കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] നവപദാര്ഥപൂര്വക–മോക്ഷമാര്ഗപ്രപംചവര്ണന
ഭിന്നസ്വഭാവഭൂതൌ മൂലപദാര്ഥൌ. ജീവപുദ്ഗലസംയോഗപരിണാമനിര്വൃത്താഃ സപ്താന്യേ പദാര്ഥാഃ. ശുഭപരിണാമോ ജീവസ്യ, തന്നിമിത്തഃ കര്മപരിണാമഃ പുദ്ഗലാനാഞ്ച പുണ്യമ്. അശുഭപരിണാമോ ജീവസ്യ, തന്നിമിത്തഃ കര്മ– പരിണാമഃ പുദ്ഗലാനാഞ്ച പാപമ്. മോഹരാഗദ്വേഷപരിണാമോ ജീവസ്യ, തന്നിമിത്തഃ കര്മപരിണാമോ യോഗദ്വാരേണ പ്രവിശതാം പുദ്ഗലാനാഞ്ചാസ്രവഃ. മോഹരാഗദ്വേഷപരിണാമനിരോധോ ജീവസ്യ, തന്നിമിത്തഃ കര്മപരിണാമനിരോധോ യോഗദ്വാരേണ പ്രവിശതാം പുദ്ഗലാനാഞ്ച സംവരഃ. കര്മവീര്യശാതനസമര്ഥോ ബഹിരങ്ഗാംതരങ്ഗതപോഭിര്ബൃംഹിത–ശുദ്ധോപയോഗോ ജീവസ്യ, തദനുഭാവനീരസീഭൂതാനാമേകദേശസംക്ഷയഃ സമുപാത്തകര്മപുദ്ഗലാനാഞ്ച നിര്ജരാ. മോഹരാഗദ്വേഷസ്നിഗ്ധപരിണാമോ ജീവസ്യ, തന്നിമിത്തേന കര്മത്വപരിണതാനാം ജീവേന സഹാന്യോന്യസംമൂര്ച്ഛനം പുദ്ഗലാനാഞ്ച ബംധഃ. അത്യംതശുദ്ധാത്മോപലമ്ഭോ ജീവസ്യ, ജീവേന സഹാത്യംത– വിശ്ലേഷഃ കര്മപുദ്ഗലാനാം ച മോക്ഷ ഇതി.. ൧൦൮.. -----------------------------------------------------------------------------
ജീവ ഔര പുദ്ഗലകേ സംയോഗപരിണാമസേ ഉത്പന്ന സാത അന്യ പദാര്ഥ ഹൈം. [ഉനകാ സംക്ഷിപ്ത സ്വരൂപ നിമ്നാനുസാര ഹൈഃ–] ജീവകേ ശുഭ പരിണാമ [വഹ പുണ്യ ഹൈം] തഥാ വേ [ശുഭ പരിണാമ] ജിസകാ നിമിത്ത ഹൈം ഐസേ പുദ്ഗലോംകേ കര്മപരിണാമ [–ശുഭകര്മരൂപ പരിണാമ] വഹ പുണ്യ ഹൈം. ജീവകേ അശുഭ പരിണാമ [വഹ പാപ ഹൈം] തഥാ വേ [അശുഭ പരിണാമ] ജിസകാ നിമിത്ത ഹൈം ഐസേ പുദ്ഗലോംകേ കര്മപരിണാമ [–അശുഭകര്മരൂപ പരിണാമ] വഹ പാപ ഹൈം. ജീവകേ മോഹരാഗദ്വേഷരൂപ പരിണാമ [വഹ ആസ്രവ ഹൈം] തഥാ വേ [മോഹരാഗദ്വേഷരൂപ പരിണാമ] ജിസകാ നിമിത്ത ഹൈം ഐസേ ജോ യോഗദ്വാരാ പ്രവിഷ്ട ഹോനേവാലേ പുദ്ഗലോംകേ കര്മപരിണാമ വഹ ആസ്രവ ഹൈം. ജീവകേ മോഹരാഗദ്വേഷരൂപ പരിണാമകാ നിരോധ [വഹ സംവര ഹൈം] തഥാ വഹ [മോഹരാഗദ്വേഷരൂപ പരിണാമകാ നിരോധ] ജിസകാ നിമിത്ത ഹൈം ഐസാ ജോ യോഗദ്വാരാ പ്രവിഷ്ട ഹോനേവാലേ പുദ്ഗലോംകേ കര്മപരിണാമകാ നിരോധ വഹ സംവര ഹൈ. കര്മകേ വീര്യകാ [–കര്മകീ ശക്തികാ] ൧ശാതന കരനേമേം സമര്ഥ ഐസാ ജോ ബഹിരംഗ ഔര അന്തരംഗ [ബാരഹ പ്രകാരകേ] തപോം ദ്വാരാ വൃദ്ധികോ പ്രാപ്ത ജീവകാ ശുദ്ധോപയോഗ [വഹ നിര്ജരാ ഹൈ] തഥാ ഉസകേ പ്രഭാവസേ [–വൃദ്ധികോ പ്രാപ്ത ശുദ്ധോപയോഗകേ നിമിത്തസേ] നീരസ ഹുഏ ഐസേ ഉപാര്ജിത കര്മപുദ്ഗലോംകാ ഏകദേശ ൨സംക്ഷയ വഹ നിര്ജരാ ഹൈേ. ജീവകേ, മോഹരാഗദ്വേഷ ദ്വാരാ സ്നിഗ്ധ പരിണാമ [വഹ ബന്ധ ഹൈ] തഥാ ഉസകേ [–സ്നിഗ്ധ പരിണാമകേ] നിമിത്തസേ കര്മരൂപ പരിണത പുദ്ഗലോംകാ ജീവകേ സാഥ അന്യോന്യ അവഗാഹന [–വിശിഷ്ട ശക്തി സഹിത ഏകക്ഷേത്രാവഗാഹസമ്ബന്ധ] വഹ ബന്ധ ഹൈ. ജീവകീ അത്യന്ത ശുദ്ധ ആത്മോപലബ്ധി [വഹ മോക്ഷ ഹൈ] തഥാ കര്മപുദ്ഗലോംകാ ജീവസേ അത്യന്ത വിശ്ലേഷ [വിയോഗ] വഹ മോക്ഷ ഹൈ.. ൧൦൮.. -------------------------------------------------------------------------- ൧. ശാതന കരനാ = പതലാ കരനാ; ഹീന കരനാ; ക്ഷീണ കരനാ; നഷ്ട കരനാ. ൨. സംക്ഷയ = സമ്യക് പ്രകാരസേ ക്ഷയ.