കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
സീനാവിനാഭൂതസഹായമാത്രത്വാത്കാരണഭൂതഃ. സ്വാസ്തിത്വമാത്രനിര്വൃത്തത്വാത് സ്വയമകാര്യ ഇതി.. ൮൪..
ത്ഹ ജീവപുഗ്ഗലോണം ധമ്മം ദവ്വം വിയാണാഹി.. ൮൫..
ത്ഥാ ജീവപുദ്ഗലാനാം ധര്മദ്രവ്യം വിജാനീഹി.. ൮൫..
----------------------------------------------------------------------------- തഥാപി സ്വരൂപസേ ച്യുത നഹീം ഹോതാ ഇസലിയേ നിത്യ ഹൈ; ഗതിക്രിയാപരിണതകോ [ഗതിക്രിയാരൂപസേ പരിണമിത ഹോനേമേം ജീവ–പുദ്ഗലോംകോ] ൧ഉദാസീന ൨അവിനാഭാവീ സഹായമാത്ര ഹോനേസേ [ഗതിക്രിയാപരിണതകോ] കാരണഭൂത ഹൈ; അപനേ അസ്തിത്വമാത്രസേ നിഷ്പന്ന ഹോനേകേ കാരണ സ്വയം അകാര്യ ഹൈ [അര്ഥാത് സ്വയംസിദ്ധ ഹോനേകേ കാരണ കിസീ അന്യസേ ഉത്പന്ന നഹീം ഹുആ ഹൈ ഇസലിയേ കിസീ അന്യ കാരണകേ കാര്യരൂപ നഹീം ഹൈ].. ൮൪..
അന്വയാര്ഥഃ– [യഥാ] ജിസ പ്രകാര[ലോകേ] ജഗതമേം [ഉദകം] പാനീ [മത്സ്യാനാം] മഛലിയോംകോ [ഗമനാനുഗ്രഹകരം ഭവതി] ഗമനമേം അനുഗ്രഹ കരതാ ഹൈ, [തഥാ] ഉസീ പ്രകാര [ധര്മദ്രവ്യം] ധര്മദ്രവ്യ [ജീവപുദ്ഗലാനാം] ജീവ–പുദ്ഗലോംകോ ഗമനമേം അനുഗ്രഹ കരതാ ഹൈ [–നിമിത്തഭൂത ഹോതാ ഹൈ] ഐസാ [വിജാനീഹി] ജാനോ. --------------------------------------------------------------------------
ത്യമ ധര്മ പണ അനുഗ്രഹ കരേ ജീവ–പുദ്ഗലോനേ ഗമനമാം. ൮൫.
൧. ജിസ പ്രകാര സിദ്ധഭഗവാന, ഉദാസീന ഹോനേ പര ഭീ, സിദ്ധഗുണോംകേ അനുരാഗരൂപസേ പരിണമത ഭവ്യ ജീവോംകോ
സിദ്ധഗതികേ സഹകാരീ കാരണഭൂത ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ധര്മ ഭീ, ഉദാസീന ഹോനേ പര ഭീ, അപനേ–അപനേ ഭാവോംസേ ഹീ
ഗതിരൂപ പരിണമിത ജീവ–പുദ്ഗലോംകോ ഗതികാ സഹകാരീ കാരണ ഹൈ.
൨. യദി കോഈ ഏക, കിസീ ദൂസരേകേ ബിനാ ന ഹോ, തോ പഹലേകോ ദൂസരേകാ അവിനാഭാവീ കഹാ ജാതാ ഹൈ. യഹാ
ധര്മദ്രവ്യകോ
‘ഗതിക്രിയാപരിണതകാ അവിനാഭാവീ സഹായമാത്ര’ കഹാ ഹൈ. ഉസകാ അര്ഥ ഹൈ കി – ഗതിക്രിയാപരിണത ജീവ–പുദ്ഗല
ന ഹോ തോ വഹാ
ധര്മദ്രവ്യ ഉന്ഹേം സഹായമാത്രരൂപ ഭീ നഹീം ഹൈ; ജീവ–പുദ്ഗല സ്വയം ഗതിക്രിയാരൂപസേ പരിണമിത ഹോതേ ഹോം
തഭീ ധര്മദ്രവ്യ ഉന്ഹേംേ ഉദാസീന സഹായമാത്രരൂപ [നിമിത്തമാത്രരൂപ] ഹൈ, അന്യഥാ നഹീം.