೮
] ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಂಗ್ರಹ
[ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದ
ನಾರಕತಿರ್ಯಗ್ಮನುಷ್ಯದೇವತ್ವಲಕ್ಷಣಾನಾಂ ಗತೀನಾಂ ನಿವಾರಣತ್ವಾತ್ ಪಾರತಂಕ್ರ್ಯನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಸ್ಯ ನಿರ್ವಾಣಸ್ಯ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಮ್ಭರೂಪಸ್ಯ ಪರಮ್ಪರಯಾ ಕಾರಣತ್ವಾತ್ ಸ್ವಾತಂಕ್ರ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಲಕ್ಷಣಸ್ಯ ಚ ಫಲಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವಾದಿತಿ..
೨..
ಸಮವಾಓ ಪಂಚಣ್ಹಂ ಸಮಉ ತ್ತಿ ಜಿಣುತ್ತಮೇಹಿಂ ಪಣ್ಣತ್ತಂ.
ಸೋ ಚೇವ ಹವದಿ ಲೋಓ ತತ್ತೋ ಅಮಿಓ ಅಲೋಓ ಖಂ.. ೩..
ಸಮವಾದಃ ಸಮವಾಯೋ ವಾ ಪಂಚಾನಾಂ ಸಮಯ ಇತಿ ಜಿನೋತ್ತಮೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಮ್.
ಸ ಚ ಏವ ಭವತಿ ಲೋಕಸ್ತತೋಽಮಿತೋಽಲೋಕಃ ಖಮ್.. ೩..
---------------------------------------------------------------------------------------------
[೧] ‘ನಾರಕತ್ವ’ ತಿರ್ಯಚತ್ವ, ಮನುಷ್ಯತ್ವ ತಥಾ ದೇವತ್ವಸ್ವರೂಪ ಚಾರ ಗತಿಯೋಂಕಾ ನಿವಾರಣ’ ಕರನೇ ಕೇ
ಕಾರಣ ಔರ [೨] ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿರೂಪ ‘ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಪರಮ್ಪರಾಸೇ ಕಾರಣ’ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ [೧]
ಪರತಂತ್ರತಾನಿವೃತಿ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಔರ [೨] ಸ್ವತಂತ್ರತಾಪ್ರಾಪ್ತಿ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ –– ಐಸೇ ೧ಫಲ
ಸಹಿತ ಹೈ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞ ಮಹಾಶ್ರಮಣಕೇ ಮುಖಸೇ ನೀಕಲೇ ಹುಏ ಶಬ್ದಸಮಯಕೋ ಕೋಈ ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಪುರುಷ
ಸುನಕರ, ಉಸ ಶಬ್ದಸಮಯಕೇ ವಾಚ್ಯಭೂತ ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸ್ವರೂಪ ಅರ್ಥ ಸಮಯಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ ಔರ ಉಸಮೇಂ ಆಜಾನೇ
ವಾಲೇ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಸ್ವರೂಪ ಅರ್ಥಮೇಂ [ಪದಾರ್ಥಮೇಂ] ವೀತರಾಗ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಮಾಧಿ ದ್ವಾರಾ ಸ್ಥಿತ ರಹಕರ ಚಾರ
ಗತಿಕಾ ನಿವಾರಣ ಕರಕೇ, ನಿರ್ವಾಣ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ, ಸ್ವಾತ್ಮೋತ್ಪನ್ನ, ಅನಾಕುಲತಾಲಕ್ಷಣ, ಅನನ್ತ ಸುಖಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಕರತಾ ಹೈ. ಇಸ ಕಾರಣಸೇ ದ್ರವ್ಯಾಗಮರೂಪ ಶಬ್ದಸಮಯ ನಮಸ್ಕಾರ ಕರನೇ ತಥಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ..೨..
ಗಾಥಾ ೩
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಪಂಚಾನಾಂ ಸಮವಾದಃ] ಪಾಂಚ ಅಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ಸಮಭಾವಪೂರ್ವಕ ನಿರೂಪಣ [ವಾ] ಅಥವಾ [ಸಮವಾಯಃ]
--------------------------------------------------------------------------
ಮೂಲ ಗಾಥಾಮೇಂ ‘ಸಮವಾಓ’ ಶಬ್ದ ಹೈೇ; ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷಾಮೇಂ ಉಸಕಾ ಅರ್ಥ ‘ಸಮವಾದಃ’ ಭೀ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ‘ ಸಮವಾಯಃ’ ಭೀ
ಹೋತಾ ಹೈ.
೧. ಚಾರ ಗತಿಕಾ ನಿವಾರಣ [ಅರ್ಥಾತ್ ಪರತನ್ತ್ರತಾಕೀ ನಿವೃತಿ] ಔರ ನಿರ್ವಾಣಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ [ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವತನ್ತ್ರತಾಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ]
ವಹ ಸಮಯಕಾ ಫಲ ಹೈ.
ಸಮವಾದ ವಾ ಸಮವಾಯ ಪಾಂಚ ತಣೋ ಸಮಯ– ಭಾಖ್ಯುಂ ಜಿನೇ;
ತೇ ಲೋಕ ಛೇ, ಆಗಳ ಅಮಾಪ ಅಲೋಕ ಆಭಸ್ವರೂಪ ಛೇ. ೩.