ಇದಂ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ನಿರುಪಾಧಿಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸುಖಸಮರ್ಥನಮ್. ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸುಖಸ್ವಭಾವಃ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಮನಾದಿಕರ್ಮಕೢೇಶಸಂಕೋಚಿತಾತ್ಮಶಕ್ತಿಃ ಪರದ್ರವ್ಯಸಂಪರ್ಕೇಣ ಕ್ರಮೇಣ ಕಿಂಚಿತ್ ಕಿಂಚಿಜ್ಜಾನಾತಿ ಪಶ್ಯತಿ, ಪರಪ್ರತ್ಯಯಂ ಮೂರ್ತಸಂಬದ್ಧಂ ಸವ್ಯಾಬಾಧಂ ಸಾಂತಂ ಸುಖಮನುಭವತಿ ಚ. ಯದಾ ತ್ವಸ್ಯ ಕರ್ಮಕೢೇಶಾಃ ಸಾಮಸ್ತ್ಯೇನ ಪ್ರಣಶ್ಯನ್ತಿ, ತದಾಽನರ್ಗಲಾಸಂಕುಚಿತಾತ್ಮ– ಶಕ್ತಿರಸಹಾಯಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಯುಗಪತ್ಸಮಗ್ರಂ ಜಾನಾತಿ ಪಶ್ಯತಿ, ಸ್ವಪ್ರತ್ಯಯಮಮೂರ್ತಸಂಬದ್ಧಮವ್ಯಾಬಾಧಮನಂತಂ ಸುಖ ಮನುಭವತಿ ಚ. ತತಃ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಸಮಸ್ತಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಜಾನತಃ ಪಶ್ಯತಃ, ಸುಖಮನುಭವತಶ್ಚ ಸ್ವಂ, ನ ಪರೇಣ ಪ್ರಯೋಜನಮಿತಿ.. ೨೯.. -----------------------------------------------------------------------------
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಸಿದ್ಧಭಗವಾನ [ತಥಾ ಕೇವಲೀಭಗವಾನ] ಸ್ವಯಮೇವ ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವಾದಿರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ; ಉನಕೇ ಉಸ ಪರಿಣಮನಮೇಂ ಲೇಶಮಾತ್ರ ಭೀ [ಇನ್ದ್ರಿಯಾದಿ] ಪರಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ನಹೀಂ ಹೈ.
ಯಹಾಂ ಕೋಈ ಸರ್ವಜ್ಞಕಾ ನಿಷೇಧ ಕರನೇವಾಲಾ ಜೀವ ಕಹೇ ಕಿ– ‘ಸರ್ವಜ್ಞ ಹೈ ಹೀ ನಹೀಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ದೇಖನೇಮೇಂ ನಹೀಂ ಆತೇ,’ ತೋ ಉಸೇ ನಿಮ್ನೋಕ್ತಾನುಸಾರ ಸಮಝಾತೇ ಹೈಂಃ–
ಹೇ ಭಾಈ! ಯದಿ ತುಮ ಕಹತೇ ಹೋ ಕಿ ‘ಸರ್ವಜ್ಞ ನಹೀಂ ಹೈ,’ ತೋ ಹಮ ಪೂಛತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಸರ್ವಜ್ಞ ಕಹಾಂ ನಹೀಂ ಹೈ? ಇಸ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ಔರ ಇಸ ಕಾಲಮೇಂ ಅಥವಾ ತೀನೋಂ ಲೋಕಮೇಂ ಔರ ತೀನೋಂ ಕಾಲಮೇಂ? ಯದಿ ‘ಇಸ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ಔರ ಇಸ ಕಾಲಮೇಂ ಸರ್ವಜ್ಞ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸಾ ಕಹೋ, ತೋ ವಹ ಸಂಮತ ಹೀ ಹೈ. ಕಿನ್ತು ಯದಿ ‘ ತೀನೋಂ ಲೋಕಮೇಂ ಔರ ತೀನೋಂ ಕಾಲಮೇಂ ಸರ್ವಜ್ಞ ನಹೀಂ ಹೈ ’ ಐಸಾ ಕಹೋ ತೋ ಹಮ ಪೂಛತೇ ಹೈಂ ಕಿ ವಹ ತುಮನೇ ಕೈಸೇ ಜಾನಾ? ಯ್ದಿ ತೀನೋಂ ಲೋಕಕೋ ಔರ ತೀನೋಂ ಕಾಲಕೋ ಸರ್ವಜ್ಞ ರಹಿತ ತುಮನೇ ದೇಖ–ಜಾನ ಲಿಯಾ ತೋ ತುಮ್ಹೀಂ ಸರ್ವಜ್ಞ ಹೋ ಗಯೇ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜೋ ತೀನ ಲೋಕ ಔರ ತೀನ ಕಾಲಕೋ ಜಾನೇ ವಹೀ ಸರ್ವಜ್ಞ ಹೈ. ಔರ ಯದಿ ಸರ್ವಜ್ಞ ರಹಿತ ತೀನೋಂ ಲೋಕ ಔರ ತೀನೋಂ ಕಾಲಕೋ ತುಮನೇ ನಹೀಂ ದೇಖಾ–ಜಾನಾ ಹೈ ತೋ ಫಿರ ‘ ತೀನ ಲೋಕ ಔರ ತೀನ ಕಾಲಮೇಂ ಸರ್ವಜ್ಞ ನಹೀಂ ಹೈ ’ ಐಸಾ ತುಮ ಕೈಸೇ ಕಹ ಸಕತೇ ಹೋ? ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ತುಮ್ಹಾರಾ ಕಿಯಾ ಹುಆ ಸರ್ವಜ್ಞಕಾ ನಿಷೇಧ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ.
ಹೇ ಭಾಈ! ಆತ್ಮಾ ಏಕ ಪದಾರ್ಥ ಹೈೇ ಔರ ಜ್ಞಾನ ಉಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಉಸ ಜ್ಞಾನಕಾ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ವಿಕಾಸ ಹೋನೇ ಪರ ಐಸಾ ಕುಛ ನಹೀಂ ರಹತಾ ಕಿ ಜೋ ಉಸ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಅಜ್ಞಾತ ರಹೇ. ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಉಷ್ಣತಾರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಅಗ್ನಿ ಸಮಸ್ತ ದಾಹ್ಯಕೋ ಜಲಾತೀ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ
೬೦