കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
പഞ്ചാനാം വര്ണപര്യായാണാമന്യതമേനൈകേനൈകദാ വര്ണോ വര്തതേ. ഉഭയോര്ഗംധപര്യായയോരന്യതരേണൈകേനൈകദാ ഗംധോ വര്തതേ. ചതുര്ണാം ശീതസ്നിഗ്ധശീതരൂക്ഷോഷ്ണസ്നിഗ്ധോഷ്ണരൂക്ഷരൂപാണാം സ്പര്ശപര്യായദ്വംദ്വാനാമന്യതമേനൈകേനൈകദാ സ്പര്ശോ വര്തതേ. ഏവമയമുക്തഗുണവൃത്തിഃ പരമാണുഃ ശബ്ദസ്കംധപരിണതിശക്തിസ്വഭാവാത് ശബ്ദകാരണമ്. ഏകപ്രദേശത്വേന ശബ്ദപര്യായപരിണതിവൃത്ത്യഭാവാദശബ്ദഃ. സ്നിഗ്ധരൂക്ഷത്വപ്രത്യയബംധവശാദനേകപരമാണ്വേക– ത്വപരിണതിരൂപസ്കംധാംതരിതോപി സ്വഭാവമപരിത്യജന്നുപാത്തസംഖ്യത്വാദേക ഏവ ദ്രവ്യമിതി.. ൮൧..
ജം ഹവദി മുത്തമണ്ണം തം സവ്വം പുഗ്ഗലം ജാണേ.. ൮൨..
യദ്ഭവതി മൂര്തമന്യത് തത്സര്വം പുദ്ഗലം ജാനീയാത്.. ൮൨..
----------------------------------------------------------------------------- ദോ ഗംധപര്യായോംമേംസേ ഏക സമയ കിസീ ഏക [ഗംധപര്യായ] സഹിത ഗംധ വര്തതാ ഹൈ; ശീത–സ്നിഗ്ധ, ശീത–രൂക്ഷ, ഉഷ്ണ–സ്നിഗ്ധ ഔര ഉഷ്ണ–രൂക്ഷ ഇന ചാര സ്പര്ശപര്യായോംകേ യുഗലമേംസേ ഏക സമയ കിസീ ഏക യുഗക സഹിത സ്പര്ശ വര്തതാ ഹൈ. ഇസ പ്രകാര ജിസമേം ഗുണോംകാ വര്തന [–അസ്തിത്വ] കഹാ ഗയാ ഹൈ ഐസാ യഹ പരമാണു ശബ്ദസ്കംധരൂപസേ പരിണമിത ഹോനേ കീ ശക്തിരൂപ സ്വഭാവവാലാ ഹോനേസേ ശബ്ദകാ കാരണ ഹൈ; ഏകപ്രദേശീ ഹോനേകേ കാരണ ശബ്ദപര്യായരൂപ പരിണതി നഹീ വര്തതീ ഹോനേസേ അശബ്ദ ഹൈ; ഔര ൧സ്നിഗ്ധ–രൂക്ഷത്വകേ കാരണ ബന്ധ ഹോനേസേ അനേക പരമാണുഓംകീ ഏകത്വപരിണതിരൂപ സ്കന്ധകേ ഭീതര രഹാ ഹോ തഥാപി സ്വഭാവകോ നഹീം ഛോഡതാ ഹുആ, സംഖ്യാകോ പ്രാപ്ത ഹോനേസേ [അര്ഥാത് പരിപൂര്ണ ഏകകേ രൂപമേം പൃഥക് ഗിനതീമേം ആനേസേ] ൨അകേലാ ഹീ ദ്രവ്യ ഹൈ.. ൮൧..
അന്വയാര്ഥഃ– [ഇന്ദ്രിയൈഃ ഉപഭോഗ്യമ് ച] ഇന്ദ്രിയോംം ദ്വാരാ ഉപഭോഗ്യ വിഷയ, [ഇന്ദ്രിയകായാഃ] ഇന്ദ്രിയാ , ശരീര, [മനഃ] മന, [കര്മാണി] കര്മ [ച] ഔര [അന്യത് യത്] അന്യ ജോ കുഛ [മൂര്ത്തം ഭവതി] മൂര്ത ഹോ [തത് സര്വം] വഹ സബ [പുദ്ഗലം ജാനീയാത്] പുദ്ഗല ജാനോ. --------------------------------------------------------------------------
ഇന്ദ്രിയ വഡേ ഉപഭോഗ്യ, ഇന്ദ്രിയ, കായ, മന നേ കര്മ ജേ,
വളീ അന്യ ജേ കംഈ മൂര്ത തേ സഘളുംയ പുദ്ഗല ജാണജേ. ൮൨.
൧. സ്നിഗ്ധ–രൂക്ഷത്വ=ചികനാഈ ഔര രൂക്ഷതാ.
൨. യഹാ
ഐസാ ബതലായാ ഹൈ കി സ്കംധമേം ഭീ പ്രത്യേക പരമാണു സ്വയം പരിപൂര്ണ ഹൈ, സ്വതംത്ര ഹൈ, പരകീ സഹായതാസേ രഹിത ,
ഔര അപനേസേ ഹീ അപനേ ഗുണപര്യായമേം സ്ഥിതഹൈ.