ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
[
೪೯
ವವಗದಪಣವಣ್ಣರಸೋ ವವಗದದೋಗಂಧಅಟ್ಠಫಾಸೋ ಯ.
ಅಗುರುಲಹುಗೋ ಅಮುತ್ತೋ ವಟ್ಟಣಲಕ್ಖೋ ಯ ಕಾಲೋ ತ್ತಿ.. ೨೪..
ವ್ಯಪಗತಪಶ್ಚವರ್ಣರಸೋ ವ್ಯಪಗತದ್ವಿಗನ್ಧಾಷ್ಟಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ.
ಅಗುರುಲಘುಕೋ ಅಮೂರ್ತೋ ವರ್ತನಲಕ್ಷಣಶ್ಚ ಕಾಲ ಇತಿ.. ೨೪..
-----------------------------------------------------------------------------
ಗಾಥಾ ೨೪
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಕಾಲಃ ಇತಿ] ಕಾಲ [ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ] [ವ್ಯಪಗತಪಞ್ಚವರ್ಣರಸಃ] ಪಾಂಚ ವರ್ಣ ಔರ ಪಾಂಚ ರಸ
ರಹಿತ, [ವ್ಯಪಗತದ್ವಿಗನ್ಧಾಷ್ಟಸ್ಪರ್ಶಃ ಚ] ದೋ ಗಂಧ ಔರ ಆಠ ಸ್ಪರ್ಶ ರಹಿತ, [ಅಗುರುಲಘುಕಃ ] ಅಗುರುಲಘು,
[ಅಮೂರ್ತಃ] ಅಮೂರ್ತ [ಚ] ಔರ [ವರ್ತನಲಕ್ಷಣಃ] ವರ್ತನಾಲಕ್ಷಣವಾಲಾ ಹೈ.
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಯಹಾಂ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ.
ಲೋಕಾಕಾಶಕೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರದೇಶಮೇಂ ಏಕ–ಏಕ ಕಾಲಾಣು [ಕಾಲದ್ರವ್ಯ] ಸ್ಥಿತ ಹೈ. ವಹ ಕಾಲಾಣು
[ಕಾಲದ್ರವ್ಯ] ಸೋ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ ಹೈ. ಅಲೋಕಾಕಾಶಮೇಂ ಕಾಲಾಣು [ಕಾಲದ್ರವ್ಯ] ನಹೀಂ ಹೈ.
ವಹ ಕಾಲ [ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ] ವರ್ಣ–ಗಂಧ–ರಸ–ಸ್ಪರ್ಶ ರಹಿತ ಹೈ, ವರ್ಣಾದಿ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ ಔರ
ಅಮೂರ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಅತನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಗ್ರಾಹ್ಯ ಹೈ. ಔರ ವಹ ಷಟ್ಗುಣಹಾನಿವೃದ್ಧಿಸಹಿತ ಅಗುರುಲಘುತ್ವಸ್ವಭಾವವಾಲಾ
ಹೈ. ಕಾಲಕಾ ಲಕ್ಷಣ ವರ್ತನಾಹೇತುತ್ವ ಹೈ; ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಶೀತಋತುಮೇಂ ಸ್ವಯಂ ಅಧ್ಯಯನಕ್ರಿಯಾ ಕರತೇ ಹುಏ
ಪುರುಷಕೋ ಅಗ್ನಿ ಸಹಕಾರೀ [–ಬಹಿರಂಗ ನಿಮಿತ್ತ] ಹೈ ಔರ ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ವಯಂ ಘುಮನೇ ಕೀ ಕ್ರಿಯಾ ಕರತೇ ಹುಏ
ಕುಮ್ಭಾರಕೇ ಚಾಕಕೋ ನೀಚೇಕೀ ಕೀಲೀ ಸಹಕಾರೀ ಹೈ ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಸ್ವಯಮೇವ ಪರಿಣಾಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಜೀವ–
ಪುದ್ಗಲಾದಿ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ [ವ್ಯವಹಾರಸೇ] ಕಾಲಾಣುರೂಪ ನಿಶ್ಚಯಕಾಲ ಬಹಿರಂಗ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ.
ಪ್ರಶ್ನಃ– ಅಲೋಕಮೇಂ ಕಾಲದ್ರವ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ ವಹಾಂ ಆಕಾಶಕೀ ಪರಿಣತಿ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೋ ಸಕತೀ ಹೈ?
--------------------------------------------------------------------------
ಶ್ರೀ ಅಮೃತಚದ್ರಾಚಾರ್ಯದೇವನೇ ಇಸ ೨೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಲಿಖೀ ನಹೀಂ ಹೈ ಇಸಲಿಏ ಅನುವಾದಮೇಂ ಅನ್ವಯಾರ್ಥಕೇ ಬಾದ ತುರನ್ತ
ಭಾವಾರ್ಥ ಲಿಖಾ ಗಯಾ ಹೈ.
ರಸವರ್ಣಪಂಚಕ ಸ್ಪರ್ಶ–ಅಷ್ಟಕ, ಗಂಧಯುಗಲ ವಿಹೀನ ಛೇ,
ಛೇ ಮೂರ್ತಿಹೀನ, ಅಗುರುಲಘುಕ ಛೇ, ಕಾಳ ವರ್ತನಲಿಂಗ ಛೇ. ೨೪.