ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ನವಪದಾರ್ಥಪೂರ್ವಕ–ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರಪಂಚವರ್ಣನ
ಪ್ರಪಞ್ಚಿತವಿವಿತ್ರವಿಕಲ್ಪರೂಪೈಃ, ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಪರಿಣತಿಸಂಪಾದಿತವಿಶ್ವರೂಪತ್ವಾತ್ಕದಾಚಿದಶುದ್ಧೈಃ ಕದಾಚಿತ್ತದಭಾವಾಚ್ಛುದ್ಧೈಶ್ಚೈತನ್ಯವಿವರ್ತಗ್ರನ್ಥಿರೂಪೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಪರ್ಯಾಯೈಃ ಜೀವಮಧಿಗಚ್ಛೇತ್. ಅಧಿಗಮ್ಯ ಚೈವಮಚೈತನ್ಯ– ಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್ ಜ್ಞಾನಾದರ್ಥಾಂತರಭೂತೈರಿತಃ ಪ್ರಪಂಚ್ಯಮಾನೈರ್ಲಿಙ್ಗೈರ್ಜೀವಸಂಬದ್ಧಮಸಂಬದ್ಧಂ ವಾ ಸ್ವತೋ ಭೇದಬುದ್ಧಿ–ಪ್ರಸಿದ್ಧಯ ರ್ಥಮಜೀವಮಧಿಗಚ್ಛೇದಿತಿ.. ೧೨೩..
-----------------------------------------------------------------------------
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಇಸ ನಿರ್ದೇಶಕೇ ಅನುಸಾರ [ಅರ್ಥಾತ್ ಉಪರ ಸಂಕ್ಷೇಪಮೇಂ ಸಮಝಾಯೇ ಅನುಸಾರ], [೧] ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಪರ್ಯಾಯೋಂ ದ್ವಾರಾ, ತಥಾ [೨] ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಮೋಹರಾಗ–ದ್ವೇಷಪರಿಣತಿಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ೩ವಿಶ್ವರೂಪತಾಕೇ ಕಾರಣ ಕದಾಚಿತ್ ಅಶುದ್ಧ [ಐಸೀ] ಔರ ಕದಾಚಿತ್ ಉಸಕೇ [–ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಪರಿಣತಿಕೇ] ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಶುದ್ಧ ಐಸೀ ಕಾರಣ, ೫ಜ್ಞಾನಸೇ ಅರ್ಥಾಂತರಭೂತ ಐಸೇ, ಯಹಾಂಸೇ [ಅಬಕೀ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ] ಕಹೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ಲಿಂಗೋಂಂ ದ್ವಾರಾ, ೬ಜೀವ– ಸಮ್ಬದ್ಧ ಯಾ ಜೀವ–ಅಸಮ್ಬದ್ಧ ಅಜೀವಕೋ, ಅಪನೇಸೇ ಭೇದಬುದ್ಧಿಕೀ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಕೇ ಲಿಯೇ ಜಾನೋ.. ೧೨೩..
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೀವಪದಾರ್ಥಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ. --------------------------------------------------------------------------
೧ಕರ್ಮಗ್ರಂಥಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಜೀವಸ್ಥಾನ–ಗುಣಸ್ಥಾನ–ಮಾರ್ಗಣಾಸ್ಥಾನ ಇತ್ಯಾದಿ ದ್ವಾರಾ ೨ಪ್ರಪಂಚಿತ ವಿಚಿತ್ರ ಭೇದರೂಪ ಬಹು
೪ಚೈತನ್ಯವಿವರ್ತಗ್ರನ್ಥಿರೂಪ ಬಹು ಪರ್ಯಾಯೋಂ ದ್ವಾರಾ, ಜೀವಕೋ ಜಾನೋ. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೀವಕೋ ಜಾನಕರ, ಅಚೈತನ್ಯಸ್ವಭಾವಕೇ
೧. ಕರ್ಮಗ್ರಂಥಪ್ರತಿಪಾದಿತ = ಗೋಮ್ಮಟಸಾರಾದಿ ಕರ್ಮಪದ್ಧತಿಕೇ ಗ್ರನ್ಥೋಮೇಂ ಪ್ರರೂಪಿತ –ನಿರೂಪಿತ .
೨. ಪ್ರಪಂಚಿತ = ವಿಸ್ತಾರಪೂರ್ವಕ ಕಹೀ ಗಈ.
೩. ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಪರಿಣತಿಕೇ ಕಾರಣಾ ಜೀವಕೋ ವಿಶ್ವರೂಪತಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಅನೇಕರೂಪತಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೀ ಹೈ.
೪. ಗ್ರನ್ಥಿ = ಗಾಂಠ. [ಜೀವಕೀ ಕದಾಚಿತ್ ಅಶುದ್ಧ ಔರ ಕದಾಚಿತ್ ಶುದ್ಧ ಐಸೀ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಚೈತನ್ಯವಿವರ್ತಕೀ–ಚೈತನ್ಯಪರಿಣಮನಕೀ–
ಗ್ರನ್ಥಿಯಾಂ ಹೈಂ; ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಉನಕೇ ದ್ವಾರಾ ಜೀವಕೋ ಜಾನೋ.]
೫. ಜ್ಞಾನಸೇ ಅರ್ಥಾಂನ್ತರಭೂತ = ಜ್ಞಾನಸೇ ಅನ್ಯವಸ್ತುಭೂತ; ಜ್ಞಾನಸೇ ಅನ್ಯ ಅರ್ಥಾತ್ ಜಡ಼಼. [ಅಜೀವಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಅಚೈತನ್ಯ ಹೋನೇಕೇ
ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನಸೇ ಅನ್ಯ ಐಸೇ ಜಡ ಚಿಹ್ನೋಂಂ ದ್ವಾರಾ ವಹ ಜ್ಞಾತ ಹೋತಾ ಹೈ.]
೬. ಜೀವಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬದ್ಧ ಯಾ ಜೀವ ಸಾಥ ಅಸಮ್ಬದ್ಧ ಐಸೇ ಅಜೀವಕೋ ಜಾನನೇಕಾ ಪ್ರಯೋಜನ ಯಹ ಹೈ ಕಿ ಸಮಸ್ತ ಅಜೀವ
ಅಪನೇಸೇ [ಸ್ವಜೀವಸೇ] ಬಿಲಕುಲ ಭಿನ್ನ ಹೈಂ ಐಸೀ ಬುದ್ಧಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋ.