ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ನವಪದಾರ್ಥಪೂರ್ವಕ–ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರಪಂಚವರ್ಣನ
ಉಕ್ತಜೀವಪ್ರಪಂಚೋಪಸಂಹಾರೋಽಯಮ್.
ಏತೇ ಹ್ಯುಕ್ತಪ್ರಕಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಸಾರಿಣೋ ದೇಹಪ್ರವೀಚಾರಾಃ, ಅದೇಹಪ್ರವೀಚಾರಾ ಭಗವಂತಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಶುದ್ಧಾ ಜೀವಾಃ. ತತ್ರ ದೇಹಪ್ರವೀಚಾರತ್ವಾದೇಕಪ್ರಕಾರತ್ವೇಽಪಿ ಸಂಸಾರಿಣೋ ದ್ವಿಪ್ರಕಾರಾಃ ಭವ್ಯಾ ಅಭವ್ಯಾಶ್ಚ. ತೇ ಶುದ್ಧ– ಸ್ವರೂಪೋಪಲಮ್ಭಶಕ್ತಿಸದ್ಭಾವಾಸದ್ಭಾವಾಭ್ಯಾಂ ಪಾಚ್ಯಾಪಾಚ್ಯಮುದ್ಗವದಭಿಧೀಯಂತ ಇತಿ.. ೧೨೦..
ಜಂ ಹವದಿ ತೇಸು ಣಾಣಂ ಜೀವೋ ತ್ತಿ ಯ ತಂ ಪರೂವೇಂತಿ.. ೧೨೧..
ಯದ್ಭವತಿ ತೇಷು ಜ್ಞಾನಂ ಜೀವ ಇತಿ ಚ ತತ್ಪ್ರರೂಪಯನ್ತಿ.. ೧೨೧..
----------------------------------------------------------------------------- [ಸಂಸಾರಿಣಾಃ] ಸಂಸಾರೀ [ಭವ್ಯಾಃ ಅಭವ್ಯಾಃ ಚ] ಭವ್ಯ ಔರ ಅಭವ್ಯ ಐಸೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ.
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ ಉಕ್ತ [–ಪಹಲೇ ಕಹೇ ಗಯೇ] ಜೀವವಿಸ್ತಾರಕಾ ಉಪಸಂಹಾರ ಹೈ.
ಜಿನಕೇ ಪ್ರಕಾರ [ಪಹಲೇ] ಕಹೇ ಗಯೇ ಐಸೇ ಯಹ ಸಮಸ್ತ ಸಂಸಾರೀ ದೇಹಮೇಂ ವರ್ತನೇವಾಲೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ದೇಹಸಹಿತ] ಹೈಂ; ದೇಹಮೇಂ ನಹೀಂ ವರ್ತನೇವಾಲೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ದೇಹರಹಿತ] ಐಸೇ ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತ ಹೈಂ– ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧ ಜೀವ ಹೈ. ವಹಾಂ, ದೇಹಮೇಂ ವರ್ತನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವೋಂಕಾ ಏಕ ಪ್ರಕಾರ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ವೇ ಭವ್ಯ ಔರ ಅಭವ್ಯ ಐಸೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ. ‘೧ಪಾಚ್ಯ’ ಔರ ‘೨ಅಪಾಚ್ಯ’ ಮೂಂಗಕೀ ಭಾಂತಿ, ಜಿನಮೇಂ ಶುದ್ಧ ಸ್ವರೂಪಕೀ ೩ಉಪಲಬ್ಧಿಕೀ ಶಕ್ತಿಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೈ ಉನ್ಹೇಂ ‘ಭವ್ಯ’ ಔರ ಜಿನಮೇಂ ಶುದ್ಧ ಸ್ವರೂಪಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿಕೀ ಶಕ್ತಿಕಾ ಅಸದ್ಭಾವ ಹೈ ಉನ್ಹೇಂ ‘ಅಭವ್ಯ’ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈಂ .. ೧೨೦..
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ನ ಹಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಜೀವಾಃ] [ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕಹೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ಏಕೇನ್ದ್ರಿಯಾದಿ ತಥಾ ಪೃಥ್ವೀಕಾಯಿಕಾದಿ ‘ಜೀವೋಂ’ಮೇಂ] ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ ಜೀವ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ [ಷಟ್ಪ್ರಕಾರಾಃ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಾಃ ಕಾಯಾಃ ಪುನಃ] ಛಹ --------------------------------------------------------------------------
ಛೇ ತೇಮನಾಮಾಂ ಜ್ಞಾನ ಜೇ ಬಸ ತೇ ಜ ಜೀವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಛೇ. ೧೨೧.
೧. ಪಾಚ್ಯ = ಪಕನೇಯೋಗ್ಯ; ರಂಧನೇಯೋಗ್ಯ; ಸೀಝನೇ ಯೋಗ್ಯ; ಕೋರಾ ನ ಹೋ ಐಸಾ.
೨. ಅಪಾಚ್ಯ = ನಹೀಂ ಪಕನೇಯೋಗ್ಯ; ರಂಧನೇ–ಸೀಝನೇಕೀ ಯೋಗ್ಯತಾ ರಹಿತ; ಕೋರಾ.
೩. ಉಪಲಬ್ಧಿ = ಪ್ರಾಪ್ತಿ; ಅನುಭವ.