കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
ഹവദി ഗദി സ്സ പ്പസരോ ജീവാണം പുഗ്ഗലാണം ച.. ൮൮..
ഭവതി ഗതേഃ സഃ പ്രസരോ ജീവാനാം പുദ്ഗലാനാം ച.. ൮൮..
ധര്മാധര്മയോര്ഗതിസ്ഥിതിഹേതുത്വേപ്യംതൌദാസീന്യാഖ്യാപനമേതത്.
യഥാ ഹി ഗതിപരിണതഃ പ്രഭഞ്ജനോ വൈജയംതീനാം ഗതിപരിണാമസ്യ ഹേതുകര്താവലോക്യതേ ന തഥാ ധര്മഃ. സ ഖലു നിഷ്ക്രിയത്വാത് ന കദാചിദപി ഗതിപരിണാമമേവാപദ്യതേ. കുതോസ്യ സഹകാരിത്വേന പരേഷാം -----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [ധര്മാസ്തികഃ] ധര്മാസ്തികായ [ന ഗച്ഛതി] ഗമന നഹീം കരതാ [ച] ഔര [അന്യദ്രവ്യസ്യ] അന്യ ദ്രവ്യകോ [ഗമനം ന കരോതി] ഗമന നഹീം കരാതാ; [സഃ] വഹ, [ജീവാനാം പുദ്ഗലാനാം ച] ജീവോം തഥാ പുദ്ഗലോംകോ [ഗതിപരിണാമമേം ആശ്രയമാത്രരൂപ ഹോനേസേ] [ഗതേഃ പ്രസരഃ] ഗതികാ ഉദാസീന പ്രസാരക [അര്ഥാത് ഗതിപ്രസാരമേം ഉദാസീന നിമിത്തഭൂത] [ഭവതി] ഹൈ.
ടീകാഃ– ധര്മ ഔര അധര്മ ഗതി ഔര സ്ഥിതികേ ഹേതു ഹോനേ പര ഭീ വേ അത്യന്ത ഉദാസീന ഹൈം ഐസാ യഹാ കഥന ഹൈ.
ജിസ പ്രകാര ഗതിപരിണത പവന ധ്വജാഓംകേ ഗതിപരിണാമകാ ഹേതുകര്താ ദിഖാഈ ദേതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ധര്മ [ജീവ–പുദ്ഗലോംകേ ഗതിപരിണാമകാ ഹേതുകര്താ] നഹീം ഹൈ. വഹ [ധര്മ] വാസ്തവമേം നിഷ്ക്രിയ --------------------------------------------------------------------------
ജീവ–പുദ്ഗലോനാ ഗതിപ്രസാര തണോ ഉദാസീന ഹേതു ഛേ. ൮൮.