ശാസ്ത്രോം കാ അര്ഥ കരനേ കീ പദ്ധതി
…… * * ……
വ്യവഹാര കാ ശ്രദ്ധാന ഛോഡകര നിശ്ചയകാ ശ്രദ്ധാന കരനാ യോഗ്യ ഹൈ. വ്യവഹാരനയ സ്വദ്രവ്യ ഔര
പരദ്രവ്യകോ തഥാ ഉനകേ ഭാവോംകോ തഥാ കാരണ–കാര്യാദി കോ കിസീകോ കിസീമേം മിലാകര നിരൂപണ കരതാ
ഹൈ, അതഃ ഐസേ ഹീ ശ്രദ്ധാന സേ മിഥ്യാത്വ ഹൈ; ഇസലിയേ ഉസകാ ത്യാഗ കരനാ. തഥാ നിശ്ചയനയ ഉന്ഹീംോ
യഥാവത് നിരൂപണ കരതാ ഹൈ, കിസീ കോ കിസീ മേം നഹീം മിലാതാ, അതഃ ഐസേ ഹീ ശ്രദ്ധാനസേ സമ്യക്ത്വ ഹോതാ
ഹൈ, ഇസലിയേ ഉസകാ ശ്രദ്ധാന കരനാ.
പ്രശ്നഃ––––യദി ഐസാ ഹൈ, തോ ജിനമാര്ഗ മേം ദോനോം നയോം കോ ഗ്രഹണ കരനാ കഹാ ഹൈ––––വഹ
കിസ പ്ര്രകാര കഹാ ഹൈ?
ഉത്തരഃ––––ജിനമാര്ഗ മേം കഹീം തോ നിശ്ചയനയകീ മുഖ്യതാസേ വ്യാഖ്യാന ഹൈ, ഉസേ തോ ‘സത്യാര്ഥ
ഐസാ ഹീ ഹൈ’ ––––ഐസാ ജാനനാ; തഥാ കഹീം വ്യവഹാരനയകീ മുഖ്യതാസേ വ്യാഖ്യാന ഹൈ, ഉസേ ‘ഐസാ നഹീം,
നിമിത്താദികീ അപേക്ഷാസേ ഉപചാര കിയാ ഹൈ’ ഐസാ ജാനനാ. ഇസ പ്രകാര ജാനനേകാ നാമ ഹീ ദോനോം നയോംകാ
ഗ്രഹണ ഹൈ. പരന്തു ദോനോം നയോംകേ വ്യാഖ്യാനകോ സമാന സത്യാര്ഥ ജാനകര ‘ഐസാ ഭീ ഹൈ ഔര ഐസാ ഭീ ഹൈ ’
ഐസാ ഭ്രമരൂപ പ്രവര്തനേസേ തോ ദോനോം നയോംകാ ഗ്രഹണ കരനാ നഹീം കഹാ ഹൈ.
പ്രശ്നഃ– യദി വ്യവഹാരനയ അസത്യാര്ഥ ഹൈ, തോ ഉസകാ ഉപദേശ ജിനമാര്ഗമേം കിസലിയേ ദിയാ? ഏക
നിശ്ചയനയകാ ഹീ നിരൂപണ കരനാ ഥാ?
ഉത്തരഃ– ഐസാ ഹീ തര്ക ശ്രീ സമയസാരമേം കിയാ ഹൈ; വഹാ
യഹ ഉത്തര ദിയാ ഹൈഃ–
ജഹ ണവി സക്കമണജ്ജോ അണജ്ജഭാസം വിണാ ഉ ഗാഹേഉം.
തഹ വവഹാരേണ വിണാ പരമത്ഥുവഏസണമസക്കം..
അര്ഥഃ– ജിസ പ്രകാര അനാര്യകോ –മ്ലേച്ഛകോ മ്ലേച്ഛഭാഷാകേ ബിനാ അര്ഥ ഗ്രഹണ കരാനാ ശക്യ നഹീം ഹൈ,
ഉസീ പ്രകാര വ്യവഹാരകേ ബിനാ പരമാര്ഥകാ ഉപദേശ അശക്യ ഹൈ. ഇസലിയേ വ്യവഹാരകാ ഉപദേശ ഹൈേ.
തഥാ ഇസീ സൂത്രകീ വ്യാഖ്യാമേം ഐസാ കഹാ ഹൈ കി – വ്യവഹാരനയോ നാനുസര്തവ്യഃ’ അര്ഥാത് നിശ്ചയകോ
അംഗീകാര കരാനേകേ ലിയേേ വ്യവഹാര ദ്വാരാ ഉപദേശ ദിയാ ജാതാ ഹൈ, പരന്തു വ്യവഹാരനയ ഹൈ വഹ അംഗീകാര
കരനേ യോഗ്യ നഹീം ഹൈ.