കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
പൂര്വസൂത്രോദിതപൂര്വപക്ഷസിദ്ധാംതോയമ്.
വ്യവഹാരേണ നിമിത്തമാത്രത്വാജ്ജീവഭാവസ്യ കര്മ കര്തൃ, കര്മണോപി ജീവഭാവഃ കര്താ; നിശ്ചയേന തു ന ജീവഭാവാനാം കര്മ കര്തൃ, ന കര്മണോ ജീവഭാവഃ. ന ച തേ കര്താരമംതരേണ സംഭൂയേതേ; യതോ നിശ്ചയേന ജീവപരിണാമാനാം ജീവഃ കര്താ, കര്മപരിണാമാനാം കര്മ കര്തൃ ഇതി.. ൬൦..
ന ഹി പുദ്ഗലകര്മണാമിതി ജിനവചനം ജ്ഞാതവ്യമ്.. ൬൧..
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹ, പൂര്വ സൂത്രമേം [൫൯ വീം ഗാഥാമേം] കഹേ ഹുഏ പൂര്വപക്ഷകേ സമാധാനരൂപ സിദ്ധാന്ത ഹൈ.
വ്യവഹാരസേ നിമിത്തമാത്രപനേകേ കാരണ ജീവഭാവകാ കര്മ കര്താ ഹൈ [–ഔദയികാദി ജീവഭാവകാ കര്താ ദ്രവ്യകര്മ ഹൈ], കര്മകാ ഭീ ജീവഭാവ കര്താ ഹൈ; നിശ്ചയസേ തോ ജീവഭാവോംകാ ന തോ കര്മ കര്താ ഹൈ ഔര ന കര്മകാ ജീവഭാവ കര്താ ഹൈ. വേ [ജീവഭാവ ഔര ദ്രവ്യകര്മ] കര്താകേ ബിനാ ഹോതേ ഹൈം ഐസാ ഭീ നഹീം ഹൈ; ക്യോംകി നിശ്ചയസേ ജീവപരിണാമോംകാ ജീവ കര്താ ഹൈ ഔര കര്മപരിണാമോംകാ കര്മ [–പുദ്ഗല] കര്താ ഹൈ.. ൬൦..
അന്വയാര്ഥഃ– [സ്വകം സ്വഭാവം] അപനേ സ്വഭാവകോ [കുര്വന്] കരതാ ഹുആ [ആത്മാ] ആത്മാ [ഹി] വാസ്തവമേം [സ്വകസ്യ ഭാവസ്യ] അപനേ ഭാവകാ [കര്താ] കര്താ ഹൈ, [ന പുദ്ഗലകര്മണാമ്] പുദ്ഗലകര്മോകാ നഹീം; [ഇതി] ഐസാ [ജിനവചനം] ജിനവചന [ജ്ഞാതവ്യമ്] ജാനനാ. -------------------------------------------------------------------------- യദ്യപി ശുദ്ധനിശ്ചയസേ കേവജ്ഞാനാദി ശുദ്ധഭാവ ‘സ്വഭാവ’ കഹലാതേ ഹൈം തഥാപി അശുദ്ധനിശ്ചയസേ രാഗാദിക ഭീ ‘സ്വഭാവ’
കര്താ ന പുദ്ഗലകര്മനോ; –ഉപദേശ ജിനനോ ജാണവോ. ൬൧.