ಉಭಾಭ್ಯಾಮಶೂನ್ಯಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್, ಸಹಾವಾಚ್ಯತ್ವಾತ್, ಭಙ್ಗಸಂಯೋಗಾರ್ಪಣಾಯಾಮಶೂನ್ಯಾವಾಚ್ಯತ್ವಾತ್, ಶೂನ್ಯಾವಾಚ್ಯ–ತ್ವಾತ್,
ಗುಣಪಞ್ಜಯೇಸು ಭಾವಾ ಉಪ್ಪಾದವಏ ಪಕುವ್ವಂತಿ.. ೧೫..
ಗುಣಪರ್ಯಾಯೇಷು ಭಾವಾ ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಾನ್ ಪ್ರಕುರ್ವನ್ತಿ.. ೧೫..
----------------------------------------------------------------------------- ಪರರೂಪಾದಿಸೇ] ಏಕಹೀ ಸಾಥ ‘ಅವಾಚ್ಯ’ ಹೈ, ಭಂಗೋಂಕೇ ಸಂಯೋಗಸೇ ಕಥನ ಕರನೇ ಪರ [೫] ‘ಅಶೂನ್ಯ ಔರ ಅವಾಚ್ಯ’ ಹೈ, [೬] ‘ಶೂನ್ಯ ಔರ ಅವಾಚ್ಯ’ ಹೈ, [೭] ‘ಅಶೂನ್ಯ, ಶೂನ್ಯ ಔರ ಅವಾಚ್ಯ’ ಹೈ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– [೧] ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಹೈ’. [೨] ದ್ರವ್ಯ ಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ನಹೀಂ ಹೈ’. [೩] ದ್ರವ್ಯ ಕ್ರಮಶಃ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಔರ ಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಹೈ ಔರ ನಹೀಂ ಹೈ’. [೪] ದ್ರವ್ಯ ಯುಗಪದ್ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಔರ ಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಅವಕ್ತವ್ಯ ಹೈ’. [೫] ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಔರ ಯುಗಪದ್ ಸ್ವಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಹೈ ಔರ ಅವಕ್ತವ್ಯ ಹೈೇ’. [೬] ದ್ರವ್ಯ ಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ, ಔರ ಯುಗಪದ್ ಸ್ವಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ನಹೀಂ ಔರ ಅವಕ್ತವ್ಯ ಹೈ’. [೭] ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯಕೀ, ಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಔರ ಯುಗಪದ್ ಸ್ವಪರಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಹೈ, ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಅವಕ್ತವ್ಯ ಹೈ’. – ಇಸಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಸಪ್ತಭಂಗೀ ಕಹೀ ಗಈ ಹೈ.. ೧೪..
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಭಾವಸ್ಯ] ಭಾವಕಾ [ಸತ್ಕಾ] [ನಾಶಃ] ನಾಶ [ನ ಅಸ್ತಿ] ನಹೀಂ ಹೈ [ಚ ಏವ] ತಥಾ [ಅಭಾವಸ್ಯ] ಅಭಾವಕಾ [ಅಸತ್ಕಾ] [ಉತ್ಪಾದಃ] ಉತ್ಪಾದ [ನ ಅಸ್ತಿ] ನಹೀಂ ಹೈ; [ಭಾವಾಃ] ಭಾವ [ಸತ್ ದ್ರವ್ಯೋಂ] [ಗುಣಪರ್ಯಾಯಷು] ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಮೇಂ [ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಾನ್] ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯ [ಪ್ರಕೃರ್ವನ್ತಿ] ಕರತೇ ಹೈಂ. -------------------------------------------------------------------------- ಸ್ವದ್ರವ್ಯ, ಸ್ವಕ್ಷೇತ್ರ, ಸ್ವಕಾಲ ಔರ ಸ್ವಭಾವಕೋ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಸ್ವದ್ರವ್ಯ ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಜ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ
ಅಪನೀ ವರ್ತಮಾನ ಪರ್ಯಾಯ; ಸ್ವಭಾವ ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಜಗುಣ– ಸ್ವಶಕ್ತಿ.
‘ಭಾವೋ’ ಕರೇ ಛೇ ನಾಶ ನೇ ಉತ್ಪಾದ ಗುಣಪರ್ಯಾಯಮಾಂ. ೧೫.
೩೪