ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
[
೩೭
ದಧಾನೋ ದ್ವೇಧೋಪಯೋಗಶ್ಚ. ಪರ್ಯಾಯಾಸ್ತ್ವಗುರುಲಘುಗುಣಹಾನಿವೃದ್ಧಿನಿರ್ವೃತ್ತಾಃ ಶುದ್ಧಾಃ, ಸೂತ್ರೋಪಾತ್ತಾಸ್ತು ಸುರನಾರಕ–
ತಿರ್ಯಙ್ಮನುಷ್ಲಕ್ಷಣಾಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸಮ್ಬನ್ಧನಿರ್ವೃತ್ತತ್ವಾದಶುದ್ಧಾಶ್ಚೇತಿ.. ೧೬..
ಮಣುಸತ್ತಣೇಣ ಣಠ್ಠೋ ದೇಹೀ ದೇವೋ ಹವೇದಿ ಇದರೋ ವಾ.
ಉಭಯತ್ಥ ಜೀವಭಾವೋ ಣ ಣಸ್ಸದಿ ಣ ಜಾಯದೇ ಅಣ್ಣೋ.. ೧೭..
ಮನುಷ್ಯತ್ವೇನ ನಷ್ಟೋ ದೇಹೀ ದೇವೋ ಭವತೀತರೋ ವಾ.
ಉಭಯತ್ರ ಜೀವಭಾವೋ ನ ನಶ್ಯತಿ ನ ಜಾಯತೇಽನ್ಯಃ.. ೧೭..
ಇದಂ ಭಾವನಾಶಾಭಾವೋತ್ಪಾದನಿಷೇಧೋದಾಹರಣಮ್.
-----------------------------------------------------------------------------
ಅಶುದ್ಧತಾಕೇ ಕಾರಣ ಸಕಲತಾ–ವಿಕಲತಾ ಧಾರಣ ಕರನೇವಾಲಾ, ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಉಪಯೋಗ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಜೀವಕೇ
ಗುಣೋಂ ಶುದ್ಧ–ಅಶುದ್ಧ ಚೇತನಾ ತಥಾ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಉಪಯೋಗ ಹೈಂ].
ಜೀವಕೀ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಹೈಂಃ–– ಅಗುರುಲಘುಗುಣಕೀ ಹಾನಿವೃದ್ಧಿಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಶುದ್ಧ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೈಂ ಔರ
ಸುತ್ರಮೇಂ [–ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ] ಕಹೀ ಹುಈ, ದೇವ–ನಾರಕ–ತಿರ್ಯಂಚ–ಮನುಷ್ಯಸ್ವರೂಪ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋತೀ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಅಶುದ್ಧ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೈಂ.. ೧೬..
ಗಾಥಾ ೧೭
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಮನುಷ್ಯತ್ವೇನ] ಮನುಷ್ಯಪತ್ವಸೇ [ನಷ್ಟಃ] ನಷ್ಟ ಹುಆ [ದೇಹೀ] ದೇಹೀ [ಜೀವ]
[ದೇವಃ ವಾ ಇತರಃ] ದೇವ ಅಥವಾ ಅನ್ಯ [ಭವತಿ] ಹೋತಾ ಹೈ; [ಉಭಯತ್ರ] ಉನ ದೋನೋಂಮೇಂ [ಜೀವಭಾವಃ] ಜೀವಭಾವ
[ನ ನಶ್ಯತಿ] ನಷ್ಟ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ [ಅನ್ಯಃ] ದೂಸರಾ ಜೀವಭಾವ [ನ ಜಾಯತೇ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ.
ಟೀಕಾಃ– ‘ಭಾವಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ ಅಭಾವಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೋತಾ’ ಉಸಕಾ ಯಹ ಉದಾಹರಣ ಹೈ.
--------------------------------------------------------------------------
ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಸೇ ಗುಣ ಭೀ ಪರಿಣಾಮೀ ಹೈಂ. [ದಖಿಯೇ, ೧೫ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ.]
ಮನುಜತ್ವಥೀ ವ್ಯಯ ಪಾಮೀನೇ ದೇವಾದಿ ದೇಹೀ ಥಾಯ ಛೇ;
ತ್ಯಾಂ ಜೀವಭಾವ ನ ನಾಶ ಪಾಮೇ, ಅನ್ಯ ನಹಿ ಉದ್ಭವ ಲಹೇ. ೧೭.