കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
അധര്മസ്വരൂപാഖ്യാനമേതത്. യഥാ ധര്മഃ പ്രജ്ഞാപിതസ്തഥാധര്മോപി പ്രജ്ഞാപനീയഃ. അയം തു വിശേഷഃ. സ ഗതിക്രിയായുക്താ– നാമുദകവത്കാരണഭൂത; ഏഷഃ പുനഃ സ്ഥിതിക്രിയായുക്താനാം പൃഥിവീവത്കാരണഭൂതഃ. യഥാ പൃഥിവീ സ്വയം പൂര്വമേവ തിഷ്ഠംതീ പരമസ്ഥാപയംതീ ച സ്വയേവ തിഷ്ഠതാമശ്വാദീനാ മുദാസീനാ–വിനാഭൂതസഹായകാരണമാത്രത്വേന സ്ഥിതിമനുഗൃഹ്ണാതി തഥാധര്മാപി സ്വയം പൂര്വമേവ തിഷ്ഠന് പരമസ്ഥാപയംശ്ച സ്വയമേവ തിഷ്ഠതാം ജീവപുദ്ഗലാനാമുദാസീനാവിനാഭൂതസഹായകാരണമാത്രത്വേന സ്ഥിതിമനുഗൃഹ്ണാതീതി..൮൬..
ദോ വി യ മയാ വിഭത്താ അവിഭത്താ ലോയമേത്താ യ.. ൮൭..
ദ്വാവപി ച മതൌ വിഭക്താവവിഭക്തൌ ലോകമാത്രൌ ച.. ൮൭..
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹ, അധര്മകേ സ്വരൂപകാ കഥന ഹൈ.
ജിസ പ്രകാര ധര്മകാ പ്രജ്ഞാപന കിയാ ഗയാ, ഉസീ പ്രകാര അധര്മകാ ഭീ പ്രജ്ഞാപന കരനേ യോഗ്യ ഹൈ. പരന്തു യഹ [നിമ്നോക്താനുസാര] അന്തര ഹൈഃ വഹ [–ധര്മാസ്തികായ] ഗതിക്രിയായുക്തകോ പാനീകീ ഭാ തി കാരണഭൂത ഹൈ ഔര യഹ [അധര്മാസ്തികായ] സ്ഥിതിക്രിയായുക്തകോ പൃഥ്വീകീ ഭാ തി കാരണഭൂത ഹൈ. ജിസ പ്രകാര പൃഥ്വീ സ്വയം പഹലേസേ ഹീ സ്ഥിതിരൂപ [–സ്ഥിര] വര്തതീ ഹുഈ തഥാ പരകോ സ്ഥിതി [–സ്ഥിരതാ] നഹീം കരാതീ ഹുഈ, സ്വയമേവ സ്ഥിതിരൂപസേ പരിണമിത ഹോതേ ഹുഏ അശ്വാദികകോ ഉദാസീന അവിനാഭാവീ സഹായരൂപ കാരണമാത്രകേ രൂപമേം സ്ഥിതിമേം അനുഗ്രഹ കരതീ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര അധര്മ [അധര്മാസ്തികായ] ഭീ സ്വയം പഹലേസേ ഹീ സ്ഥിതിരൂപസേ വര്തതാ ഹുആ ഔര പരകോ സ്ഥിതി നഹീം കരാതാ ഹുആ, സ്വയമേവ സ്ഥിതിരൂപ പരിണമിത ഹോതേ ഹുഏ ജീവ–പുദ്ഗലോംകോ ഉദാസീന അവിനാഭാവീ സഹായരൂപ കാരണമാത്രകേ രൂപമേം സ്ഥിതിമേം അനുഗ്രഹ കരതാ ഹൈ.. ൮൬..
അന്വയാര്ഥഃ– [ഗമനസ്ഥിതീ] [ജീവ–പുദ്ഗലകീ] ഗതി–സ്ഥിതി [ച] തഥാ [അലോകലോകം] അലോക ഔര ലോകകാ വിഭാഗ, [യയോഃ സദ്ഭാവതഃ] ഉന ദോ ദ്രവ്യോംകേ സദ്ഭാവസേ [ജാതമ്] ഹോതാ ഹൈ. [ച] ഔര [ദ്വൌ അപി] വേ ദോനോം [വിഭക്തൌ] വിഭക്ത, [അവിഭക്തൌ] അവിഭക്ത [ച] ഔര [ലോകമാത്രൌ] ലോകപ്രമാണ [മതൌ] കഹേ ഗയേ ഹൈം. --------------------------------------------------------------------------
തേ ഉഭയ ഭിന്ന–അഭിന്ന ഛേ നേ സകളലോകപ്രമാണ ഛേ. ൮൭.