കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
[
൭൧
നുപപദ്യമാനം മുക്തൌ ജീവസ്യ സദ്ഭാവമാവേദയതീതി.. ൩൭..
കമ്മാണം ഫലമേക്കോ ഏക്കോ കജ്ജം തു ണാണമധ ഏക്കോ.
ചേദയദി ജീവരാസീ ചേദഗഭാവേണ തിവിഹേണ.. ൩൮..
കര്മണാം ഫലമേകഃ ഏകഃ കാര്യം തു ജ്ഞാനമഥൈകഃ.
ചേതയതി ജീവരാശിശ്ചേതകഭാവേന ത്രിവിധേന.. ൩൮..
ചേതയിതൃത്വഗുണവ്യാഖ്യേയമ്.
ഏകേ ഹി ചേതയിതാരഃ പ്രകൃഷ്ടതരമോഹമലീമസേന പ്രകൃഷ്ടതരജ്ഞാനാവരണമുദ്രിതാനുഭാവേന
-----------------------------------------------------------------------------
ജീവദ്രവ്യമേം അനന്ത അജ്ഞാന ഔര കിസീമേം സാന്ത അജ്ഞാന ഹൈ – യഹ സബ, ൧അന്യഥാ ഘടിത ന ഹോതാ ഹുആ,
മോക്ഷമേം ജീവകേ സദ്ഭാവകോ പ്രഗട കരതാ ഹൈ.. ൩൭..
ഗാഥാ ൩൮
അന്വയാര്ഥഃ– [ത്രിവിധേന ചേതകഭാവേന] ത്രിവിധ ചേതകഭാവ ദ്വാരാ [ഏകഃ ജീവരാശിഃ] ഏക ജീവരാശി
[കര്മണാം ഫലമ്] കര്മോംകേ ഫലകോ, [ഏകഃ തു] ഏക ജീവരാശി [കാര്യം] കാര്യകോ [അഥ] ഔര [ഏകഃ]
ഏക ജീവരാശി [ജ്ഞാനമ്] ജ്ഞാനകോ [ചേതയതി] ചേതതീ [–വേദതീ] ഹൈ.
--------------------------------------------------------------------------
൧. അന്യഥാ = അന്യ പ്രകാരസേ; ദൂസരീ രീതിസേ. [മോക്ഷമേം ജീവകാ അസ്തിത്വ ഹീ ന രഹതാ ഹോ തോ ഉപരോക്ത ആഠ
ഭാവ ഘടിത ഹോ ഹീ നഹീം സകതേ. യദി മോക്ഷമേം ജീവകാ അഭാവ ഹീ ഹോ ജാതാ ഹോ തോ, [൧] പ്രത്യേക ദ്രവ്യ
ദ്രവ്യരൂപസേ ശാശ്വത ഹൈ–യഹ ബാത കൈസേ ഘടിത ഹോഗീ? [൨] പ്രത്യേക ദ്രവ്യ നിത്യ രഹകര ഉസമേം പര്യായകാ നാശ
ഹോതാ രഹതാ ഹൈ– യഹ ബാത കൈസേ ഘടിത ഹോഗീ? [൩–൬] പ്രത്യേക ദ്രവ്യ സര്വദാ അനാഗത പര്യായസേ ഭാവ്യ, സര്വദാ
അതീത പര്യായസേ അഭാവ്യ, സര്വദാ പരസേ ശൂന്യ ഔര സര്വദാ സ്വസേ അശൂന്യ ഹൈ– യഹ ബാതേം കൈസേ ഘടിത ഹോംഗീ?
[൭] കിസീ ജീവദ്രവ്യമേം അനന്ത ജ്ഞാന ഹൈേ– യഹ ബാത കൈസേ ഘടിത ഹോഗീ? ഔര [൮] കിസീ ജീവദ്രവ്യമേം സാന്ത
അജ്ഞാന ഹൈ [അര്ഥാത് ജീവദ്രവ്യ നിത്യ രഹകര ഉസമേം അജ്ഞാനപരിണാമകാ അന്ത ആതാ ഹൈ]– യഹ ബാത കൈസേ ഘടിത
ഹോഗീ? ഇസലിയേ ഇന ആഠ ഭാവോം ദ്വാരാ മോക്ഷമേം ജീവകാ അസ്തിത്വ സിദ്ധ ഹോതാ ഹൈ.]
ത്രണവിധ ചേതകഭാവഥീ കോ ജീവരാശി ‘കാര്യ’നേ,
കോ ജീവരാശി ‘കര്മഫള’നേ, കോഈ ചേതേ ‘ജ്ഞാന’നേ. ൩൮.