ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ] ಷಡ್ದ್ರವ್ಯ–ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯವರ್ಣನ
ಉತ್ಪಾದಯತಿ ನ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಕಾರಣಮಪಿ ತೇನ ನ ಸ ಭವತಿ.. ೩೬..
ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಭಾವನಿರಾಸೋಽಯಮ್.
ಯಥಾ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವೋ ಭಾವಕರ್ಮರೂಪಯಾತ್ಮಪರಿಣಾಮಸಂತತ್ಯಾ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪಯಾ ಚ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಸಂತತ್ಯಾ ಕಾರಣಭೂತಯಾ ತೇನ ತೇನ ದೇವಮನುಷ್ಯತಿರ್ಯಗ್ನಾರಕರೂಪೇಣ ಕಾರ್ಯಭೂತ ಉತ್ಪದ್ಯತೇ ನ ತಥಾ ಸಿದ್ಧರೂಪೇಣಾಪೀತಿ. ಸಿದ್ಧೋ ಹ್ಯುಭಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೇ ಸ್ವಯಮುತ್ಪದ್ಯಮಾನೋ ನಾನ್ಯತಃ ಕುತಶ್ಚಿದುತ್ಪದ್ಯತ ಇತಿ. ಯಥೈವ ಚ ಸ ಏವ ಸಂಸಾರೀ ಭಾವಕರ್ಮರೂಪಾಮಾತ್ಮಪರಿಣಾಮಸಂತತಿಂ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪಾಂ ಚ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಸಂತತಿಂ ಕಾರ್ಯಭೂತಾಂ ಕಾರಣಭೂತತ್ವೇನ ನಿರ್ವರ್ತಯನ್ ತಾನಿ ತಾನಿ ದೇವಮನುಷ್ಯತಿರ್ಯಗ್ನಾರಕರೂಪಾಣಿ ಕಾರ್ಯಾಣ್ಯುತ್ಪಾದಯತ್ಯಾತ್ಮನೋ ನ ತಥಾ ಸಿದ್ಧರೂಪಮಪೀತಿ. ಸಿದ್ಧೋ ಹ್ಯುಭಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೇ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಮುತ್ಪಾದಯನ್ನಾನ್ಯತ್ಕಿಞ್ಚಿದುತ್ಪಾದಯತಿ.. ೩೬.. -----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಯಸ್ಮಾತ್ ಸಃ ಸಿದ್ಧಃ] ವೇ ಸಿದ್ಧ [ಕುತಶ್ಚಿತ್ ಅಪಿ] ಕಿಸೀ [ಅನ್ಯ] ಕಾರಣಸೇ [ನ ಉತ್ಪನ್ನಃ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ [ತೇನ] ಇಸಲಿಯೇ [ಕಾರ್ಯಂ ನ] ಕಾರ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ಔರ [ಕಿಂಚಿತ್ ಅಪಿ] ಕುಛ ಭೀ [ಅನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕೋ] [ನ ಉತ್ಪಾದಯತಿ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಕರತೇ [ತೇನ] ಇಸಲಿಯೇ [ಸಃ] ವೇ [ಕಾರಣಮ್ ಅಪಿ] ಕಾರಣ ಭೀ [ನ ಭವತಿ] ನಹೀಂ ಹೈಂ.
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ಸಿದ್ಧಕೋ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಭಾವ ಹೋನೇಕಾ ನಿರಾಸ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಸಿದ್ಧಭಗವಾನಕೋ ಕಾರ್ಯಪನಾ ಔರ ಕಾರಣಪನಾ ಹೋನೇಕಾ ನಿರಾಕರಣ–ಖಣ್ಡನ ಹೈ].
ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವ ಕಾರಣಭೂತ ಐಸೀ ಭಾವಕರ್ಮರೂಪ ಆತ್ಮಪರಿಣಾಮಸಂತತಿ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಸಂತತಿ ದ್ವಾರಾ ಉನ–ಉನ ದೇವ–ಮನುಷ್ಯ–ತಿರ್ಯಂಚ–ನಾರಕಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಕಾರ್ಯಭೂತರೂಪಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಸಿದ್ಧರೂಪಸೇ ಭೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ–– ಐೇಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ; [ಔರ] ಸಿದ್ಧ [–ಸಿದ್ಧಭಗವಾನ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ, ದೋನೋಂ ಕರ್ಮೋಂ ಕಾ ಕ್ಷಯ ಹೋನೇ ಪರ, ಸ್ವಯಂ [ಸಿದ್ಧರೂಪಸೇ] ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹುಏ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ಕಾರಣಸೇ [–ಭಾವಕರ್ಮಸೇ ಯಾ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸೇ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ.
ಪುನಶ್ಚ, ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ವಹೀ ಸಂಸಾರೀ [ಜೀವ] ಕಾರಣಭೂತ ಹೋಕರ ಕಾರ್ಯಭೂತ ಐಸೀ ಭಾವಕರ್ಮರೂಪ ಆತ್ಮಪರಿಣಾಮಸಂತತಿ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಸಂತತಿ ರಚತಾ ಹುಆ ಕಾರ್ಯಭೂತ ಐಸೇ ವೇ–ವೇ ದೇವ– ಮನುಷ್ಯ–ತಿರ್ಯಂಚ–ನಾರಕಕೇ ರೂಪ ಅಪನೇಮೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಸಿದ್ಧಕಾ ರೂಪ ಭೀ [ಅಪನೇಮೇಂ] ಉತ್ಪನ್ನ ಕರತಾ ಹೈ–– ಐೇಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ; [ಔರ] ಸಿದ್ಧ ವಾಸ್ತವಮೇಂ, ದೋನೋಂ ಕರ್ಮೋಂಕಾ ಕ್ಷಯ ಹೋನೇ ಪರ, ಸ್ವಯಂ ಅಪನೇಕೋ [ಸಿದ್ಧರೂಪಸೇ] ಉತ್ಪನ್ನ ಕರತೇ ಹುಏ ಅನ್ಯ ಕುಛ ಭೀ [ಭಾವದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸ್ವರೂಪ ಅಥವಾ ದೇವಾದಿಸ್ವರೂಪ ಕಾರ್ಯ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಕರತೇ.. ೩೬.. -------------------------------------------------------------------------- ಆತ್ಮಪರಿಣಾಮಸಂತತಿ = ಆತ್ಮಾಕೇ ಪರಿಣಾಮೋಂಕೀ ಪರಮ್ಪರಾ.