೀಜ ಹೈ.
–ಐಸೇ ಇಸ ತ್ರಿಲಕ್ಷಣ [ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ–ಜ್ಞಾನ–ಚಾರಿತ್ರಾತ್ಮಕ] ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕಾ ಆಗೇ ನಿಶ್ಚಯ ಔರ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕಿಯಾ ಜಾಏಗಾ. ಯಹಾಂ ತೋ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕೇ ವಿಷಯಭೂತ ನವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ೪ಉಪೋದ್ಘಾತಕೇ ಹೇತು ರೂಪಸೇ ಉಸಕೀ ಸೂಚನಾ ದೀ ಗಈ ಹೈ.. ೧೦೭.. -------------------------------------------------------------------------- ಯಹಾಂ ‘ಸಂಸ್ಕಾರಾದಿ’ಕೇ ಬದಲೇ ಜಹಾಂ ತಕ ಸಮ್ಭವ ಹೈ ‘ಸಂಸ್ಕಾರಾದಿವ’ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಐಸಾ ಲಗತಾ ಹೈ. ೧. ವಿನಿಶ್ಚಯ = ನಿಶ್ಚಯ; ದ್ರಢ ನಿಶ್ಚಯ. ೨. ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ನಾವಮೇಂ ಬೈಠೇ ಹುಏ ಕಿಸೀ ಮನುಷ್ಯಕೋ ನಾವಕೀ ಗತಿಕೇ ಸಂಸ್ಕಾರವಶ, ಪದಾರ್ಥ ವಿಪರೀತ ಸ್ವರೂಪಸೇ ಸಮಝಮೇಂ ಆತೇ
ಭೀ ಗತಿಮಾನ ಸಮಝಮೇಂ ಆತೇ ಹೈಂ], ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವಕೋ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಕೇ ಉದಯವಶ ನವ ಪದಾರ್ಥ ವಿಪರೀತ ಸ್ವರೂಪಸೇ
ಸಮಝಮೇಂ ಆತೇ ಹೈಂ.
೩. ರೂಢ = ಪಕ್ಕಾ; ಪರಿಚಯಸೇ ದ್ರಢ ಹುಆ. [ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕೇ ಕಾರಣ ಜಿನಕಾ ಸ್ವತತ್ತ್ವಗತ ಮಾರ್ಗ ವಿಶೇಷ
ಸಮಭಾವ ವಹ ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ ].
೪. ಉಪೋದ್ಘಾತ = ಪ್ರಸ್ತಾವನಾ [ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ–ಜ್ಞಾನ–ಚಾರಿತ್ರ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗ ಹೈ. ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕೇ ಪ್ರಥಮ ದೋ ಅಂಗ ಜೋ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಉನಕೇ ವಿಷಯ ನವ ಪದಾರ್ಥ ಹೈಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಅಬ ಅಗಲೀ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ ನವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕಾ ವ್ಯಖ್ಯಾನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ. ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕಾ ವಿಸ್ತೃತ ವ್ಯಖ್ಯಾನ ಆಗೇ ಜಾಯೇಗಾ. ಯಹಾಂ ತೋ ನವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ವ್ಯಖ್ಯಾನಕೀ ಪ್ರಸ್ತಾವನಾ ಕೇ ಹೇತುರೂಪಸೇ ಉಸಕೀ ಮಾತ್ರ ಸೂಚನಾ ದೀ ಗಈ ಹೈ.]