കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] നവപദാര്ഥപൂര്വക–മോക്ഷമാര്ഗപ്രപംചവര്ണന
പ്രപഞ്ചിതവിവിത്രവികല്പരൂപൈഃ, നിശ്ചയനയേന മോഹരാഗദ്വേഷപരിണതിസംപാദിതവിശ്വരൂപത്വാത്കദാചിദശുദ്ധൈഃ കദാചിത്തദഭാവാച്ഛുദ്ധൈശ്ചൈതന്യവിവര്തഗ്രന്ഥിരൂപൈര്ബഹുഭിഃ പര്യായൈഃ ജീവമധിഗച്ഛേത്. അധിഗമ്യ ചൈവമചൈതന്യ– സ്വഭാവത്വാത് ജ്ഞാനാദര്ഥാംതരഭൂതൈരിതഃ പ്രപംച്യമാനൈര്ലിങ്ഗൈര്ജീവസംബദ്ധമസംബദ്ധം വാ സ്വതോ ഭേദബുദ്ധി–പ്രസിദ്ധയ ര്ഥമജീവമധിഗച്ഛേദിതി.. ൧൨൩..
-----------------------------------------------------------------------------
ഇസപ്രകാര ഇസ നിര്ദേശകേ അനുസാര [അര്ഥാത് ഉപര സംക്ഷേപമേം സമഝായേ അനുസാര], [൧] വ്യവഹാരനയസേ പര്യായോം ദ്വാരാ, തഥാ [൨] നിശ്ചയനയസേ മോഹരാഗ–ദ്വേഷപരിണതിസംപ്രാപ്ത ൩വിശ്വരൂപതാകേ കാരണ കദാചിത് അശുദ്ധ [ഐസീ] ഔര കദാചിത് ഉസകേ [–മോഹരാഗദ്വേഷപരിണതികേ] അഭാവകേ കാരണ ശുദ്ധ ഐസീ കാരണ, ൫ജ്ഞാനസേ അര്ഥാംതരഭൂത ഐസേ, യഹാ സേ [അബകീ ഗാഥാഓംമേം] കഹേ ജാനേവാലേ ലിംഗോംം ദ്വാരാ, ൬ജീവ– സമ്ബദ്ധ യാ ജീവ–അസമ്ബദ്ധ അജീവകോ, അപനേസേ ഭേദബുദ്ധികീ പ്രസിദ്ധികേ ലിയേ ജാനോ.. ൧൨൩..
ഇസപ്രകാര ജീവപദാര്ഥകാ വ്യാഖ്യാന സമാപ്ത ഹുആ. --------------------------------------------------------------------------
൧കര്മഗ്രംഥപ്രതിപാദിത ജീവസ്ഥാന–ഗുണസ്ഥാന–മാര്ഗണാസ്ഥാന ഇത്യാദി ദ്വാരാ ൨പ്രപംചിത വിചിത്ര ഭേദരൂപ ബഹു
൪ചൈതന്യവിവര്തഗ്രന്ഥിരൂപ ബഹു പര്യായോം ദ്വാരാ, ജീവകോ ജാനോ. ഇസപ്രകാര ജീവകോ ജാനകര, അചൈതന്യസ്വഭാവകേ
൧. കര്മഗ്രംഥപ്രതിപാദിത = ഗോമ്മടസാരാദി കര്മപദ്ധതികേ ഗ്രന്ഥോമേം പ്രരൂപിത –നിരൂപിത .
൨. പ്രപംചിത = വിസ്താരപൂര്വക കഹീ ഗഈ.
൩. മോഹരാഗദ്വേഷപരിണതികേ കാരണാ ജീവകോ വിശ്വരൂപതാ അര്ഥാത് അനേകരൂപതാ പ്രാപ്ത ഹോതീ ഹൈ.
൪. ഗ്രന്ഥി = ഗാ
ഠ. [ജീവകീ കദാചിത് അശുദ്ധ ഔര കദാചിത് ശുദ്ധ ഐസീ പര്യായേം ചൈതന്യവിവര്തകീ–ചൈതന്യപരിണമനകീ–
ഗ്രന്ഥിയാ
ഹൈം; നിശ്ചയനയസേ ഉനകേ ദ്വാരാ ജീവകോ ജാനോ.]
൫. ജ്ഞാനസേ അര്ഥാംന്തരഭൂത = ജ്ഞാനസേ അന്യവസ്തുഭൂത; ജ്ഞാനസേ അന്യ അര്ഥാത് ജഡ. [അജീവകാ സ്വഭാവ അചൈതന്യ ഹോനേകേ
കാരണ ജ്ഞാനസേ അന്യ ഐസേ ജഡ ചിഹ്നോംം ദ്വാരാ വഹ ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ.]
൬. ജീവകേ സാഥ സമ്ബദ്ധ യാ ജീവ സാഥ അസമ്ബദ്ധ ഐസേ അജീവകോ ജാനനേകാ പ്രയോജന യഹ ഹൈ കി സമസ്ത അജീവ
അപനേസേ [സ്വജീവസേ] ബിലകുല ഭിന്ന ഹൈം ഐസീ ബുദ്ധി ഉത്പന്ന ഹോ.