ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ಅಗುರುಲಹುಗೋ ಅಮುತ್ತೋ ವಟ್ಟಣಲಕ್ಖೋ ಯ ಕಾಲೋ ತ್ತಿ.. ೨೪..
ಅಗುರುಲಘುಕೋ ಅಮೂರ್ತೋ ವರ್ತನಲಕ್ಷಣಶ್ಚ ಕಾಲ ಇತಿ.. ೨೪..
-----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಕಾಲಃ ಇತಿ] ಕಾಲ [ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ] [ವ್ಯಪಗತಪಞ್ಚವರ್ಣರಸಃ] ಪಾಂಚ ವರ್ಣ ಔರ ಪಾಂಚ ರಸ ರಹಿತ, [ವ್ಯಪಗತದ್ವಿಗನ್ಧಾಷ್ಟಸ್ಪರ್ಶಃ ಚ] ದೋ ಗಂಧ ಔರ ಆಠ ಸ್ಪರ್ಶ ರಹಿತ, [ಅಗುರುಲಘುಕಃ ] ಅಗುರುಲಘು, [ಅಮೂರ್ತಃ] ಅಮೂರ್ತ [ಚ] ಔರ [ವರ್ತನಲಕ್ಷಣಃ] ವರ್ತನಾಲಕ್ಷಣವಾಲಾ ಹೈ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಯಹಾಂ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ.
ಲೋಕಾಕಾಶಕೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರದೇಶಮೇಂ ಏಕ–ಏಕ ಕಾಲಾಣು [ಕಾಲದ್ರವ್ಯ] ಸ್ಥಿತ ಹೈ. ವಹ ಕಾಲಾಣು [ಕಾಲದ್ರವ್ಯ] ಸೋ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ ಹೈ. ಅಲೋಕಾಕಾಶಮೇಂ ಕಾಲಾಣು [ಕಾಲದ್ರವ್ಯ] ನಹೀಂ ಹೈ.
ವಹ ಕಾಲ [ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ] ವರ್ಣ–ಗಂಧ–ರಸ–ಸ್ಪರ್ಶ ರಹಿತ ಹೈ, ವರ್ಣಾದಿ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ ಔರ ಅಮೂರ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಅತನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಗ್ರಾಹ್ಯ ಹೈ. ಔರ ವಹ ಷಟ್ಗುಣಹಾನಿವೃದ್ಧಿಸಹಿತ ಅಗುರುಲಘುತ್ವಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ. ಕಾಲಕಾ ಲಕ್ಷಣ ವರ್ತನಾಹೇತುತ್ವ ಹೈ; ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಶೀತಋತುಮೇಂ ಸ್ವಯಂ ಅಧ್ಯಯನಕ್ರಿಯಾ ಕರತೇ ಹುಏ ಪುರುಷಕೋ ಅಗ್ನಿ ಸಹಕಾರೀ [–ಬಹಿರಂಗ ನಿಮಿತ್ತ] ಹೈ ಔರ ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ವಯಂ ಘುಮನೇ ಕೀ ಕ್ರಿಯಾ ಕರತೇ ಹುಏ ಕುಮ್ಭಾರಕೇ ಚಾಕಕೋ ನೀಚೇಕೀ ಕೀಲೀ ಸಹಕಾರೀ ಹೈ ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಸ್ವಯಮೇವ ಪರಿಣಾಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಜೀವ– ಪುದ್ಗಲಾದಿ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ [ವ್ಯವಹಾರಸೇ] ಕಾಲಾಣುರೂಪ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ ಬಹಿರಂಗ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ.
ಪ್ರಶ್ನಃ– ಅಲೋಕಮೇಂ ಕಾಲದ್ರವ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ ವಹಾಂ ಆಕಾಶಕೀ ಪರಿಣತಿ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೋ ಸಕತೀ ಹೈ? -------------------------------------------------------------------------- ಶ್ರೀ ಅಮೃತಚದ್ರಾಚಾರ್ಯದೇವನೇ ಇಸ ೨೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಲಿಖೀ ನಹೀಂ ಹೈ ಇಸಲಿಏ ಅನುವಾದಮೇಂ ಅನ್ವಯಾರ್ಥಕೇ ಬಾದ ತುರನ್ತ
ರಸವರ್ಣಪಂಚಕ ಸ್ಪರ್ಶ–ಅಷ್ಟಕ, ಗಂಧಯುಗಲ ವಿಹೀನ ಛೇ,
ಛೇ ಮೂರ್ತಿಹೀನ, ಅಗುರುಲಘುಕ ಛೇ, ಕಾಳ ವರ್ತನಲಿಂಗ ಛೇ. ೨೪.