ವಿಣ್ಣಾಣಮವಿಣ್ಣಾಣಂ ಣ ವಿ ಜುಜ್ಜದಿ ಅಸದಿ ಸಬ್ಭಾವೇ.. ೩೭..
ವಿಜ್ಞಾನಮವಿಜ್ಞಾನಂ ನಾಪಿ ಯುಜ್ಯತೇ ಅಸತಿ ಸದ್ಭಾವೇ.. ೩೭..
ಅತ್ರ ಜೀವಾಭಾವೋ ಮುಕ್ತಿರಿತಿ ನಿರಸ್ತಮ್.
ದ್ರವ್ಯಂ ದ್ರವ್ಯತಯಾ ಶಾಶ್ವತಮಿತಿ, ನಿತ್ಯೇ ದ್ರವ್ಯೇ ಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಪ್ರತಿಸಮಯಮುಚ್ಛೇದ ಇತಿ, ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ಅಭೂತಪರ್ಯಾಯೈಃ ಭಾವ್ಯಮಿತಿ, ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ಭೂತಪರ್ಯಾಯೈರಭಾವ್ಯಮಿತಿ, ದ್ರವ್ಯಮನ್ಯದ್ರವ್ಯೈಃ ಸದಾ ಶೂನ್ಯಮಿತಿ, ದ್ರವ್ಯಂ ಸ್ವದ್ರವ್ಯೇಣ ಸದಾಽಶೂನ್ಯಮಿತಿ, ಕ್ವಚಿಜ್ಜೀವದ್ರವ್ಯೇಽನಂತಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕ್ವಚಿತ್ಸಾಂತಂ ಜ್ಞಾನಮಿತಿ, ಕ್ವಚಿಜ್ಜೀವದ್ರವ್ಯೇಽನಂತಂ ಕ್ವಚಿತ್ಸಾಂತಮಜ್ಞಾನಮಿತಿ–ಏತದನ್ಯಥಾ–
-----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ವಯಾರ್ಥಃ– [ಸದ್ಭಾವೇ ಅಸತಿ] ಯದಿ [ಮೋಕ್ಷಮೇಂ ಜೀವಕಾ] ಸದ್ಭಾವ ನ ಹೋ ತೋ [ಶಾಶ್ವತಮ್] ಶಾಶ್ವತ, [ಅಥ ಉಚ್ಛೇದಃ] ನಾಶವಂತ, [ಭವ್ಯಮ್] ಭವ್ಯ [–ಹೋನೇಯೋಗ್ಯ], [ಅಭವ್ಯಮ್ ಚ] ಅಭವ್ಯ [–ನ ಹೋನೇಯೋಗ್ಯ], [ಶೂನ್ಯಮ್] ಶೂನ್ಯ, [ಇತರತ್ ಚ] ಅಶೂನ್ಯ, [ವಿಜ್ಞಾನಮ್] ವಿಜ್ಞಾನ ಔರ [ಅವಿಜ್ಞಾನಮ್] ಅವಿಜ್ಞಾನ [ನ ಅಪಿ ಯುಜ್ಯತೇ] [ಜೀವದ್ರವ್ಯಮೇಂ] ಘಟಿತ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೇ. [ಇಸಲಿಯೇ ಮೋಕ್ಷಮೇಂ ಜೀವಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೈ ಹೀ.]
ಟೀಕಾಃ– ಯಹಾಂ, ‘ಜೀವಕಾ ಅಭಾವ ಸೋ ಮುಕ್ತಿ ಹೈ’ ಇಸ ಬಾತಕಾ ಖಣ್ಡನ ಕಿಯಾ ಹೈ.
[೧] ದ್ರವ್ಯ ದ್ರವ್ಯರೂಪಸೇ ಶಾಶ್ವತ ಹೈ, [೨] ನಿತ್ಯ ದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಪ್ರತಿ ಸಮಯ ನಾಶ ಹೋತಾ ಹೈ, [೩] ದ್ರವ್ಯ ಸರ್ವದಾ ಅಭೂತ ಪರ್ಯಾಯರೂಸಪೇ ಭಾವ್ಯ [–ಹೋನೇಯೋಗ್ಯ, ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇಯೋಗ್ಯ] ಹೈ, [೪] ದ್ರವ್ಯ ಸರ್ವದಾ ಭೂತ ಪರ್ಯಾಯರೂಪಸೇ ಅಭಾವ್ಯ [–ನ ಹೋನೇಯೋಗ್ಯ] ಹೈ, [೫] ದ್ರವ್ಯ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯೋಂ ಸೇ ಸದಾ ಶೂನ್ಯ ಹೈ, [೬] ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಸೇ ಸದಾ ಅಶೂನ್ಯ ಹೈ, [೭] ೧ಿಕಸೀ ಜೀವದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಅನನ್ತ ಜ್ಞಾನ ಔರ ಕಿಸೀಮೇಂ ಸಾನ್ತ ಜ್ಞಾನ ಹೈ, [೮] ೨ ಿಕಸೀ --------------------------------------------------------------------------
ವಿಜ್ಞಾನ, ಅಣವಿಜ್ಞಾನ, ಶೂನ್ಯ, ಅಶೂನ್ಯ–ಏ ಕಂಈ ನವ ಘಟೇ. ೩೭.
೭೦
೧. ಜಿಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸೇ ಚ್ಯುತ ನಹೀಂ ಹೋನಾ ಹೈ ಐಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವೀ ಜೀವಕೋ ಅನನ್ತ ಜ್ಞಾನ ಹೈ ಔರ ಜಿಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸೇ ಚ್ಯುತ ಹೋನಾ ಹೈ ಐಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವೀ ಜೀವಕೇ ಸಾನ್ತ ಜ್ಞಾನ ಹೈ.
೨. ಅಭವ್ಯ ಜೀವಕೋ ಅನನ್ತ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ ಔರ ಜಿಸೇ ಕಿಸೀ ಕಾಲ ಭೀ ಜ್ಞಾನ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀ ಭವ್ಯ ಜೀವಕೋ ಸಾನ್ತ ಅಜ್ಞಾನ ಹೈ.