൧൫൪
കാലസംഭൂത ഇത്യഭിധീയതേ. തത്രേദം താത്പര്യം–വ്യവഹാരകാലോ ജീവപുദ്ഗലപരിണാമേന നിശ്ചീയതേ, നിശ്ചയ– കാലസ്തു തത്പരിണാമാന്യഥാനുപപത്ത്യേതി. തത്ര ക്ഷണഭങ്ഗീ വ്യവഹാരകാലഃ സൂക്ഷ്മപര്യായസ്യ താവന്മാത്രത്വാത്, നിത്യോ നിശ്ചയകാലഃ ഖഗുണപര്യായാധാരദ്രവ്യത്വേന സര്വദൈവാവിനശ്വരത്വാദിതി.. ൧൦൦..
ഉപ്പണ്ണപ്പദ്ധംസീ അവരോ ദീഹംതരട്ഠാഈ.. ൧൦൧..
ഉത്പന്നപ്രധ്വംസ്യപരോ ദീര്ധാംതരസ്ഥായീ.. ൧൦൧..
----------------------------------------------------------------------------- നിശ്ചിത ഹോതാ ഹൈ; ഔര നിശ്ചയകാല ജീവ–പുദ്ഗലോംകേ പരിണാമകീ അന്യഥാ അനുപപത്തി ദ്വാരാ [അര്ഥാത് ജീവ–പുദ്ഗലോംകേ പരിണാമ അന്യ പ്രകാരസേ നഹീം ബന സകതേ ഇസലിയേ] നിശ്ചിത ഹോതാ ഹൈ.
വഹാ , വ്യവഹാരകാല ക്ഷണഭംഗീ ഹൈ, ക്യോംകി സൂക്ഷ്മ പര്യായ മാത്ര ഉതനീ ഹീ [–ക്ഷണമാത്ര ജിതനീ ഹീ, സമയമാത്ര ജിതനീ ഹീ] ഹൈ; നിശ്ചയകാല നിത്യ ഹൈ, ക്യോംകി വഹ അപനേ ഗുണ–പര്യായോംകേ ആധാരഭൂത ദ്രവ്യരൂപസേ സദൈവ അവിനാശീ ഹൈ.. ൧൦൦..
അന്വയാര്ഥഃ– [കാലഃ ഇതി ച വ്യപദേശഃ] ‘കാല’ ഐസാ വ്യപദേശ [സദ്ഗാവപ്രരൂപകഃ] സദ്ഭാവകാ പ്രരൂപക ഹൈ ഇസലിയേ [നിത്യഃ ഭവതി] കാല [നിശ്ചയകാല] നിത്യ ഹൈ. [ഉത്പന്നധ്വംസീ അപരഃ] ഉത്പന്നധ്വംസീ ഐസാ ജോ ദൂസരാ കാല [അര്ഥാത് ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹീ നഷ്ട ഹോനേവാലാ ജോ വ്യവഹാരകാല] വഹ [ദീര്ധാംതരസ്ഥായീ] [ക്ഷണിക ഹോനേ പര ഭീ പ്രവാഹഅപേക്ഷാസേ] ദീര്ധ സ്ഥിതികാ ഭീ [കഹാ ജാതാ] ഹൈ. -------------------------------------------------------------------------- ക്ഷണഭംഗീ=പ്രതി ക്ഷണ നഷ്ട ഹോനേവാലാ; പ്രതിസമയ ജിസകാ ധ്വംസ ഹോതാ ഹൈ ഐസാ; ക്ഷണഭംഗുര; ക്ഷണിക.
ഉത്പന്നധ്വംസീ അന്യ ജേ തേ ദീര്ധസ്ഥായീ പണ ഠരേ. ൧൦൧.