೨೧೬
] ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಂಗ್ರಹ
[ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದ
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಾಣಾಮಪಿ ಬಹಿರಙ್ಗಕಾರಣದ್ಯೋತನಮೇತತ್.
ತನ್ತ್ರಾನ್ತರೇ ಕಿಲಾಷ್ಟವಿಕಲ್ಪಕರ್ಮಕಾರಣತ್ವೇನ ಬನ್ಧಹೇತುರ್ದ್ರವ್ಯಹೇತುರೂಪಶ್ಚತುರ್ವಿಕಲ್ಪಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಮಿಥ್ಯಾ–
ತ್ವಾಸಂಯಮಕಷಾಯಯೋಗಾ ಇತಿ. ತೇಷಾಮಪಿ ಜೀವಭಾವಭೂತಾ ರಾಗಾದಯೋ ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವಸ್ಯ ಹೇತವಃ, ಯತೋ
ರಾಗಾದಿಭಾವಾನಾಮಭಾವೇ ದ್ರವ್ಯಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾಸಂಯಮಕಷಾಯಯೋಗಸದ್ಭಾವೇಽಪಿ ಜೀವಾ ನ ಬಧ್ಯನ್ತೇ. ತತೋ ರಾಗಾ–
ದೀನಾಮನ್ತರಙ್ಗತ್ವಾನ್ನಿಶ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧಹೇತುತ್ವಮವಸೇಯಮಿತಿ.. ೧೪೯..
–ಇತಿ ಬನ್ಧಪದಾರ್ಥವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಸಮಾಪ್ತಮ್.
-----------------------------------------------------------------------------
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿ ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ [–ದ್ರವ್ಯಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿ ಪುದ್ಗಲಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ] ಭೀ [ಬಂಧಕೇ]
ಬಹಿರಂಗ–ಕಾರಣಪನೇಕಾ ಪ್ರಕಾಶನ ಹೈ.
೧
ಗ್ರಂಥಾನ್ತರಮೇಂ [ಅನ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ] ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ, ಅಸಂಯಮ, ಕಷಾಯ ಔರ ಯೋಗ ಇನ ಚಾರ ಪ್ರಕಾರಕೇ
ದ್ರವ್ಯಹೇತುಓಂಕೋ [ದ್ರವ್ಯಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕೋ] ಆಠ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಕಾರಣರೂಪಸೇ ಬನ್ಧಹೇತು ಕಹೇ ಹೈಂ. ಉನ್ಹೇಂ ಭೀ
ಬನ್ಧಹೇತುಪನೇಕೇ ಹೇತು ಜೀವಭಾವಭೂತ ರಾಗಾದಿಕ ಹೈಂ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ೨ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ದ್ರವ್ಯಮಿಥ್ಯಾತ್ವ,
ದ್ರವ್ಯ–ಅಸಂಯಮ, ದ್ರವ್ಯಕಷಾಯ ಔರ ದ್ರವ್ಯಯೋಗಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ ಜೀವ ಬಂಧತೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ. ಇಸಲಿಯೇ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೋ
ಅಂತರಂಗ ಬನ್ಧಹೇತುಪನಾ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ೩ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಬನ್ಧಹೇತುಪನಾ ಹೈ ಐಸಾ ನಿರ್ಣಯ ಕರನಾ.. ೧೪೯..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಬಂಧಪದಾರ್ಥಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ.
-------------------------------------------------------------------------
೧. ಪ್ರಕಾಶನ=ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕರನಾ; ಸಮಝನಾ; ದರ್ಶಾನಾ.
೨. ಜೀವಗತ ರಾಗಾದಿರೂಪ ಭಾವಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ದ್ರವ್ಯಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕೇ ವಿದ್ಯಮಾನಪನೇಮೇಂ ಭೀ ಜೀವ ಬಂಧತೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ. ಯದಿ
ಜೀವಗತ ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕೇ ಅಭಾವಮೇಂ ಭೀ ದ್ರವ್ಯಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕೇ ಉದಯಮಾತ್ರಸೇ ಬನ್ಧ ಹೋ ತೋ ಸರ್ವದಾ ಬನ್ಧ ಹೀ ರಹೇ [–ಮೋಕ್ಷಕಾ
ಅವಕಾಶ ಹೀ ನ ರಹೇ], ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸಂಸಾರೀಯೋಂಕೋ ಸದೈವ ಕರ್ಮೋದಯಕಾ ವಿದ್ಯಮಾನಪನಾ ಹೋತಾ ಹೈ.
೩. ಉದಯಗತ ದ್ರವ್ಯಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿ ಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕೀ ಭಾಂತಿ ರಾಗಾದಿಭಾವ ನವೀನ ಕರ್ಮಬನ್ಧಮೇಂ ಮಾತ್ರ ಬಹಿರಂಗ ನಿಮಿತ್ತ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿನ್ತು ವೇ
ತೋ ನವೀನ ಕರ್ಮಬನ್ಧಮೇಂ ‘ಅಂತರಂಗ ನಿಮಿತ್ತ’ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ ಉನ್ಹೇಂ ‘ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಬನ್ಧಹೇತು’ ಕಹೇ ಹೈಂ.