൧൭൨
നിശ്ചീയതേ, തേന പ്രകാരേണൈകേന്ദ്രിയാണാമപി, ഉഭയേഷാമപി ബുദ്ധിപൂര്വകവ്യാപാരാദര്ശനസ്യ സമാന–ത്വാദിതി.. ൧൧൩..
ജാണംതി രസം ഫാസം ജേ തേ ബേഇംദിയാ ജീവാ.. ൧൧൪..
ജാനന്തി രസം സ്പര്ശം യേ തേ ദ്വീന്ദ്രിയാഃ ജീവാഃ.. ൧൧൪..
ദ്വീന്ദ്രിയപ്രകാരസൂചനേയമ്. -----------------------------------------------------------------------------
അംഡേമേം രഹേ ഹുഏ, ഗര്ഭമേം രഹേ ഹുഏ ഔര മൂര്ഛാ പാഏ ഹുഏ [പ്രാണിയോംം] കേ ജീവത്വകാ, ഉന്ഹേം ബുദ്ധിപൂര്വക വ്യാപാര നഹീം ദേഖാ ജാതാ തഥാപി, ജിസ പ്രകാര നിശ്ചയ കിയാ ജാതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ഏകേന്ദ്രിയോംകേ ജീവത്വകാ ഭീ നിശ്ചയ കിയാ ജാതാ ഹൈ; ക്യോംകി ദോനോംമേം ബുദ്ധിപൂര്വക വ്യാപാരകാ അദര്ശന സമാന ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ– ജിസ പ്രകാര ഗര്ഭസ്ഥാദി പ്രാണിയോംമേം, ഈഹാപൂര്വക വ്യവഹാരകാ അഭാവ ഹോനേ പര ഭീ, ജീവത്വ ഹൈ ഹീ, ഉസീ പ്രകാര ഏകേന്ദ്രിയോംമേം ഭീ, ഈഹാപൂര്വക വ്യവഹാരകാ അഭാവ ഹോനേ പര ഭീ, ജീവത്വ ഹൈ ഹീ ഐസാ ആഗമ, അനുമാന ഇത്യാദിസേ നിശ്ചിത കിയാ ജാ സകതാ ഹൈ.
യഹാ ഐസാ താത്പര്യ ഗ്രഹണ കരനാ കി–ജീവ പരമാര്ഥേസേ സ്വാധീന അനന്ത ജ്ഞാന ഔര സൌഖ്യ സഹിത ഹോനേ പര ഭീ അജ്ഞാന ദ്വാരാ പരാധീന ഇന്ദ്രിയസുഖമേം ആസക്ത ഹോകര ജോ കര്മ ബന്ധ കരതാ ഹൈ ഉസകേ നിമിത്തസേ അപനേകോ ഏകേന്ദ്രിയ ഔര ദുഃഖീ കരതാ ഹൈ.. ൧൧൩..
അന്വയാര്ഥഃ– [ശംബൂകമാതൃവാഹാഃ] ശംബൂക, മാതൃവാഹ, [ശങ്ഖാഃ] ശംഖ, [ശുക്തയഃ] സീപ [ച] ഔര [അപാദകാഃ കൃമയഃ] പഗ രഹിത കൃമി–[യേ] ജോ കി [രസം സ്പര്ശം] രസ ഔര സ്പര്ശകോ [ജാനന്തി] ജാനതേ ഹൈം [തേ] വേ–[ദ്വീന്ദ്രിയാഃ ജീവാഃ] ദ്വീന്ദ്രിയ ജീവ ഹൈം.
ടീകാഃ– യഹ, ദ്വീന്ദ്രിയ ജീവോംകേ പ്രകാരകീ സൂചനാ ഹൈ. -------------------------------------------------------------------------- അദര്ശന = ദ്രഷ്ടിഗോചര നഹീം ഹോനാ.
–ജേ ജാണതാ രസസ്പര്ശനേ, തേ ജീവ ദ്വീംദ്രിയ ജാണവാ. ൧൧൪.