ഇസ പ്രകാര യഹാ [ഐസാ കഹാ കി], പുദ്ഗലപരിണാമ ജിനകാ നിമിത്ത ഹൈ ഐസേ ജീവപരിണാമ ഔര ജീവപരിണാമ ജിനകാ നിമിത്ത ഹൈ ഐസേ പുദ്ഗലപരിണാമ അബ ആഗേ കഹേ ജാനേവാലേ [പുണ്യാദി സാത] പദാര്ഥോംകേ ബീജരൂപ അവധാരനാ.
ഭാവാര്ഥഃ– ജീവ ഔര പുദ്ഗലകോ പരസ്പര നിമിത്ത–നൈമിത്തികരൂപസേ പരിണാമ ഹോതാ ഹൈ. ഉസ പരിണാമകേ കാരണ പുണ്യാദി പദാര്ഥ ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹൈം, ജിനകാ വര്ണന അഗലീ ഗാഥാഓംമേം കിയാ ജാഏഗാ.
പ്രശ്നഃ– പുണ്യാദി സാത പദാര്ഥോംകാ പ്രയോജന ജീവ ഔര അജീവ ഇന ദോ സേ ഹീ പൂരാ ഹോ ജാതാ ഹൈ, ക്യോംകി വേ ജീവ ഔര അജീവകീ ഹീ പര്യായേം ഹൈം. തോ ഫിര വേ സാത പദാര്ഥ കിസലിഏ കഹേ ജാ രഹേ ഹൈം?
ഉത്തരഃ– ഭവ്യോംകോ ഹേയ തത്ത്വ ഔര ഉപാദേയ തത്ത്വ [അര്ഥാത് ഹേയ ഔര ഉപാദേയ തത്ത്വോംകാ സ്വരൂപ തഥാ ഉനകേ കാരണ] ദര്ശാനേകേ ഹേതു ഉനകാ കഥന ഹൈ. ദുഃഖ വഹ ഹേയ തത്ത്വ ഹൈ, ഉനകാ കാരണ സംസാര ഹൈ, സംസാരകാ കാരണ ആസ്രവ ഔര ബന്ധ ദോ ഹൈം [അഥവാ വിസ്താരപൂര്വക കഹേ തോ പുണ്യ, പാപ, ആസ്രവ ഔര ബന്ധ ചാര ഹൈം] ഔര ഉനകാ കാരണ മിഥ്യാദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര ഹൈ. സുഖ വഹ ഉപാദേയ തത്ത്വ ഹൈ, ഉസകാ കാരണ മോക്ഷ ഹൈ, മോക്ഷകാ കാരണ സംവര ഔര നിര്ജരാ ഹൈ ഔര ഉനകാ കാരണ സമ്യഗ്ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്ര ഹൈ. യഹ പ്രയോജനഭൂത ബാത ഭവ്യ ജീവോംകോ പ്രഗടരൂപസേ ദര്ശാനേകേ ഹേതു പുണ്യാദി ൧സാത പദാര്ഥോംകാ കഥന ഹൈ.. ൧൨൮– --------------------------------------------------------------------------
അജ്ഞാനീ ജീവ നിര്വികാര സ്വസംവേദനകേ അഭാവകേ കാരണ പാപപദാര്ഥകാ തഥാ ആസ്രവ–ബംധപദാര്ഥോംകാ കര്താ ഹോതാ
ദ്വാരാ, ഭവിഷ്യകാലമേം പാപകാ അനുബന്ധ കരനേവാലേ പുണ്യപദാര്ഥകാ ഭീ കര്താ ഹോതാ ഹൈ. ജോ ജ്ഞാനീ ജീവ ഹൈ വഹ,
നിര്വികാര–ആത്മതത്ത്വവിഷയക രുചി, തദ്വിഷയക ജ്ഞപ്തി ഔര തദ്വിഷയക നിശ്ചല അനുഭൂതിരൂപ അഭേദരത്നത്രയപരിണാമ
ദ്വാരാ, സംവര–നിര്ജരാ–മോക്ഷപദാര്ഥോംകാ കര്താ ഹോതാ ഹൈ; ഔര ജീവ ജബ പൂര്വോക്ത നിശ്ചയരത്നത്രയമേം സ്ഥിര നഹീം രഹ
സകതാ തബ നിര്ദോഷപരമാത്മസ്വരൂപ അര്ഹംത–സിദ്ധോംകീ തഥാ ഉനകാ [നിര്ദോഷ പരമാത്മാകാ] ആരാധന കരനേവാലേ
ആചാര്യ–ഉപാധ്യായ–സാധുഓംകീ നിര്ഭര അസാധാരണ ഭക്തിരൂപ ഐസാ ജോ സംസാരവിച്ഛേദകേ കാരണഭൂത, പരമ്പരാസേ
മുക്തികാരണഭൂത, തീര്ഥംകരപ്രകൃതി ആദി പുണ്യകാ അനുബന്ധ കരനേവാലാ വിശിഷ്ട പുണ്യ ഉസേ അനീഹിതവൃത്തിസേ നിദാനരഹിത
പരിണാമസേ കരതാ ഹൈ. ഇസ പ്രകാര അജ്ഞാനീ ജീവ പാപാദി ചാര പദാര്ഥോംകാ കര്താ ഹൈ ഔര ജ്ഞാനീ സംവരാദി തീന
പദാര്ഥോംകാ കര്താ ഹൈേ.
൧൯൦
൧൩൦..
൧. അജ്ഞാനീ ഔര ജ്ഞാനീ ജീവ പുണ്യാദി സാത പദാര്ഥോംമേസേം കിന–കിന പദാര്ഥോംകേ കര്താ ഹൈം തത്സമ്ബന്ധീ ആചാര്യവര ശ്രീ