സകലപുദ്ഗലവികല്പോപസംഹാരോയമ്.
ഇന്ദ്രിയവിഷയാഃ സ്പര്ശരസഗംധവര്ണശബ്ദാശ്ച, ദ്രവ്യേന്ദ്രിയാണി സ്പര്ശനരസനഘ്രാണചക്ഷുഃ–ശ്രോത്രാണി, കായാഃ ഔദാരികവൈക്രിയകാഹാരകതൈജസകാര്മണാനി, ദ്രവ്യമനഃ, ദ്രവ്യകര്മാണി, നോകര്മാണി, വിചിത്ര– പര്യായോത്പത്തിഹേതവോനംതാ അനംതാണുവര്ഗണാഃ, അനംതാ അസംഖ്യേയാണുവര്ഗണാഃ, അനംതാ സംഖ്യേയാണുവര്ഗണാഃ ദ്വയ ണുകസ്കംധപര്യംതാഃ, പരമാണവശ്ച, യദന്യദപി മൂര്തം തത്സര്വം പുദ്ഗലവികല്പത്വേനോപസംഹര്തവ്യ–മിതി..൮൨..
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹ, സര്വ പുദ്ഗലഭേദോംകാ ഉപസംഹാര ഹൈ.
സ്പര്ശ, രസ, ഗംധ, വര്ണ ഔര ശബ്ദരൂപ [പാ ച] ഇന്ദ്രിയവിഷയ, സ്പര്ശന, രസന, ധ്രാണ, ചക്ഷു ഔര ശ്രോത്രരൂപ [പാ ച] ദ്രവ്യേന്ദ്രിയാ , ഔദാരിക, വൈക്രിയിക, ആഹാരക, തൈജസ ഔര കാര്മണരൂപ [പാ ച] കായാ, ദ്രവ്യമന, ദ്രവ്യകര്മ, നോകര്മ, വിചിത്ര പര്യായോംംകീ ഉത്പത്തികേ ഹേതുഭൂത [അര്ഥാത് അനേക പ്രകാരകീ പര്യായേം ഉത്പന്ന ഹോനേകേ കാരണഭൂത] അനന്ത അനന്താണുക വര്ഗണാഏ , അനന്ത അസംഖ്യാതാണുക വര്ഗണാഏ ഔര ദ്വി–അണുക സ്കന്ധ തകകീ അനന്ത സംഖ്യാതാണുക വര്ഗണാഏ തഥാ പരമാണു, തഥാ അന്യ ഭീ ജോ കുഛ മൂര്ത ഹോ വഹ സബ പുദ്ഗലകേ ഭേദ രൂപസേ സമേടനാ.
ഭാവാര്ഥഃ– വീതരാഗ അതീന്ദ്രിയ സുഖകേ സ്വാദസേ രഹിത ജീവോംകോ ഉപഭോഗ്യ പംചേന്ദ്രിയവിഷയ, അതീന്ദ്രിയ ആത്മസ്വരൂപസേ വിപരീത പാ ച ഇന്ദ്രിയാ , അശരീര ആത്മപദാര്ഥസേ പ്രതിപക്ഷഭൂത പാ ച ശരീര, മനോഗത– വികല്പജാലരഹിത ശുദ്ധജീവാസ്തികായസേ വിപരീത മന, കര്മരഹിത ആത്മദ്രവ്യസേ പ്രതികൂല ആഠ കര്മ ഔര അമൂര്ത ആത്മസ്വഭാവസേ പ്രതിപക്ഷഭൂത അന്യ ഭീ ജോ കുഛ മൂര്ത ഹോ വഹ സബ പുദ്ഗല ജാനോ.. ൮൨..
ഇസ പ്രകാര പുദ്ഗലദ്രവ്യാസ്തികായകാ വ്യാഖ്യാന സമാപ്ത ഹുആ.
-------------------------------------------------------------------------- ലോകമേം അനന്ത പരമാണുഓംകീ ബനീ ഹുഈ വര്ഗണാഏ അനന്ത ഹൈം, അസംഖ്യാത പരമാണുഓംകീ ബനീ ഹുഈ വര്ഗണാഏ ഭീ അനന്ത
[അവിഭാഗീ പരമാണു ഭീ അനന്ത ഹൈം.]
൧൩൨