ತತ್ರ ಜೀವಾಃ ಪುದ್ಗಲಾಃ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಆಕಾಶಮಿತಿ ತೇಷಾಂ ವಿಶೇಷಸಂಜ್ಞಾ ಅನ್ವರ್ಥಾಃ ಪ್ರತ್ಯೇಯಾಃ.
ವಸ್ಥಿತತ್ವಾದವಸೇಯಮ್. ಅಸ್ತಿತ್ವೇ ನಿಯತಾನಾಮಪಿ ನ ತೇಷಾಮನ್ಯಮಯತ್ವಮ್, ಯತಸ್ತೇ ಸರ್ವದೈವಾನನ್ಯ–ಮಯಾ
ಆತ್ಮನಿರ್ವೃತ್ತಾಃ. ಅನನ್ಯಮಯತ್ವೇಽಪಿ ತೇಷಾಮಸ್ತಿತ್ವನಿಯತತ್ವಂ ನಯಪ್ರಯೋಗಾತ್. ದ್ವೌ ಹಿ ನಯೌ ಭಗವತಾ ಪ್ರಣೀತೌ–
ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕಃ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕಶ್ಚ. ತತ್ರ ನ ಖಲ್ವೇಕನಯಾಯತ್ತಾದೇಶನಾ ಕಿನ್ತು ತದುಭಯಾಯತಾ. ತತಃ
ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಾದೇಶಾದಸ್ತಿತ್ವೇ ಸ್ವತಃ ಕಥಂಚಿದ್ಭಿನ್ನಽಪಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಾದೇಶಾತ್ಸ್ವಯಮೇವ ಸನ್ತಃ ಸತೋಽನನ್ಯಮಯಾ
ಭವನ್ತೀತಿ. ಕಾಯತ್ವಮಪಿ ತೇಷಾಮಣುಮಹತ್ತ್ವಾತ್. ಅಣವೋಽತ್ರ ಪ್ರದೇಶಾ ಮೂರ್ತೋಽಮೂರ್ತಾಶ್ಚ ನಿರ್ವಿಭಾಗಾಂಶಾಸ್ತೈಃ
ಮಹಾನ್ತೋಽಣುಮಹಾನ್ತಃ ಪ್ರದೇಶಪ್ರಚಯಾತ್ಮಕಾ ಇತಿ ಸಿದ್ಧಂ ತೇಷಾಂ ಕಾಯತ್ವಮ್. ಅಣುಭ್ಯಾಂ. ಮಹಾನ್ತ ಇತಿಃ ವ್ಯತ್ಪತ್ತ್ಯಾ
ಟೀಕಾಃ– ಯಹಾಂ [ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ] ಪಾಂಚ ಅಸ್ತಿಕಾಯೋಂಕೀ ವಿಶೇಷಸಂಜ್ಞಾ, ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಶೇಷ–ಅಸ್ತಿತ್ವ ತಥಾ
[ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಬರ್ತನಮೇಂ ರಹನೇವಾಲಾ ಘೀ ಬರ್ತನಸೇ ಅನ್ಯಮಯ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ] ಅಸ್ತಿತ್ವಸೇ ಅನ್ಯಮಯ ನಹೀಂ ಹೈ;
ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ ಸದೈವ ಅಪನೇಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ [ಅರ್ಥಾತ್ ಅಪನೇಸೇ ಸತ್] ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ [ಅಸ್ತಿತ್ವಸೇ] ಅನನ್ಯಮಯ ಹೈ
[ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಅಗ್ನಿ ಉಷ್ಣತಾಸೇ ಅನನ್ಯಮಯ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ]. ‘ಅಸ್ತಿತ್ವಸೇ ಅನನ್ಯಮಯ’ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಉನಕಾ
‘ಅಸ್ತಿತ್ವಮೇಂ ನಿಯತಪನಾ’ ನಯಪ್ರಯೋಗಸೇ ಹೈ. ಭಗವಾನನೇ ದೋ ನಯ ಕಹೇ ಹೈ – ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ಔರ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ. ವಹಾಂ
ಕಥನ ಏಕ ನಯಕೇ ಆಧೀನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಕಿನ್ತು ಉನ ದೋನೋಂ ನಯೋಂಕೇ ಆಧೀನ ಹೋತಾ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ ವೇ
ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ ಕಥನಸೇ ಜೋ ಅಪನೇಸೇ ಕಥಂಚಿತ್ ಭಿನ್ನ ಭೀ ಹೈ ಐಸೇ ಅಸ್ತಿತ್ವಮೇಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ [ನಿಶ್ಚಿತ ಸ್ಥಿತ] ಹೈಂ
ಔರ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ಕಥನಸೇ ಸ್ವಯಮೇವ ಸತ್ [–ವಿದ್ಯಮಾನ] ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅಸ್ತಿತ್ವಸೇ ಅನನ್ಯಮಯ ಹೈಂ.