
ಹಿ ಘೃತೋತ್ಪತೌ ಗೋರಸಸ್ಯ ಸತೋ ನ ವಿನಾಶಃ ನ ಚಾಪಿ ಗೋರಸವ್ಯತಿರಿಕ್ತಸ್ಯಾರ್ಥಾನ್ತರಸ್ಯಾಸತಃ ಉತ್ಪಾದಃ ಕಿನ್ತು
ಗೋರಸಸ್ಯೈವ ಸದುಚ್ಛೇದಮಸದುತ್ಪಾದಂ ಚಾನುಪಲಭ–ಮಾನಸ್ಯ ಸ್ಪರ್ಶರಸಗನ್ಧವರ್ಣಾದಿಷು ಪರಿಣಾಮಿಷು ಗುಣೇಷು
ಪೂರ್ವಾವಸ್ಥಯಾ ವಿನಶ್ಯತ್ಸೂತ್ತರಾವಸ್ಥಯಾ ಪ್ರಾದರ್ಭವತ್ಸು ನಶ್ಯತಿ ಚ ನವನೀತಪರ್ಯಾಯೋ ಘತೃಪರ್ಯಾಯ ಉತ್ಪದ್ಯತೇ, ತಥಾ
ಸರ್ವಭಾವಾನಾಮಪೀತಿ.. ೧೫..
ಟೀಕಾಃ– ಯಹಾಂ ಉತ್ಪಾದಮೇಂ ಅಸತ್ಕೇ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಕಾ ಔರ ವ್ಯಯಮೇಂ ಸತ್ಕೇ ವಿನಾಶಕಾ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಹೈ
ಹೋತಾ ––ಐಸಾ ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ].
ವಿನಾಶ ಔರ ಉತ್ಪಾದ ಕರತೇ ಹೈಂ. ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಘೀಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ ಗೋರಸಕಾ–ಸತ್ಕಾ–ವಿನಾಶ ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ
ಗೋರಸಸೇ ಭಿನ್ನ ಪದಾರ್ಥಾನ್ತರಕಾ–ಅಸತ್ಕಾ–ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಗೋರಸಕೋ ಹೀ, ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ ಔರ
ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಕಿಯೇ ಬಿನಾ ಹೀ, ಪೂರ್ವ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ವಿನಾಶ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇ ವಾಲೇ ಔರ ಉತ್ತರ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋನೇ ವಾಲೇ ಸ್ಪರ್ಶ–ರಸ–ಗಂಧ–ವರ್ಣಾದಿಕ ಪರಿಣಾಮೀ ಗುಣೋಂಮೇಂ ಮಕ್ಖನಪರ್ಯಾಯ ವಿನಾಶಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೀ ಹೈ ತಥಾ
ಘೀಪರ್ಯಾಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೈ; ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಸರ್ವ ಭಾವೋಂಕಾ ಭೀ ವೈಸಾ ಹೀ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಸಮಸ್ತ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ನವೀನ
ಪರ್ಯಾಯಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ ಔರ
ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಕಿಯೇ ಬಿನಾ ಹೀ, ಪಹಲೇಕೀ [ಪುರಾನೀ] ಅವಸ್ಥಾಸೇ ವಿನಾಶಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇವಾಲೇ ಔರ ಬಾದಕೀ
[ನವೀನ] ಅವಸ್ಥಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ
ಪರಿಣಾಮೀ=ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇವಾಲೇ; ಪರಿಣಾಮವಾಲೇ. [ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ ನಯಸೇ ಗುಣ ಪರಿಣಾಮೀ ಹೈಂ ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ.]