കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
വവദേസാ സംഠാണാ സംഖാ വിസയാ യ ഹോംതി തേ ബഹുഗാ. തേ തേസിമണണ്ണത്തേ അണ്ണത്തേ ചാവി വിജ്ജംതേ.. ൪൬..
തേ തേഷാമനന്യത്വേ അന്യത്വേ ചാപി വിദ്യംതേ.. ൪൬..
വ്യപദേശാദീനാമേകാംതേന ദ്രവ്യഗുണാന്യത്വനിബംധനത്വമത്ര പ്രത്യാഖ്യാതമ്. യഥാ ദേവദത്തസ്യ ഗൌരിത്യന്യത്വേ ഷഷ്ഠീവ്യപദേശഃ, തഥാ വൃക്ഷസ്യ ശാഖാ ദ്രവ്യസ്യ ഗുണാ ഇത്യനന്യത്വേപി. യഥാ ദേവദത്തഃ ഫലമങ്കുശേന ധനദത്തായ വൃക്ഷാദ്വാടികായാമവചിനോതീത്യന്യത്വേ കാരകവ്യപദേശഃ, തഥാ മൃത്തികാ ഘടഭാവം സ്വയം സ്വേന സ്വസ്മൈ സ്വസ്മാത് സ്വസ്മിന് കരോതീത്യാത്മാത്മാനമാത്മനാത്മനേ ആത്മന ആത്മനി -----------------------------------------------------------------------------
[വിഷയാഃ] വിഷയ [തേ ബഹുകാഃ ഭവന്തി] അനേക ഹോതേ ഹൈം. [തേ] വേ [വ്യപദേശ ആദി], [തേഷാമ്] ദ്രവ്യ– ഗുണോംകേ [അന്യത്വേ] അന്യപനേമേം [അനന്യത്വേ ച അപി] തഥാ അനന്യപനേമേം ഭീ [വിദ്യംതേ] ഹോ സകതേ ഹൈം.
ടീകാഃ– യഹാ വ്യപദേശ ആദി ഏകാന്തസേ ദ്രവ്യ–ഗുണോംകേ അന്യപനേകാ കാരണ ഹോനേകാ ഖണ്ഡന കിയാ
ഹൈ.
ജിസ പ്രകാര ‘ദേവദത്തകീ ഗായ’ ഇസ പ്രകാര അന്യപനേമേം ഷഷ്ഠീവ്യപദേശ [–ഛഠവീം വിഭക്തികാ കഥന] ഹോതാ ഹൈേ, ഉസീ പ്രകാര ‘വൃക്ഷകീ ശാഖാ,’ ‘ദ്രവ്യകേ ഗുണ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [ഷഷ്ഠീവ്യപദേശ] ഹോതാ ഹൈേ. ജിസ പ്രകാര‘ദേവദത്ത ഫലകോ അംകുശ ദ്വാരാ ധനദത്തകേ ലിയേേ വൃക്ഷ പരസേ ബഗീചേമേം തോഡതാ ഹൈ’ ഐസേ അന്യപനേമേം കാരകവ്യപദേശ ഹോതാ ഹൈേ, ഉസീ പ്രകാര ‘മിട്ടീ സ്വയം ഘടഭാവകോ [–ഘഡാരൂപ പരിണാമകോ] അപനേ ദ്വാരാ അപനേ ലിയേ അപനേമേംസേ അപനേമേം കരതീ ഹൈ’, ‘ആത്മാ ആത്മകോ ആത്മാ ദ്വാരാ ആത്മാകേ ലിയേ ആത്മാമേംസേ ആത്മാമേം ജാനതാ ഹൈ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [കാരകവ്യപദേശ] ഹോതാ ഹൈേ. ജിസ പ്രകാര ‘ഊ ചേ ദേവദത്തകീ ഊ ചീ ഗായ’ ഐസാ അന്യപനേമേം സംസ്ഥാന ഹോതാ ഹൈേ, ഉസീ പ്രകാര ‘വിശാല വൃക്ഷകാ വിശാല ശാഖാസമുദായ’, മൂര്ത ദ്രവ്യകേ മൂര്ത ഗുണ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [സംസ്ഥാന] ഹോതാ ഹൈേ. ജിസ പ്രകാര ‘ഏക ദേവദത്തകീ ദസ -------------------------------------------------------------------------- വ്യപദേശ = കഥന; അഭിധാന. [ഇസ ഗാഥാമേം ഐസാ സമഝായാ ഹൈ കി–ജഹാ ഭേദ ഹോ വഹീം വ്യപദേശ ആദി ഘടിത ഹോം ഐസാ കുഛ നഹീം ഹൈ; ജഹാ അഭേദ ഹോ വഹാ ഭീ വേ ഘടിത ഹോതേ ഹൈം. ഇസലിയേ ദ്രവ്യ–ഗുണോംമേം ജോ വ്യപദേശ ആദി ഹോതേ ഹൈം വേ കഹീം ഏകാന്തസേ ദ്രവ്യ–ഗുണോംകേ ഭേദകോ സിദ്ധ നഹീം കരതേ.]
വ്യപദേശ നേ സംസ്ഥാന, സംഖ്യാ, വിഷയ ബഹു യേ ഹോയ ഛേ;
തേ തേമനാ അന്യത്വ തേമ അനന്യതാമാം പണ ഘടേ. ൪൬.