കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] നവപദാര്ഥപൂര്വക–മോക്ഷമാര്ഗപ്രപംചവര്ണന
പുണ്യപാപസ്വരൂപാഖ്യാനമേതത്.
ജീവസ്യ കര്തുഃ നിശ്ചയകര്മതാമാപന്നഃ ശുഭപരിണാമോ ദ്രവ്യപുണ്യസ്യ നിമിത്തമാത്രത്വേന കാരണീ– ഭൂതത്വാത്തദാസ്രവക്ഷണാദൂര്ധ്വം ഭവതി ഭാവപുണ്യമ്. ഏവം ജീവസ്യ കര്തുര്നിശ്ചയകര്മതാമാപന്നോശുഭപരിണാമോ ദ്രവ്യപാപസ്യ നിമിത്തമാത്രത്വേന കാരണീഭൂതത്വാത്തദാസ്രവക്ഷണാദൂര്ധ്വം ഭാവപാപമ്. പുദ്ഗലസ്യ കര്തുര്നിശ്ചയകര്മതാമാപന്നോ വിശിഷ്ടപ്രകൃതിത്വപരിണാമോ ജീവശുഭപരിണാമനിമിത്തോ ദ്രവ്യപുണ്യമ്. പുദ്ഗലസ്യ കര്തുര്നിശ്ചയകര്മതാമാപന്നോ വിശിഷ്ടപ്രകൃതിത്വപരിണാമോ ജീവാശുഭപരിണാമനിമിത്തോ ദ്രവ്യപാപമ്. ഏവം വ്യവഹാരനിശ്ചയാഭ്യാമാത്മനോ മൂര്തമമൂര്തഞ്ച കര്മ പ്രജ്ഞാപിതമിതി.. ൧൩൨.. -----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹ, പുണ്യ–പാപകേ സ്വരൂപകാ കഥന ഹൈ.
ജീവരൂപ കര്താകേ ൧നിശ്ചയകര്മഭൂത ശുഭപരിണാമ ദ്രവ്യപുണ്യകോ നിമിത്തമാത്രരൂപസേ കാരണഭൂത ഹൈ ഇസലിയേ ‘ദ്രവ്യപുണ്യാസ്രവ’കേ പ്രസംഗകാ അനുസരണ കരകേ [–അനുലക്ഷ കരകേ] വേ ശുഭപരിണാമ ‘ഭാവപുണ്യ’ ഹൈം. [സാതാവേദനീയാദി ദ്രവ്യപുണ്യാസ്രവകാ ജോ പ്രസംഗ ബനതാ ഹൈ ഉസമേം ജീവകേ ശുഭപരിണാമ നിമിത്തകാരണ ഹൈം ഇസലിയേ ‘ദ്രവ്യപുണ്യാസ്രവ’ പ്രസംഗകേ പീഛേ–പീഛേ ഉസകേ നിമിത്തഭൂത ശുഭപരിണാമകോ ഭീ ‘ഭാവപുണ്യ’ ഐസാ നാമ ഹൈ.] ഇസ പ്രകാര ജീവരൂപ കര്താകേ നിശ്ചയകര്മഭൂത അശുഭപരിണാമ ദ്രവ്യപാപകോ നിമിത്തമാത്രരൂപസേ കാരണഭൂത ഹൈം ഇസലിയേ ‘ദ്രവ്യപാപാസ്രവ’കേ പ്രസംഗകാ അനുസരണ കരകേ [–അനുലക്ഷ കരകേ] വേ അശുഭപരിണാമ ‘ഭാവപാപ’ ഹൈം.
പുദ്ഗലരൂപ കര്താകേ ൨നിശ്ചയകര്മഭൂത വിശിഷ്ടപ്രകൃതിരൂപ പരിണാമ [–സാതാവേദനീയാദി ഖാസ പ്രകൃതിരൂപ പരിണാമ]–കി ജിനമേം ജീവകേ ശുഭപരിണാമ നിമിത്ത ഹൈം വേ–ദ്രവ്യപുണ്യ ഹൈം. പുദ്ഗലരൂപ കര്താകേ നിശ്ചയകര്മഭൂത വിശിഷ്ടപ്രകൃതിരൂപ പരിണാമ [–അസാതാവേദനീയാദി ഖാസ പ്രകൃതിരൂപ പരിണാമ] – കി ജിനമേം ജീവകേ അശുഭപരിണാമ നിമിത്ത ഹൈം വേ–ദ്രവ്യപാപ ഹൈം.
ഇസ പ്രകാര വ്യവഹാര തഥാ നിശ്ചയ ദ്വാരാ ആത്മാകോ മൂര്ത തഥാ അമൂര്ത കര്മ ദര്ശായാ ഗയാ. --------------------------------------------------------------------------
൧. ജീവ കര്താ ഹൈ ഔര ശുഭപരിണാമ ഉസകാ [അശുദ്ധനിശ്ചയനയസേ] നിശ്ചയകര്മ ഹൈ.
൨. പുദ്ഗല കര്താ ഹൈ ഔര വിശിഷ്ടപ്രകൃതിരൂപ പരിണാമ ഉസകാ നിശ്ചയകര്മ ഹൈ [അര്ഥാത് നിശ്ചയസേ പുദ്ഗല കര്താ ഹൈേ ഔര
സാതാവേദനീയാദി വിശിഷ്ട പ്രകൃതിരൂപ പരിണാമ ഉസകാ കര്മ ഹൈ].