കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
സോ തസ്സ തേണ കത്താ ഹവദി ത്തി യ സാസണേ പഢിദം.. ൫൭..
കര്മ വേദയമാനോ ജീവോ ഭാവം കരോതി യാദ്രശകമ്.
സ തസ്യ തേന കര്താ ഭവതീതി ച ശാസനേ പഠിതമ്.. ൫൭..
ജീവസ്യൌദയികാദിഭാവാനാം കര്തൃത്വപ്രകാരോക്തിരിയമ്.
ജീവേന ഹി ദ്രവ്യകര്മ വ്യവഹാരനയേനാനുഭൂയതേ; തച്ചാനുഭൂയമാനം ജീവഭാവാനാം നിമിത്തമാത്രമുപവര്ണ്യതേ. തസ്മിന്നിമിത്തമാത്രഭൂതേ ജീവേന കര്തൃഭൂതേനാത്മനഃ കര്മഭൂതോ ഭാവഃ ക്രിയതേ. അമുനാ യോ യേന പ്രകാരേണ ജീവേന ഭാവഃ ക്രിയതേ, സ ജീവസ്തസ്യ ഭാവസ്യ തേന പ്രകാരേണ കര്താ ഭവതീതി.. ൫൭..
-----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [കര്മ വേദയമാനഃ] കര്മകോ വേദതാ ഹആ [ജീവഃ] ജീവ [യാദ്രശ–കമ് ഭാവം] ജൈസേ ഭാവകോ [കരോതി] കരതാ ഹൈ, [തസ്യ] ഉസ ഭാവകാ [തേന] ഉസ പ്രകാരസേ [സഃ] വഹ [കര്താ ഭവതി] കര്താ ഹൈ–[ഇതി ച] ഐസാ [ശാസനേ പഠിതമ്] ശാസനമേം കഹാ ഹൈ.
ടീകാഃ– യഹ, ജീവകേ ഔദയികാദി ഭാവോംകേ കര്തൃത്വപ്രകാരകാ കഥന ഹൈ.
ജീവ ദ്വാരാ ദ്രവ്യകര്മ വ്യവഹാരനയസേ അനുഭവമേം ആതാ ഹൈ; ഔര വഹ അനുഭവമേം ആതാ ഹുആ ജീവഭാവോംകാ നിമിത്തമാത്ര കഹലാതാ ഹൈ. വഹ [ദ്രവ്യകര്മ] നിമിത്തമാത്ര ഹോനേസേ, ജീവ ദ്വാരാ കര്താരൂപസേ അപനാ കര്മരൂപ [കാര്യരൂപ] ഭാവ കിയാ ജാതാ ഹൈ. ഇസലിയേ ജോ ഭാവ ജിസ പ്രകാരസേ ജീവ ദ്വാരാ കിയാ ജാതാ ഹൈ, ഉസ ഭാവകാ ഉസ പ്രകാരസേ വഹ ജീവ കര്താ ഹൈ.. ൫൭..
--------------------------------------------------------------------------
തേ ഭാവനോ തേ ജീവ ഛേ കര്താ–കഹ്യും ജിനശാസനേ. ൫൭.