ഗദികിരിയാജുത്താണം കാരണഭൂദം സയമകജ്ജം.. ൮൪..
ഗതിക്രിയായുക്താനാം കാരണഭൂതഃ സ്വയമകാര്യഃ.. ൮൪..
ധര്മസ്യൈവാവശിഷ്ടസ്വരൂപാഖ്യാനമേതത്.
അപി ച ധര്മഃ അഗുരുലഘുഭിര്ഗുണൈരഗുരുലഘുത്വാഭിധാനസ്യ സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠത്വനിബംധനസ്യ സ്വഭാവ– സ്യാവിഭാഗപരിച്ഛേദൈഃ പ്രതിസമയസംഭവത്ഷട്സ്ഥാനപതിതവൃദ്ധിഹാനിഭിരനംതൈഃ സദാ പരിണതത്വാദുത്പാദ– വ്യയവത്ത്വേപി സ്വരൂപാദപ്രച്യവനാന്നിത്യഃ. ഗതിക്രിയാപരിണതാനാമുദാ– -----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [അനംതഃ തൈഃ അഗുരുകലഘുകൈഃ] വഹ [ധര്മാസ്തികായ] അനന്ത ഐസേ ജോ അഗുരുലഘു [ഗുണ, അംശ] ഉന–രൂപ [സദാ പരിണതഃ] സദൈവ പരിണമിത ഹോതാ ഹൈ, [നിത്യഃ] നിത്യ ഹൈ, [ഗതിക്രിയായുക്താനാം] ഗതിക്രിയായുക്തകോ [കാരണഭൂതഃ] കാരണഭൂത [നിമിത്തരൂപ] ഹൈ ഔര [സ്വയമ് അകാര്യഃ] സ്വയം അകാര്യ ഹൈ.
ടീകാഃ– യഹ, ധര്മകേ ഹീ ശേഷ സ്വരൂപകാ കഥന ഹൈ.
പുനശ്ച, ധര്മ [ധര്മാസ്തികായ] അഗുരുലഘു ൧ഗുണോംരൂപസേ അര്ഥാത് അഗുരുലഘുത്വ നാമകാ ജോ സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠത്വകേ കാരണഭൂത സ്വഭാവ ഉസകേ അവിഭാഗ പരിച്ഛേദോംരൂപസേ – ജോ കി പ്രതിസമയ ഹോനേവാലീ --------------------------------------------------------------------------
ജേ അഗുരുലധുക അനന്ത തേ–രൂപ സര്വദാ ഏ പരിണമേ,
ഛേ നിത്യ, ആപ അകാര്യ ഛേ, ഗതിപരിണമിതനേ ഹേതു ഛേ. ൮൪.
൧൩൪
൨ഷട്സ്ഥാനപതിത വൃദ്ധിഹാനിവാലേ അനന്ത ഹൈം ഉനകേ രൂപസേ – സദാ പരിണമിത ഹോനേസേ ഉത്പാദവ്യയവാലാ ഹൈ,
൧. ഗുണ=അംശ; അവിഭാഗ പരിച്ഛേദ [സര്വ ദ്രവ്യോംകീ ഭാ
തി ധര്മാസ്തികായമേം അഗുരുലഘുത്വ നാമകാ സ്വഭാവ ഹൈ. വഹ സ്വഭാവ
ധര്മാസ്തികായകോ സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠത്വകേ [അര്ഥാത് സ്വരൂപമേം രഹനേകേ] കാരണഭൂത ഹൈ. ഉസകേ അവിഭാഗ പരിച്ഛേദോംകോ യഹാ
അഗുരുലഘു ഗുണ [–അംശ] കഹേ ഹൈം.]
൨. ഷട്സ്ഥാനപതിത വൃദ്ധിഹാനി=ഛഹ സ്ഥാനമേം സമാവേശ പാനേവാലീ വൃദ്ധിഹാനി; ഷട്ഗുണ വൃദ്ധിഹാനി. [അഗുരുലഘുത്വസ്വഭാവകേ അനന്ത അംശോംമേം സ്വഭാവസേ ഹീ പ്രതിസമയ ഷട്ഗുണ വൃദ്ധിഹാനി ഹോതീ രഹതീ ഹൈ.]