ತತ್ಪರಿಣಾಮಾನ್ಯಥಾನುಪಪತಿಗಮ್ಯಮಾನತ್ವಾದನುಕ್ತೋಽಪಿ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲೋಽ–ಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚೀಯತೇ. ಯಸ್ತು
ನಿಶ್ಚಯಕಾಲಪರ್ಯಾಯರೂಪೋ ವ್ಯವಹಾರಕಾಲಃ ಸ ಜೀವಪದ್ಗಲಪರಿಣಾಮೇನಾಭಿ–ವ್ಯಜ್ಯಮಾನತ್ವಾತ್ತದಾಯತ್ತ ಏವಾಭಿಗಮ್ಯತ
ಏವೇತಿ.. ೨೩..
ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ, ಗತಿ–ಸ್ಥಿತ–ಅವಗಾಹಪರಿಣಾಮಕೀ ಭಾಂತಿ. [ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಗತಿ, ಸ್ಥಿತಿ ಔರ
ಅವಗಾಹರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ ಔರ ಆಕಾಶರೂಪ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣೋಂಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ
ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಕೀ ಏಕತಾರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಹೋತೇ ಹೈಂ.] ಯಹ ಜೋ ಸಹಕಾರೀ
ಕಾರಣ ಸೋ ಕಾಲ ಹೈ.
ಔರ ಜೋ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲಕೀ ಪರ್ಯಾಯರೂಪ ವ್ಯವಹಾರಕಾಲ ವಹ, ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಪರಿಣಾಮಸೇ ವ್ಯಕ್ತ [–ಗಮ್ಯ]
ಹೋತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಅವಶ್ಯ ತದಾಶ್ರಿತ ಹೀ [–ಜೀವ ತಥಾ ಪುದ್ಗಲಕೇ ಪರಿಣಾಮಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಹೀ] ಗಿನಾ ಜಾತಾ ಹೈ
..೨೩..
ಪರಿಣಾಮಕೀ ಹೀ ಬಾತ ಲೀ ಗಈ ಹೈ.
ಪರಿಣಾಮ ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕೀ ಸಮಯವಿಶಿಷ್ಟ ವೃತ್ತಿ. ವಹ ಸಮಯವಿಶಿಷ್ಟ ವೃತ್ತಿ ಸಮಯಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಕಿಸೀ ಪದಾರ್ಥಕೇ
ಬಿನಾ [–ನಿಶ್ಚಯಕಾಲಕೇ ಬಿನಾ] ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೀ. ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಆಕಾಶ ಬಿನಾ ದ್ರವ್ಯ ಅವಗಾಹನ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರ
ಸಕತೇ ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕಾ ವಿಸ್ತಾರ [ತಿರ್ಯಕಪನಾ] ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ ಬಿನಾ ದ್ರವ್ಯ ಪರಿಣಾಮಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೇ ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕೋ ಪ್ರವಾಹ [ಊರ್ಧ್ವಪನಾ] ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ. ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲಕೇ ಅಸ್ತಿತ್ವ
ಬಿನಾ [ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಕಾಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಸದ್ಭಾವ ಬಿನಾ] ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಬನ ನಹೀಂ
ಸಕತೇ ಇಸಲಿಯೇ ‘ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈ’ ಐಸಾ ಜ್ಞಾತ ಹೋತಾ ಹೈ– ನಿಶ್ಚಿತ ಹೋತಾ ಹೈ.]