] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
ഉക്തൌ മൂലപദാര്ഥൌ. അഥ സംയോഗപരിണാമനിര്വൃത്തേതരസപ്തപദാര്ഥാനാമുപോദ്ധാതാര്ഥം ജീവപുദ്ഗല– കര്മചക്രമനുവര്ണ്യതേ–
ജോ ഖലു സംസാരത്ഥോ ജീവോ തത്തോ ദു ഹോദി പരിണാമോ.
പരിണാമാദോ കമ്മം കമ്മാദോ ഹോദി ഗദിസു ഗദീ.. ൧൨൮..
പരിണാമാദോ കമ്മം കമ്മാദോ ഹോദി ഗദിസു ഗദീ.. ൧൨൮..
ഗദിമധിഗദസ്സ ദേഹോ ദേഹാദോ ഇംദിയാണി ജായംതേ.
തേഹിം ദു വിസയഗ്ഗഹണം തത്തോ രാഗോ വ ദോസോ വാ.. ൧൨൯..
ജായദി ജീവസ്സേവം ഭാവോ സംസാരചക്കവാലമ്മി.
ഇദി ജിണവരേഹിം ഭണിദോ അണാദിണിധണോ സണിധണോ വാ.. ൧൩൦..
യഃ ഖലു സംസാരസ്ഥോ ജീവസ്തതസ്തു ഭവതി പരിണാമഃ.
പരിണാമാത്കര്മ കര്മണോ ഭവതി ഗതിഷു ഗതിഃ.. ൧൨൮..
ഗതിമധിഗതസ്യ ദേഹോ ദേഹാദിന്ദ്രിയാണി ജായംതേ.
തൈസ്തു വിഷയഗ്രഹണം തതോ രാഗോ വാ ദ്വേഷോ വാ.. ൧൨൯..
ജായതേ ജീവസ്യൈവം ഭാവഃ സംസാരചക്രവാലേ.
ഇതി ജിനവരൈര്ഭണിതോനാദിനിധനഃ സനിധനോ വാ.. ൧൩൦..
പരിണാമാത്കര്മ കര്മണോ ഭവതി ഗതിഷു ഗതിഃ.. ൧൨൮..
ഗതിമധിഗതസ്യ ദേഹോ ദേഹാദിന്ദ്രിയാണി ജായംതേ.
തൈസ്തു വിഷയഗ്രഹണം തതോ രാഗോ വാ ദ്വേഷോ വാ.. ൧൨൯..
ജായതേ ജീവസ്യൈവം ഭാവഃ സംസാരചക്രവാലേ.
ഇതി ജിനവരൈര്ഭണിതോനാദിനിധനഃ സനിധനോ വാ.. ൧൩൦..
-----------------------------------------------------------------------------
ദോ മൂലപദാര്ഥ കഹേ ഗഏ അബ [ഉനകേ] സംയോഗപരിണാമസേ നിഷ്പന്ന ഹോനേവാലേ അന്യ സാത പദാര്ഥോംകേ ഉപോദ്ഘാതകേ ഹേതു ജീവകര്മ ഔര പുദ്ഗലകര്മകേ ചക്രകാ വര്ണന കിയാ ജാതാ ഹൈ. --------------------------------------------------------------------------
സംസാരഗത ജേ ജീവ ഛേ പരിണാമ തേനേ ഥായ ഛേ,
പരിണാമഥീ കര്മോ, കരമഥീ ഗമന ഗതിമാം ഥായ ഛേ; ൧൨൮.
ഗതിപ്രാപ്തനേ തന ഥായ, തനഥീ ഇംദ്രിയോ വളീ ഥായ ഛേ,
ഏനാഥീ വിഷയ ഗ്രഹായ, രാഗദ്വേഷ തേഥീ ഥായ ഛേ. ൧൨൯.
ഏ രീത ഭാവ അനാദിനിധന അനാദിസാംത ഥയാ കരേ
സംസാരചക്ര വിഷേ ജീവോനേ–ഏമ ജിനദേവോ കഹേ. ൧൩൦.
ഗതിപ്രാപ്തനേ തന ഥായ, തനഥീ ഇംദ്രിയോ വളീ ഥായ ഛേ,
ഏനാഥീ വിഷയ ഗ്രഹായ, രാഗദ്വേഷ തേഥീ ഥായ ഛേ. ൧൨൯.
ഏ രീത ഭാവ അനാദിനിധന അനാദിസാംത ഥയാ കരേ
സംസാരചക്ര വിഷേ ജീവോനേ–ഏമ ജിനദേവോ കഹേ. ൧൩൦.
൧൮൮