ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ನವಪದಾರ್ಥಪೂರ್ವಕ–ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರಪಂಚವರ್ಣನ
ಭವನ್ತಿ. ಯದಾ ತು ಸಮಸ್ತಪರ–ಸಮಯಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವೃತ್ತಿರೂಪಯಾ ಸ್ವಸಮಯಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಾ ಸಙ್ಗಚ್ಛಂತೇ, ತದಾ ನಿವೃತ್ತಕೃಶಾನುಸಂವಲನಾನೀವ ಘೃತಾನಿ ವಿರುದ್ಧಕಾರ್ಯಕಾರಣಭಾವಾಭಾವಾತ್ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷಕಾರಣಾನ್ಯೇವ ಭವನ್ತಿ. ತತಃ ಸ್ವಸಮಯಪ್ರವೃತ್ತಿನಾಮ್ನೋ ಜೀವಸ್ವಭಾವನಿಯತಚರಿತಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗತ್ವಮುಪಪನ್ನ–ಮಿತಿ..೧೬೪..
ಭವತೀತಿ ದುಃಖಮೋಕ್ಷಃ ಪರಸಮಯರತೋ ಭವತಿ ಜೀವಃ.. ೧೬೫..
----------------------------------------------------------------------------- [ದರ್ಶನ–ಜ್ಞಾನ–ಚಾರಿತ್ರ], ಸಮಸ್ತ ಪರಸಮಯಪ್ರವೃತ್ತಿಸೇ ನಿವೃತ್ತಿರೂಪ ಐಸೀ ಸ್ವಸಮಯಪ್ರವೃತ್ತಿಕೇ ಸಾಥ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ತಬ, ಜಿಸೇ ಅಗ್ನಿಕೇ ಸಾಥಕಾ ಮಿಲಿತಪನಾ ನಿವೃತ್ತ ಹುಆ ಹೈ ಐಸೇ ಘೃತಕೀ ಭಾಂತಿ, ವಿರುದ್ಧ ಕಾರ್ಯಕಾ ಕಾರಣಭಾವ ನಿವೃತ್ತ ಹೋ ಗಯಾ ಹೋನೇಸೇ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕಾರಣ ಹೀ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ ‘ಸ್ವಸಮಯಪ್ರವೃತ್ತಿ’ ನಾಮಕಾ ಜೋ ಜೀವಸ್ವಭಾವಮೇಂ ನಿಯತ ಚಾರಿತ್ರ ಉಸೇ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪನಾ ಘಟಿತ ಹೋತಾ ಹೈ .. ೧೬೪.. ೧
ಹೋತಾ ಹೈ [ಇತಿ] ಐಸಾ [ಯದಿ] ಯದಿ [ಅಜ್ಞಾನಾತ್] ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಕಾರಣ [ಜ್ಞಾನೀ] ಜ್ಞಾನೀ [ಮನ್ಯತೇ] ಮಾನೇ, ತೋ ವಹ [ಪರಸಮಯರತಃ ಜೀವಃ] ಪರಸಮಯರತ ಜೀವ [ಭವತಿ] ಹೈ. [‘ಅರ್ಹಂತಾದಿಕೇ ಪ್ರತಿ ಭಕ್ತಿ–ಅನುರಾಗವಾಲೀ ಮಂದಶುದ್ಧಿಸೇ ಭೀ ಕ್ರಮಶಃ ಮೋಕ್ಷ ಹೋತಾ ಹೈ’ ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಯದಿ ಅಜ್ಞಾನಕೇ ಕಾರಣ [–ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸಂವೇದನಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ, ರಾಗಾಂಶಕೇೇ ಕಾರಣ] ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಭೀ [ಮಂದ ಪುರುಷಾರ್ಥವಾಲಾ] ಝುಕಾವ ವರ್ತೇ, ತೋ ತಬ ತಕ ವಹ ಭೀ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪರಸಮಯಮೇಂ ರತ ಹೈ.]
-------------------------------------------------------------------------
ಶಾಸ್ತ್ರೋಮೇಂ ಆನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಭಿನ್ನಭಿನ್ನ ಪದ್ಧತಿನಕೇ ಕಥನೋಂಕೋ ಸುಲಝಾತೇ ಹುಏ ಯಹ ಸಾರಭೂತ ವಾಸ್ತವಿಕತಾ ಧ್ಯಾನಮೇಂ ರಖನೀ
ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ –ಜ್ಞಾನೀಕೋ ಜಬ ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧರೂಪ ಮಿಶ್ರಪರ್ಯಾಯ ವರ್ತತೀ ಹೈ ತಬ ವಹ ಮಿಶ್ರಪರ್ಯಾಯ ಏಕಾಂತಸೇ ಸಂವರ–ನಿರ್ಜರಾ–ಮೋಕ್ಷಕೇ
ಕಾರಣಭೂತ ನಹೀಂ ಹೋತೀ , ಅಥವಾ ಏಕಾಂತಸೇ ಆಸ್ರವ–ಬಂಧಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ನಹೀಂ ಹೋತೀ, ಪರನ್ತು ಉಸ ಮಿಶ್ರಪರ್ಯಾಯಕಾ ಶುದ್ಧ
ಅಂಶ ಸಂವರ–ನಿರ್ಜರಾ–ಮೋಕ್ಷಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಅಶುದ್ಧ ಅಂಶ ಆಸ್ರವ–ಬಂಧಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಹೋತಾ ಹೈ.]
೧. ಇಸ ನಿರೂಪಣಕೇ ಸಾಥ ತುಲನಾ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ ೧೧ ವೀಂ ಗಾಥಾ ಔರ ಉಸಕೀ ತತ್ತ್ವಪ್ರದೀಪಿಕಾ ಟೀಕಾ
ದೇಖಿಏ.
೨. ಮಾನನಾ = ಝುಕಾವ ಕರನಾ; ಆಶಯ ರಖನಾ; ಆಶಾ ರಖನಾ; ಇಚ್ಛಾ ಕರನಾ; ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಕರನಾ.